Րաֆֆի Հովհաննիսյանը Հայաստանում ընդունված գործարքներից դուրս է
Հայաստանի անկախացման գործում մեծ դերակատարում ունեցած 25-ամյա «Հայոց համազգային շարժում» կուսակցության լուծարումը եւ «Հայ ազգային կոնգրես» կուսակցության կազմում ընդգրկվելը ՀՀՇ առանցքային գործիչներ Հովհաննես Իգիթյանը եւ Բաբկեն Արարքցյանը դատապարտեցին: Որոշմանը դեմ էին քվեարկել եւս չորս հոգի, սակայն նրանց ով լինելը հայտնի չէ:
Մարտի 22-ին կայանալու է ՀԱԿ նոր կուսակցության հիմնադիր համագումարը, այդ օրը տեղի կունենա նաեւ անդամագրման գործընթացը: Ինչ քայլեր են պատրաստվում անել Իգիթյանն ու Արարքցյանը, արդյո՞ք դուրս կգան կուսակցությունից, եւ, առհասարակ, ի՞նչ գործողությունների են նրանք պատրաստվում: Այս թեմայով զրուցեցինք Հովհաննես Իգիթյանի հետ, ով Ֆրանսիայի արտգործնախարարի պաշտոնական այցելության շրջանակում գտնվում է Ղազախստանում:
- Պարոն Իգիթյան, Դուք դեմ արտահայտվեցիք ՀՀՇ-ն ՀԱԿ վերանվանելուն: Ի՞նչ եք պատրաստվում անել, դուրս կգա՞ք ՀԱԿ կուսակցությունից:
- Ճիշտն ասած, ես այս պահին ճանապարհի վրա եմ եւ չգիտեմ դա ինչ է, որ պատասխանեմ: Ես չեմ պատկերացնում, թե ինչ են այնտեղ ստեղծում: Ստեղծող կամ նախաձեռնող խմբի մեջ չեմ մտնում: Լուծարվել է նախորդը, հիմա ստեղծվում է նոր բան, որը չեմ հասկանում ինչ է, որ կողմնորոշվեմ:
- Հնարավո՞ր է, որ Դուք, Բաբկեն Արարքցյանը, Արարատ Զուրաբյանը միավորվեք ու վերստեղծեք ՀՀՇ կամ համանուն կուսակցություն հիմնադրեք:
- Նախ, մենք միավորված ենք վաղուց՝ արդեն 25 տարի, եւ չենք մտածել այդ ուղղությամբ:
- Նկատի ունեմ ՀՀՇ-ի վերստեղծման փորձերը:
- Այդ հարցն ընդհանրապես չի քննարկվել, ամեն մեկս ինքնուրույն մարդիկ ենք, պատկերացնում ենք մեր դերը քաղաքականության մեջ, բայց այդպիսի բան չկա: Ես առայժմ աշխատանքներով շատ զբաղված եմ եւ չեմ կարող ասել, թե այնտեղ ինչ է կատարվում: Ժամկետներ կան, թող համագումար լինի, ասածներն իրականացնեն, կտեսնենք… Այսօր Հայաստանում լուրջ գործընթացներ են ծավալվել, ժողովուրդը ոչ միայն դուրս է եկել փողոց, այլեւ ըմբոստություն է բոլոր մարդկանց ուղեղներում, այսինքն` բոլորը մտածում են, որ այդպես հնարավոր չէ ապրել, ինչ-որ բան է կատարվում, որից կախված է խոր հիասթափություն կամ քայլեր դեպի առաջ:
- Պարոն Իգիթյան, Ձեր պատկերացմամբ, մեր երկրում ձեւավորված հետընտրական այս շարժումը հիասթափությա՞ն է բերելու, թե՞, ինչպես Դուք եք ասում, «դեպի առաջ քայլեր»: Այս ըմբոստությունը կշարունակվի՞, թե՞ կմիաձուլվի իշխանության առաջարկների հետ ու կմարի: Ի՞նչ եք կանխատեսում:
- Իհարկե չի մարի: Ես հասկանում եմ, թե ինչ է ուզում Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, թե ՀՀ-ում ապրող մարդիկ ինչ են ուզում, բայց թե ինչպես եմ տեսնում ապագա իշխանությանը, ես պատասխաններ չեմ տեսնում: Թե ինչպես պետք է փորձի իշխել ու ղեկավարել Հայաստանի իշխանությունը՝ ժողովրդի ուղեղներ փակելով:
- Բայց դա կախված է նաեւ ընդդիմության քայլերից ու պահվածքից, չէ՞:
- Գիտեք, էստեղ մի քիչ տարբերություն կա նախորդ բոլոր շարժումներից, եթե եղել է մի լիդեր կամ մի խումբ, որոնք ինչ-որ քայլեր էին իրենց ուղեղներում մշակում եւ փորձում էին տանել ժողովրդին իրենց հետեւից, հիմա լրիվ այլ է, կա համատարած ըմբոստություն, հստակ է մի բան ժողովրդի մոտ, որ այսպես ապրել հնարավոր չէ, քանի որ գնում ենք դեպի կործանում, եւ այդ դժգոհությունը ոչ թե սերմանում է Րաֆֆին, այլ գալիս է ներքեւներից, եւ ուղղակի Րաֆֆի Հովհաննիսյանը նույնն համահունչ ձեւով ասում է այն, ինչ ժողովուրդը, որ պետք է նոր կյանք ունենանք: Այստեղ նաեւ հստակ պետք է տակտիկա ունենալ:
- Պարոն Իգիթյան, որոշ վերլուծաբաններ ասում են, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը չունի գործողության ծրագիր, հստակ քայլեր:
- Դա ասում են այն մարդիկ, ովքեր հին ձեւով են պատկերացնում դա: Գործողությունը պատկերացնում են մարդկանց փողոց հանելով, երթ ու հանրահավաքներ կազմակերպելով, հիմա մի քիչ բան է փոխվել:
- Իշխանությունը, որպես փոխզիջում, առաջարկում է պաշտոններ զբաղեցնել կառավարությունում, ինչին դեմ է «Ժառանգությունը»՝ հիմնավորելով, թե այսպիսի խորհրդարանի պարագայում դա անիմաստ է, քանի որ նրանք հրահանգված դեմ կքվեարկեն կառավարության նախագծերին՝ տապալելով ցանկացած բարեփոխում: Դուք ի՞նչ եք կարծում, ո՞րն է «Ժառանգության» ողջամիտ քայլը:
- Իմ կարծիքով, թե ընդդիմությունը, թե իշխանությունը մի քիչ չեն հասկանում կամ չեն ճանաչում Րաֆֆի Հովհաննիսյանին: Հայաստանում այնպիսի մի բանաձեւ է ստեղծվել, որ եթե մարդն ուժ ունի փողոցում, դա կարող է իրականացնել թե պաշտոնին, թե մանդատներին կամ բիզնեսին: Հին մտածելակերպ ունեցող մարդիկ փորձում են դա մեկնաբանել իրենց պատկերացմամբ, որը հետեւյալն է, որ դու այսօր ուժ ունես՝ կես միլիոնանոց ուժ, այն պետք է մարմնավորվի թվարկածս հանգամանքներով՝ պաշտոն, բիզնես, օբյեկտ կամ սեփականություն: Րաֆֆին այլ մարդ է, ես ճանաչում եմ քսանհինգ տարուց ավելի, եւ ինքն արեւմտյան մտածելակերպ ունեցող մարդ է, իրոք տեսնում է, թե ինչպիսի Հայաստան պետք է ստեղծվի, ու գնում է այդ ուղղությամբ: Իսկ մանդատները, իմ կարծիքով, չեն տեղավորվում այդ գլոբալ խնդրի մեջ, ինչի մասին որ ասում է Րաֆֆի Հովհաննիսյանը:
- Պարոն Իգիթյան, Ձեր ճանաչած արեւմտամետ Րաֆֆի Հովհաննիսյանն ի՞նչ կարող է փոխել այս իրականության մեջ, երբ հակառակ կողմում անհայտ հայացքներով, կեղծված ընտրություններով իշխանությունն է:
- Իմ իմացած Րաֆֆի Հովհաննիսյանն արդեն իր գոյությամբ ապացուցում է, որ կարելի է իր կերպարով ժողովրդին ցույց տալ, որ կա մի մարդ, ով գալիս է ոչ թե ընտանիքների անդամներն օլիգարխներով փոխարինելու, այլ ուզում է ջարդել Հայաստանի արդեն հիվանդ մոդելը: Այսպես եմ ես պատկերացնում Րաֆֆու շարժումը:
- Oրերս «Ժառանգության» առաջնորդը հանդիպել է նաեւ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության հետ: Որքանո՞վ եք հնարավոր համարում ԲՀԿ-ՀՅԴ-«Ժառանգություն» միասնական ընդդիմության ձեւավորումը: Հատկապես ԲՀԿ-ի մասով, որն օլիգարխիկ կուսակցություն է համարվում:
- Եթե խոսքն այն միավորման մասին է, որ միավորվում են կոալիցիա ստեղծելու, պաշտոններ բաժանելու ու բիզնես համատեղելու նպատակով, դա հեռանկար չի ունենալու: Իսկ ընդհանրապես Րաֆֆու մոտ մի դրական բան եմ տեսնում. իր մեջ ատելություն չկա որեւէ մարդու հանդեպ: Եվ շատ ճիշտ է անում, որ փորձում է իր կաղապարներն ու մենթալիտետը փոխանցել Հայաստանում ազդեցություն ունեցող մարդկանց, այդ թվում նաեւ Սերժ Սարգսյանին: Նա ոչ թե գնում է բանակցելու գործարքի շուրջ, այլ խոսելու, թե միասին ինչպես կարելի է զարգացնել մեր պետությունը: Նորից եմ կրկնում՝ Հայաստանում ընդունված գործարքներից դուրս է Րաֆֆի Հովհաննիսյանը:
Մարտի 22-ին կայանալու է ՀԱԿ նոր կուսակցության հիմնադիր համագումարը, այդ օրը տեղի կունենա նաեւ անդամագրման գործընթացը: Ինչ քայլեր են պատրաստվում անել Իգիթյանն ու Արարքցյանը, արդյո՞ք դուրս կգան կուսակցությունից, եւ, առհասարակ, ի՞նչ գործողությունների են նրանք պատրաստվում: Այս թեմայով զրուցեցինք Հովհաննես Իգիթյանի հետ, ով Ֆրանսիայի արտգործնախարարի պաշտոնական այցելության շրջանակում գտնվում է Ղազախստանում:
- Պարոն Իգիթյան, Դուք դեմ արտահայտվեցիք ՀՀՇ-ն ՀԱԿ վերանվանելուն: Ի՞նչ եք պատրաստվում անել, դուրս կգա՞ք ՀԱԿ կուսակցությունից:
- Ճիշտն ասած, ես այս պահին ճանապարհի վրա եմ եւ չգիտեմ դա ինչ է, որ պատասխանեմ: Ես չեմ պատկերացնում, թե ինչ են այնտեղ ստեղծում: Ստեղծող կամ նախաձեռնող խմբի մեջ չեմ մտնում: Լուծարվել է նախորդը, հիմա ստեղծվում է նոր բան, որը չեմ հասկանում ինչ է, որ կողմնորոշվեմ:
- Հնարավո՞ր է, որ Դուք, Բաբկեն Արարքցյանը, Արարատ Զուրաբյանը միավորվեք ու վերստեղծեք ՀՀՇ կամ համանուն կուսակցություն հիմնադրեք:
- Նախ, մենք միավորված ենք վաղուց՝ արդեն 25 տարի, եւ չենք մտածել այդ ուղղությամբ:
- Նկատի ունեմ ՀՀՇ-ի վերստեղծման փորձերը:
- Այդ հարցն ընդհանրապես չի քննարկվել, ամեն մեկս ինքնուրույն մարդիկ ենք, պատկերացնում ենք մեր դերը քաղաքականության մեջ, բայց այդպիսի բան չկա: Ես առայժմ աշխատանքներով շատ զբաղված եմ եւ չեմ կարող ասել, թե այնտեղ ինչ է կատարվում: Ժամկետներ կան, թող համագումար լինի, ասածներն իրականացնեն, կտեսնենք… Այսօր Հայաստանում լուրջ գործընթացներ են ծավալվել, ժողովուրդը ոչ միայն դուրս է եկել փողոց, այլեւ ըմբոստություն է բոլոր մարդկանց ուղեղներում, այսինքն` բոլորը մտածում են, որ այդպես հնարավոր չէ ապրել, ինչ-որ բան է կատարվում, որից կախված է խոր հիասթափություն կամ քայլեր դեպի առաջ:
- Պարոն Իգիթյան, Ձեր պատկերացմամբ, մեր երկրում ձեւավորված հետընտրական այս շարժումը հիասթափությա՞ն է բերելու, թե՞, ինչպես Դուք եք ասում, «դեպի առաջ քայլեր»: Այս ըմբոստությունը կշարունակվի՞, թե՞ կմիաձուլվի իշխանության առաջարկների հետ ու կմարի: Ի՞նչ եք կանխատեսում:
- Իհարկե չի մարի: Ես հասկանում եմ, թե ինչ է ուզում Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, թե ՀՀ-ում ապրող մարդիկ ինչ են ուզում, բայց թե ինչպես եմ տեսնում ապագա իշխանությանը, ես պատասխաններ չեմ տեսնում: Թե ինչպես պետք է փորձի իշխել ու ղեկավարել Հայաստանի իշխանությունը՝ ժողովրդի ուղեղներ փակելով:
- Բայց դա կախված է նաեւ ընդդիմության քայլերից ու պահվածքից, չէ՞:
- Գիտեք, էստեղ մի քիչ տարբերություն կա նախորդ բոլոր շարժումներից, եթե եղել է մի լիդեր կամ մի խումբ, որոնք ինչ-որ քայլեր էին իրենց ուղեղներում մշակում եւ փորձում էին տանել ժողովրդին իրենց հետեւից, հիմա լրիվ այլ է, կա համատարած ըմբոստություն, հստակ է մի բան ժողովրդի մոտ, որ այսպես ապրել հնարավոր չէ, քանի որ գնում ենք դեպի կործանում, եւ այդ դժգոհությունը ոչ թե սերմանում է Րաֆֆին, այլ գալիս է ներքեւներից, եւ ուղղակի Րաֆֆի Հովհաննիսյանը նույնն համահունչ ձեւով ասում է այն, ինչ ժողովուրդը, որ պետք է նոր կյանք ունենանք: Այստեղ նաեւ հստակ պետք է տակտիկա ունենալ:
- Պարոն Իգիթյան, որոշ վերլուծաբաններ ասում են, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը չունի գործողության ծրագիր, հստակ քայլեր:
- Դա ասում են այն մարդիկ, ովքեր հին ձեւով են պատկերացնում դա: Գործողությունը պատկերացնում են մարդկանց փողոց հանելով, երթ ու հանրահավաքներ կազմակերպելով, հիմա մի քիչ բան է փոխվել:
- Իշխանությունը, որպես փոխզիջում, առաջարկում է պաշտոններ զբաղեցնել կառավարությունում, ինչին դեմ է «Ժառանգությունը»՝ հիմնավորելով, թե այսպիսի խորհրդարանի պարագայում դա անիմաստ է, քանի որ նրանք հրահանգված դեմ կքվեարկեն կառավարության նախագծերին՝ տապալելով ցանկացած բարեփոխում: Դուք ի՞նչ եք կարծում, ո՞րն է «Ժառանգության» ողջամիտ քայլը:
- Իմ կարծիքով, թե ընդդիմությունը, թե իշխանությունը մի քիչ չեն հասկանում կամ չեն ճանաչում Րաֆֆի Հովհաննիսյանին: Հայաստանում այնպիսի մի բանաձեւ է ստեղծվել, որ եթե մարդն ուժ ունի փողոցում, դա կարող է իրականացնել թե պաշտոնին, թե մանդատներին կամ բիզնեսին: Հին մտածելակերպ ունեցող մարդիկ փորձում են դա մեկնաբանել իրենց պատկերացմամբ, որը հետեւյալն է, որ դու այսօր ուժ ունես՝ կես միլիոնանոց ուժ, այն պետք է մարմնավորվի թվարկածս հանգամանքներով՝ պաշտոն, բիզնես, օբյեկտ կամ սեփականություն: Րաֆֆին այլ մարդ է, ես ճանաչում եմ քսանհինգ տարուց ավելի, եւ ինքն արեւմտյան մտածելակերպ ունեցող մարդ է, իրոք տեսնում է, թե ինչպիսի Հայաստան պետք է ստեղծվի, ու գնում է այդ ուղղությամբ: Իսկ մանդատները, իմ կարծիքով, չեն տեղավորվում այդ գլոբալ խնդրի մեջ, ինչի մասին որ ասում է Րաֆֆի Հովհաննիսյանը:
- Պարոն Իգիթյան, Ձեր ճանաչած արեւմտամետ Րաֆֆի Հովհաննիսյանն ի՞նչ կարող է փոխել այս իրականության մեջ, երբ հակառակ կողմում անհայտ հայացքներով, կեղծված ընտրություններով իշխանությունն է:
- Իմ իմացած Րաֆֆի Հովհաննիսյանն արդեն իր գոյությամբ ապացուցում է, որ կարելի է իր կերպարով ժողովրդին ցույց տալ, որ կա մի մարդ, ով գալիս է ոչ թե ընտանիքների անդամներն օլիգարխներով փոխարինելու, այլ ուզում է ջարդել Հայաստանի արդեն հիվանդ մոդելը: Այսպես եմ ես պատկերացնում Րաֆֆու շարժումը:
- Oրերս «Ժառանգության» առաջնորդը հանդիպել է նաեւ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության հետ: Որքանո՞վ եք հնարավոր համարում ԲՀԿ-ՀՅԴ-«Ժառանգություն» միասնական ընդդիմության ձեւավորումը: Հատկապես ԲՀԿ-ի մասով, որն օլիգարխիկ կուսակցություն է համարվում:
- Եթե խոսքն այն միավորման մասին է, որ միավորվում են կոալիցիա ստեղծելու, պաշտոններ բաժանելու ու բիզնես համատեղելու նպատակով, դա հեռանկար չի ունենալու: Իսկ ընդհանրապես Րաֆֆու մոտ մի դրական բան եմ տեսնում. իր մեջ ատելություն չկա որեւէ մարդու հանդեպ: Եվ շատ ճիշտ է անում, որ փորձում է իր կաղապարներն ու մենթալիտետը փոխանցել Հայաստանում ազդեցություն ունեցող մարդկանց, այդ թվում նաեւ Սերժ Սարգսյանին: Նա ոչ թե գնում է բանակցելու գործարքի շուրջ, այլ խոսելու, թե միասին ինչպես կարելի է զարգացնել մեր պետությունը: Նորից եմ կրկնում՝ Հայաստանում ընդունված գործարքներից դուրս է Րաֆֆի Հովհաննիսյանը:
Կարծիքներ