Դու դեռ կարող ես ջրին նայել

Ես պատրաստվում եմ գրել իմ օրվա պատմությունը: Չեմ գտնում նրան: Պատմության նկատմամբ հարազատության ոչ մի զգացողություն չունեմ:

Բայց շատ կուզեի գրել պատմություն մետրոյով երթևեկող մարդկանց, փողոցներում ճզմված կատուների մասին: Նրանց հայացքներում տխրությունը ահռելիորեն վտանգավոր է, որ ձգում է, կանչում` մոտ չի թողնում:

Շատ կուզեի գրել անտուն Ունանի մասին, որից հարյուր դրամով հին մոմակալ եմ գնել:Ու ես գիտեմ իմ օրվա պատմության համար պատմություն ունենալը քիչ է, հիմա արդեն քիչ է:

Սուրճ եմ եփում, մի կում խմում եմ, բաժակը դնում ծորակի տակ: Խնձոր եմ կրծում, պատուհանից դուրս շպրտում, սուրճի բաժակը տալիս եմ գետնին, փշրում: Նստում եմ հավաքում այս գործողություններից հետո կտակված նախադասությունը:

Գործողությունն ու նախադասությունը պատմությամբ չեն միավորվում:

Ես ինձ շատ եմ խաբել, խաբել եմ բացակա պատմությունը ինքս ինձ պատմելով… Ու ասեմ, որ Ինձը` Ինձ հետ ընդհանրապես կապ չունի եվ միակ կապը հենց Ինձ հետ է:

Դերիդայից` /Ես գրում է մեզ/… ես՝ չգիտեմ որտեղ է պատմությունը:

Պատմությունն ու բառը միմյանց չեն շարունակում: Բառերով պատմություն… նման կլինի սիրամարգի փետուրներով քաղքենու տան կազմությանը:

Լվացվում եմ, մի տաս անգամ դրամապանակիս մեջ պեղումներ անում: Ունեցած-չունեցած փողերս հերձել եմ, բան չկա կոպեկ էլ չկա, որ ատամիս տակ գցեմ, ծամեմ, զգամ մետաղահամը: Եվ ես /բայց դե չկան/ եմ ուտում՝ հնարավոր պատմությունը: Շարունակում եմ պատրաստվել՝ ամենաողորմելիին, ամենաանիմաստին, ամենամենակին, ամենալռողին… ոչ մի բանի մասին… Ոչ մի բանը միակ բանն է, որ Ինձ մնաց, ու հենց հիմա ես կարող եմ օգտագործել իմ նոր վեպից մի բեկոր, այսինքն օգտագործել ոչ մի բան:

Փաստորեն, փաստացի,

որ հարուստ տղա լինեի, կամ լինեի Գրաֆ Տոլստոյը կալվածք-մալվածք ունենայի, աճեի, գերաճեի, կամ լինեի Օրհան Փամուկը, որ օրը 12 ժամ գրում է ու հարցազրույցներում ասում, որ ինքը օրեկան 12 ժամ գրում է, գուցե ինտրիգային սյուժեով, հաստափոր, էպիկական, ծավալուն, լայնածավալ, ընդարձակ, լայնարձակ վեպեր գրեի: Ահ ա Գին մասնագետներ, գուցե գլուխները քարին տային կամ հակառակը ու զարմանքի ոչխարային բառաչյուններ արձակեին:

Ո՞վ իմանա, ամեն ինչ հնարավոր է չէ՞:

Ամենակարևորը, որ ես պատրաստվում եմ պատմություն գրել ու հավանականությունների մասին սղված այս նախադասությունը, գուցե դրա մի մասը կազմի: Իսկ քանի որ ամեն ինչ բեկորին հակված է դասավորվել` ճանապարհը, միտքը, երևակայությունը, քաղաքը, կյանքը, որ ամենականգնած գետն է, ամեն շաբաթ ես մի բեկոր եմ գրում իմ բեկորային վեպից` ոչ մի բանի մասին, ոչ մի բանի:

Այստեղ,

կարելի է ասել, որ սրանից ելնելով, ես ներշնչվում եմ, /եթե հնարավոր է ներշնչվել/ Վալտեր Բենիամինի, Անտոնեն Արտոյի, Գրիգոր Պըլտյանի, Ռուբեն Ֆիլյանի հատվածականությունից:

Նրանք ինձ ավելի հարազատ են քան վերևում հիշատակության արժանացած արժանահիշատակները:

Եվ ուրեմն ահա բեկորային իմ վեպի բեկորը, որ գուցե իմ օրվա հնարավոր պատմության մի բեկորը դառնա.

«...անհետանալով հալչելով կաթիլվելով վերանալով ցնդելով շոգիանալով չքվելով վերջանալով որտեղ ժամանակը երկփեղված դռան արդյունք է որտեղ հավատում ես որ մեկնումի հնարավորությունը ինքն իրեն դատավճռել է մի վայրում որը քեզ չէր նախատեսել դու չնախատեսված ես ինքն իրեն դատավճռողի վայրում
դու պահպանվել ես հիշողության մեջ որտեղ քեզ միշտ պատկերել են պահպանվածի քայքայված դեմքով և այդ դեմքը պահպանվածի քայքայված հիշողություն է քո դեմքի մասին ուրեմն
անհետանալով
հալչելով
կաթիլվելով
վերանալով
ցնդելով
շոգիանալով
չքվելով
վերջանալով»

Ես պատմություն չունեմ, որ վերապրեմ:

Նայում եմ բաժակի ջրին: Ջրի վրայով քայլել չի ստացվում: Ես դատարկության մեջ ինքս ինձ կրկնում եմ.

Դու դեռ կարող ես ջրին նայել:
Դու դեռ կարող ես ջրին նայել:

Արամ ՊԱՉՅԱՆ