Պատգամավորները չիջան ծեծված կանանց մոտ
Երեկ ցերեկը, մինչ խորհրդարանում ընթանում էր ԱԺ նիստը, կառավարության մոտ ծեծված առեւտրական ցուցարարների մի խումբ ու այլ հարցով բողոքավորներ եկան խորհրդարանի դիմաց` ազգընտիրների մոտ, թերեւս հույս ունենալով լսելի դարձնել նրանց իրենց խնդիրը:
Ցուցարար կանայք ու մի քանի երեխաներ իրար ձեռք բռնելով` կենդանի պատ կազմեցին, փակելով Բաղրամյան փողոցը: Ընթացքում միջադեպից եկած կանայք բարկացած պատմում էին առավոտյան կառավարության դիմաց կատարվածի մասին: «Մենակ տեսնեիք ինչ էր կատարվում: Իսկական Սումգայիթ էր, Սումգայիթ, էդ ո՜նց էին բրթում, խփում կնիկներին, էս երեխու թեւերը լրիվ կապտացրել են, 8-րդ դասարանի երեխա ա»,-ոգեւորված պատմում էր կանանցից մեկը: «Բա սա պետություն ա՞, բա իրանք մեր իշխանավորներն ե՞ն, մեր հաշվին հարստանան ու մեր պետության մեջ մեզ գործազուրկ սարքեն ու հետն էլ ծեծե՞ն: Բա իրանք իրավունք ունե՞ն:
Մեզ աղքատացրել են-գցել փողոցները, հիմա էլ ծեծում են: Տեսնեիք ինչ էր կատարվում»,- իր հերթին ավելացրեց կանգնածներից մեկ ուրիշը: «Թող մեր հաշվին, մեր հարկերի հաշվին առած 50-100 հազար դոլարանոց մեքենաները ծախեն, մեզ համար աշխատատեղ ստեղծեն կամ թող թողնեն մենք մեր գործն անենք»,- կոնստրուկտիվ առաջարկ արեց կանանցից մեկը` շարունակելով. «Ինչի՞ պետք ա իրանք մեր հաշվին թանկանոց մեքենաներով ման գան, ամբողջ օրը ռեստորաններում քեֆ անեն, մեր երեխեքը հաց չունենան ուտելու, մեզ էլ սարքեն գործազուրկ ու ծեծե՞ն»: «Իրանք իրանց քաղքենիությամբ ուզում են աղքատությունը թաքցնել, փոխանակ աղքատությունը վերացնեն, աղքատներին են վերացնում: Թող ինձ նորմալ գործ տան, ես փողոցում առեւտուր չեմ անի: Թե՞ նորմալ գործերը մենակ իրանց ու իրանց հարազատների համար ա: Ամոթ իրանց, բա կանանց վրա ձեռք կբարձրացնե՞ն:
Էլ սրանից ավել ի՞նչ անեն»,-հայտարարեց մեկ այլ ցուցարար: Առավոտյան բռնության ենթարկված առեւտրական կանայք չէին հասցրել դատարկվել, եկան ոստիկանները, թե՝ բացեք ճանապարհը: Մի մասը չենթարկվեց, որից հետո սկսվեց հրմշտոցն ու ծեծուջարդը, ոստիկաններն այստեղ էլ քաշքշեցին ու ծեծեցին կենդանի պատ կազմած կանանց ու երեխաներին: Չնայած միջադեպն ԱԺ-ի դիմաց էր, ու ցուցարարները եկել էին ազգընտիրներին իրենց բողոքն ականջալուր դարձնելու, որեւէ պատգամավոր չիջավ նրանց մոտ: ԱԺ-ում շարունակվում էր նիստը: Ոստիկանության քաշքշոցից ու ծեծից հետո առեւտրական կանայք ցրվեցին: Խորհրդարանի աշխատակիցները ծեծվող կանանց աղաղակը լսել էին, պատգամավորները չէին լսել:
«Ինչո՞ւ չիջաք ցուցարարների մոտ» մեր հարցին ի պատասխան՝ ՀՀԿ մամուլի խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը հայտարարեց. «Կոնկրետ ես տեղյակ չեմ եղել: Մենք այստեղ նստած աշխատում էինք»: Ասել է թե` ԱԺ-ի դիմաց հնարավոր է կանանց, երեխաներին ծեծեն, ու խորհրդարանում ոչ ոք տեղյակ չլինի՞, նկատեցինք մենք: «ԱԺ-ում մենք նստած՝ քվեարկություն ենք արել, հարցեր ենք քննարկել: Ես իմ աշխատասենյակում եմ եղել, ինձ որեւէ մեկը չի ասել` այնտեղ մարդ կա կամ մարդ չկա»,-հայտարարեց իշխող կուսակցության ներկայացուցիչ պատգամավորը` կառավարության առջեւ կատարվածի առթիվ մեր հարցին պատասխանելով. ««Ժառանգության» պատգամավորները եղել են վարչապետի մոտ, վարչապետն իրենց մոտ զանգահարել է ոստիկանապետին ու հանձնարարել ծառայողական քննություն իրականացնել:
Դա արդեն իրավական տիրույթում է, եւ ես իրավական տիրույթի խնդիրները չեմ մեկնաբանի: Ցանկացած հակաօրինական քայլ դատապարտելի է: Շատ լավ է, որ այդ հարցը միանգամից հայտնվեց երկրի վարչապետի ուշադրության տիրույթում»: ԲՀԿ խմբակցության քարտուղար, ԱԺ մարդու իրավունքների հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Արամ Սաֆարյանին, երբ հարցրինք, թե ինչպես է գնահատում կառավարության առաջ տեղի ունեցած ցուցարար առեւտրականների ու «Ժառանգության» պատգամավորների ծեծը, ԲՀԿ-ականը հայտարարեց. «Վատ եմ գնահատում: Մենք դեռ ժամանակ ունենք, դրանով կզբաղվենք: Այսօր սպասում ենք տեղեկատվության, թե ինչ է տեղի ունեցել: Մենք կխոսենք նաեւ պատկան մարմինների հետ եւ դրա պատասխանը վաղը կտանք»:
Սաֆարյանը խուսափեց պատասխանից, թե ինչո՞ւ դուրս չեն եկել ԱԺ հասած ցուցարարների մոտ` կրկնելով, թե վաղը կտան իրենց գնահատականը: ՀՀԿ-ական Գագիկ Մինասյանին հարց ուղղեցինք, թե կանայք ու երեխաները եկել են ԱԺ-ի առաջ, փողոցն են փակել, ինչո՞ւ դուրս չեկաք նրանց մոտ` լսելու բողոքը, չէ՞ որ Դուք ընտրված եք, այսպես ասած` ժողովրդի ընտրյալն եք: «Երբ որ «այսպես ասածով» եք խոսում, չեմ ուզում Ձեր հարցերին պատասխանեմ: Այդուհանդերձ, քանի որ խնդիրը կարեւոր է` կպատասխանեմ: Եթե այդպիսի բաներ են եղել, ապա ծառայողական քննությունը կվերաբերվի նաեւ դրան»: ՀՀԿ-ական, «Եվրոստանի» Մանվել Բադեյանն ընդհանրապես տեղյակ չէր միջադեպից: «Ես չեմ իմացել, որ մարդիկ եկել են, ուզում են որեւէ մեկի հետ հանդիպել:
Ծեծելը բոլոր դեպքերում վատ է: Օրենքով թույլատրվում է, որ ոստիկանությունն ուժ կիրառի, բայց միայն սահմանված դեպքերում, եթե կարգ են խախտել: Պատգամավորին ընդհանրապես իրավունք չունեն ծեծելու ոչ մի պարագայում»: «ՀՀ քաղաքացիները եկել էին ՀՀ կառավարության շենքի առջեւ, ինչը որեւէ հակասահմանադրական գործողություն չի պարունակում: Եկել էին պաշտպանելու իրենց իրավունքները»,-մեզ հետ զրույցում հայտարարեց ՀՅԴ պատգամավոր Լիլիթ Գալստյանը` հավելելով. «Եթե չգնան կառավարության մոտ լուծում տալու իրենց խնդիրներին, ապա էլ որտե՞ղ պետք է լուծում փնտրեն: Ես շատ եմ ցավում, որ իրավունքների պաշտպանությունը բախվել է բիրտ ուժի:
Մեր խմբակցությունը քիչ առաջ միջադեպը դատապարտող հայտարարություն տարածեց, եւ կարծում եմ, որ պետք է դեպքին տալ եւ իրավական, եւ քաղաքական գնահատական: Եվ այս դեպքը կատարվում է վարչապետի լուսամուտների տակ: Անպատժելիությունը, ցինիկությունը հասնի այն աստիճանի, որ շարքային ոստիկանը թույլ տա իրեն ձեռք բարձրացնել ԱԺ պատգամավորի վրա: Ես չեմ կարծում, որ որեւէ շարքային ոստիկան իրեն թույլ տար նման բան, եթե չկար համապատասխան հրահանգ»: Երեկ միջադեպը դատապարտել են Հայ ազգային կոնգրեսն ու Տիգրան Կարապետիչի ԺԿ-ն:
ՀԳ - Ի դեպ, այսքանից հետո երեկ երեկոյան, ժամը 18-ի սահմաններում երկու կանայք կանգնել էին նախագահականի դարպասների մոտ ու, չնայած ոստիկանների հորդորներին, հրաժարվում էին հեռանալ. ուզում էին Սերժ Սարգսյանին դուրս գալուց բռնացնել ու իրենց հարցերը պարզել:
Ցուցարար կանայք ու մի քանի երեխաներ իրար ձեռք բռնելով` կենդանի պատ կազմեցին, փակելով Բաղրամյան փողոցը: Ընթացքում միջադեպից եկած կանայք բարկացած պատմում էին առավոտյան կառավարության դիմաց կատարվածի մասին: «Մենակ տեսնեիք ինչ էր կատարվում: Իսկական Սումգայիթ էր, Սումգայիթ, էդ ո՜նց էին բրթում, խփում կնիկներին, էս երեխու թեւերը լրիվ կապտացրել են, 8-րդ դասարանի երեխա ա»,-ոգեւորված պատմում էր կանանցից մեկը: «Բա սա պետություն ա՞, բա իրանք մեր իշխանավորներն ե՞ն, մեր հաշվին հարստանան ու մեր պետության մեջ մեզ գործազուրկ սարքեն ու հետն էլ ծեծե՞ն: Բա իրանք իրավունք ունե՞ն:
Մեզ աղքատացրել են-գցել փողոցները, հիմա էլ ծեծում են: Տեսնեիք ինչ էր կատարվում»,- իր հերթին ավելացրեց կանգնածներից մեկ ուրիշը: «Թող մեր հաշվին, մեր հարկերի հաշվին առած 50-100 հազար դոլարանոց մեքենաները ծախեն, մեզ համար աշխատատեղ ստեղծեն կամ թող թողնեն մենք մեր գործն անենք»,- կոնստրուկտիվ առաջարկ արեց կանանցից մեկը` շարունակելով. «Ինչի՞ պետք ա իրանք մեր հաշվին թանկանոց մեքենաներով ման գան, ամբողջ օրը ռեստորաններում քեֆ անեն, մեր երեխեքը հաց չունենան ուտելու, մեզ էլ սարքեն գործազուրկ ու ծեծե՞ն»: «Իրանք իրանց քաղքենիությամբ ուզում են աղքատությունը թաքցնել, փոխանակ աղքատությունը վերացնեն, աղքատներին են վերացնում: Թող ինձ նորմալ գործ տան, ես փողոցում առեւտուր չեմ անի: Թե՞ նորմալ գործերը մենակ իրանց ու իրանց հարազատների համար ա: Ամոթ իրանց, բա կանանց վրա ձեռք կբարձրացնե՞ն:
Էլ սրանից ավել ի՞նչ անեն»,-հայտարարեց մեկ այլ ցուցարար: Առավոտյան բռնության ենթարկված առեւտրական կանայք չէին հասցրել դատարկվել, եկան ոստիկանները, թե՝ բացեք ճանապարհը: Մի մասը չենթարկվեց, որից հետո սկսվեց հրմշտոցն ու ծեծուջարդը, ոստիկաններն այստեղ էլ քաշքշեցին ու ծեծեցին կենդանի պատ կազմած կանանց ու երեխաներին: Չնայած միջադեպն ԱԺ-ի դիմաց էր, ու ցուցարարները եկել էին ազգընտիրներին իրենց բողոքն ականջալուր դարձնելու, որեւէ պատգամավոր չիջավ նրանց մոտ: ԱԺ-ում շարունակվում էր նիստը: Ոստիկանության քաշքշոցից ու ծեծից հետո առեւտրական կանայք ցրվեցին: Խորհրդարանի աշխատակիցները ծեծվող կանանց աղաղակը լսել էին, պատգամավորները չէին լսել:
«Ինչո՞ւ չիջաք ցուցարարների մոտ» մեր հարցին ի պատասխան՝ ՀՀԿ մամուլի խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը հայտարարեց. «Կոնկրետ ես տեղյակ չեմ եղել: Մենք այստեղ նստած աշխատում էինք»: Ասել է թե` ԱԺ-ի դիմաց հնարավոր է կանանց, երեխաներին ծեծեն, ու խորհրդարանում ոչ ոք տեղյակ չլինի՞, նկատեցինք մենք: «ԱԺ-ում մենք նստած՝ քվեարկություն ենք արել, հարցեր ենք քննարկել: Ես իմ աշխատասենյակում եմ եղել, ինձ որեւէ մեկը չի ասել` այնտեղ մարդ կա կամ մարդ չկա»,-հայտարարեց իշխող կուսակցության ներկայացուցիչ պատգամավորը` կառավարության առջեւ կատարվածի առթիվ մեր հարցին պատասխանելով. ««Ժառանգության» պատգամավորները եղել են վարչապետի մոտ, վարչապետն իրենց մոտ զանգահարել է ոստիկանապետին ու հանձնարարել ծառայողական քննություն իրականացնել:
Դա արդեն իրավական տիրույթում է, եւ ես իրավական տիրույթի խնդիրները չեմ մեկնաբանի: Ցանկացած հակաօրինական քայլ դատապարտելի է: Շատ լավ է, որ այդ հարցը միանգամից հայտնվեց երկրի վարչապետի ուշադրության տիրույթում»: ԲՀԿ խմբակցության քարտուղար, ԱԺ մարդու իրավունքների հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Արամ Սաֆարյանին, երբ հարցրինք, թե ինչպես է գնահատում կառավարության առաջ տեղի ունեցած ցուցարար առեւտրականների ու «Ժառանգության» պատգամավորների ծեծը, ԲՀԿ-ականը հայտարարեց. «Վատ եմ գնահատում: Մենք դեռ ժամանակ ունենք, դրանով կզբաղվենք: Այսօր սպասում ենք տեղեկատվության, թե ինչ է տեղի ունեցել: Մենք կխոսենք նաեւ պատկան մարմինների հետ եւ դրա պատասխանը վաղը կտանք»:
Սաֆարյանը խուսափեց պատասխանից, թե ինչո՞ւ դուրս չեն եկել ԱԺ հասած ցուցարարների մոտ` կրկնելով, թե վաղը կտան իրենց գնահատականը: ՀՀԿ-ական Գագիկ Մինասյանին հարց ուղղեցինք, թե կանայք ու երեխաները եկել են ԱԺ-ի առաջ, փողոցն են փակել, ինչո՞ւ դուրս չեկաք նրանց մոտ` լսելու բողոքը, չէ՞ որ Դուք ընտրված եք, այսպես ասած` ժողովրդի ընտրյալն եք: «Երբ որ «այսպես ասածով» եք խոսում, չեմ ուզում Ձեր հարցերին պատասխանեմ: Այդուհանդերձ, քանի որ խնդիրը կարեւոր է` կպատասխանեմ: Եթե այդպիսի բաներ են եղել, ապա ծառայողական քննությունը կվերաբերվի նաեւ դրան»: ՀՀԿ-ական, «Եվրոստանի» Մանվել Բադեյանն ընդհանրապես տեղյակ չէր միջադեպից: «Ես չեմ իմացել, որ մարդիկ եկել են, ուզում են որեւէ մեկի հետ հանդիպել:
Ծեծելը բոլոր դեպքերում վատ է: Օրենքով թույլատրվում է, որ ոստիկանությունն ուժ կիրառի, բայց միայն սահմանված դեպքերում, եթե կարգ են խախտել: Պատգամավորին ընդհանրապես իրավունք չունեն ծեծելու ոչ մի պարագայում»: «ՀՀ քաղաքացիները եկել էին ՀՀ կառավարության շենքի առջեւ, ինչը որեւէ հակասահմանադրական գործողություն չի պարունակում: Եկել էին պաշտպանելու իրենց իրավունքները»,-մեզ հետ զրույցում հայտարարեց ՀՅԴ պատգամավոր Լիլիթ Գալստյանը` հավելելով. «Եթե չգնան կառավարության մոտ լուծում տալու իրենց խնդիրներին, ապա էլ որտե՞ղ պետք է լուծում փնտրեն: Ես շատ եմ ցավում, որ իրավունքների պաշտպանությունը բախվել է բիրտ ուժի:
Մեր խմբակցությունը քիչ առաջ միջադեպը դատապարտող հայտարարություն տարածեց, եւ կարծում եմ, որ պետք է դեպքին տալ եւ իրավական, եւ քաղաքական գնահատական: Եվ այս դեպքը կատարվում է վարչապետի լուսամուտների տակ: Անպատժելիությունը, ցինիկությունը հասնի այն աստիճանի, որ շարքային ոստիկանը թույլ տա իրեն ձեռք բարձրացնել ԱԺ պատգամավորի վրա: Ես չեմ կարծում, որ որեւէ շարքային ոստիկան իրեն թույլ տար նման բան, եթե չկար համապատասխան հրահանգ»: Երեկ միջադեպը դատապարտել են Հայ ազգային կոնգրեսն ու Տիգրան Կարապետիչի ԺԿ-ն:
ՀԳ - Ի դեպ, այսքանից հետո երեկ երեկոյան, ժամը 18-ի սահմաններում երկու կանայք կանգնել էին նախագահականի դարպասների մոտ ու, չնայած ոստիկանների հորդորներին, հրաժարվում էին հեռանալ. ուզում էին Սերժ Սարգսյանին դուրս գալուց բռնացնել ու իրենց հարցերը պարզել:
Կարծիքներ