«Հրապարակ». Իրենց աղանդավորներով եթե սահմանադրություն գրեն, գուցե ավելի վատը լինի

«Հրապարակի» հարցերին պատասխանում է ԳԽ նախկին պատգամավոր Ազատ Արշակյանը:

- Վերջին շրջանում կրկին խոսվում է նոր սահմանադրություն ընդունելու, սահմանադրական հանրաքվե անելու մասին: Ի՞նչ դիրքորոշում ունեք այս մասով:

- Ես կարծում եմ, որ սահմանադրությունն անպայման պետք է փոխվի կամ բարեփոխվի, այն պետք է Հայաստանը դարձնի իրավական պետություն: Հիմա իրավական չէ: Ծայրահեղ խորհրդարանական պետություն ենք: Սահմանադրությունը պետք է ժողովրդավարություն ապահովի, ինչը չենք կարող ասել հիմա: Իսկ թե ինչ պետք է արվի դրա համար, դա այլ հարց է, կկարողանա՞ն անել նման փոփոխություն․ սա է հարցը: Պետք է ընտրության միջոցով սահմանադիր ժողով ստեղծեն` իրենց գյադա-գյուդեքով: Իրենց աղանդավորներով եթե որոշեն սահմանադրություն գրել, գուցե ավելի վատը գրեն:

- Ովքե՞ր են գյադա-գյուդեքը, աղանդավորները:

- Հիմա ովքեր որ մեծամասնություն ու փոքրամասնություն են: Դրանք քաղաքական ուժեր չեն, աղանդներ են: Նախորդները պարտադրել են այս սահմանադրությունը, խցկել այն, իսկ ներկաները ղեկավարվում են դրանով: Նրանք՝ բոլորը, քաղաքական աղանդներ են:

- Դատելով այն ամենից, ինչ մեր երկրում կատարվում է, դժվար է հավատալ, որ Հայաստանի իշխանությունները ձգտում են ժողովրդավարության, թե՞ Դուք այլ կարծիքի եք:

- Ես էլ հենց դա եմ ասում` չենք գնում: Մեր սահմանադրությունը մեզ սովետական իշխանություն է պարտադրում: Ես առաջարկում եմ` այդ փոփոխությունը կատարել սահմանադիր ժողովի միջոցով, որպեսզի նոր սահմանադրությունն ապահովի ժողովրդավարություն, բայց եթե սրանք իրենց ճաշակով սահմանադրություն ընտրեն եւ գրեն, գուցե այն լինի ավելի վատը: Ես առաջարկում եմ սահմանադիր ժողով, իշխանությունների հակակշիռ, այսինքն` սահմանադրությունը պետք է հակակշիռ ապահովի: Եթե այդպես լինի, մենք հաջող պետություն կունենանք:

- Ի՞նչ եք կարծում՝ սահմանադրական հանրաքվեին մարդիկ կմասնակցե՞ն, թե՞ պետք է նաեւ այլ ընտրություն, օրինակ` խորհրդարանական ընտրություններ լինեն, որ հանրաքվեն կայանա:

- Ես կասկածում եմ, որ 600 հազար մարդ այսօր ընտրության կգնա: Հիասթափությունը շատ մեծ է, եւ կա վտանգ, որ իշխանության ցանկացած նախաձեռնություն ընտրողի կողմից կարող է բոյկոտի ենթարկվել: Եթե նույնիսկ իդեալական սահմանադրություն առաջարկվի, հնարավոր է, որ մարդիկ չմասնակցեն այդ ընտրությանը, իրենց դժգոհությունն արտահայտեն բոյկոտելով, մերժելով իշխանության նախաձեռնությունները: Այս սովետական մտածելակերպը կարող է ամեն ինչ ձախողել, այս իշխանությունն այս ընթացքում ցանկացած բան, որ նախաձեռնել է, չի կարողացել ավարտին հասցնել: Սա ձախողված իշխանություն է, եւ իր բոլոր գործերը ձախողվում են, սահմանադրության փոփոխությունը եւս կարող է լինել ձախողված:

- Քանի որ Ադրբեջանի նախագահն է Հայաստանին նոր սահմանադրություն պարտադրում, եւ անմիջապես էլ Նիկոլ Փաշինյանը դրա անհրաժեշտության մասին է խոսում, առնվազն անխելք պետք է լինել՝ այս կապը չնկատելու համար: 

- Ճիշտ եք ասում, որ պետք է առնվազն անխելք լինել, բայց այստեղ կարող է նաեւ չարամտություն լինել: Կարող է դիտավորյալ փորձում են հայ ժողովրդին վնաս հասցնել, դա էլ է իմ վարկածների մեջ: Կան մարդիկ, որոնք վնասարար են եւ ուզում են ամեն կերպ վնաս տալ հայ ժողովրդին: Գուցե դա իրենց նախաձեռնությունն է, որին միացել է Ալիեւը: Ես կասկածներ ունեմ, որ սրանք ինչ անում են, Ալիեւն ասում է` ինձ էլ է հարմար: Այնպես որ, ամեն ինչ էլ կարող է լինել, բայց բովանդակությունը նույնն է:

- Ես ճի՞շտ եմ հասկանում․ եթե իշխանությունները ցանկանան փոխել սահմանադրությունը, Դուք կսատարեք այդ գաղափարը:

- Եթե սահմանադրական բարեփոխումների համար է, այո, այսինքն` եթե սահմանադրությունը լավը լինի, կաջակցեմ: Ինձ համար կարեւորը բովանդակությունն է: Եթե այդ սահմանադրությունը ՀՀ-ն դարձնում է ժողովրդավար երկիր, ես կողմ կլինեմ ու անպայման կաջակցեմ:

- Ինչպե՞ս կորոշեք լավն ու վատը:

- Բովանդակությունից:

- Ինչպե՞ս:

- Այն պետք է իրավական պետություն ապահովի, գործադիր, օրենսդիր, դատական իշխանությունները պետք է իսկապես լինեն անկախ` հավասարակշռելով եւ հակակշռելով միմյանց: Եթե այդպես լինի, ես կաջակցեմ, եթե չէ, ապա` ոչ: Չի կարող համագյուղացիների եւ դասընկերների կողմից ձեւավորված խորհուրդը սահմանադրություն գրել: