Նուշիկ Միքայելյան. Քեռի Համլետը
- Ես արդեն վաթսուն եւ ութ տարի է՝ ապրում եմ նույն տան մեջ, եւ աշխարհքից ինձ ծանոթ է ընդամենը այս մի քանի քառակուսի մետրը,- ասաց Համլետ քեռին, որի սպիտակ, կնճռոտած մաշկի բոլոր ակոսները սիրուն էին... Երեւի շիկահեր տղա է եղել... Հիմա լա՜վ սպիտակել է ու թեպետ իր տարիքից էլ ավելի մեծ է երեւում, սակայն չի կորցրել իրեն հատուկ հմայքը՝ աչքերի գրավիչ ժպիտը... Բաց կանաչ ժպիտը, որտեղ մի տեսակ խեղճացած, մենավոր մի բարություն կա, որոնց նայողի մեջ ցանկություն է առաջանում գրկել Համլետ քեռուն: Երեխայի նման է նա... Երեխայի, որի սրտում մեկ կաթիլ չարություն չկա:
- Երբ փող չունես, ծառ ես,- հանկարծ շարունակեց նա՝ լայնացնելով ժպիտը։- Ես ծառի պես ապրեցի... Սիրտս ուզեց այս աշխարհքի ծովերից գոնե մեկը տեսնել՝ չտեսա...
Երբ փոքր էի, մայրս առանց հորս էր մեզ մեծացնում... Հայրս շատ էր տնից բացակայում... Այնքան շատ, որ գրեթե նրան չեմ հիշում... Հայր որ չունես՝ ծով տեսնելը դժվար բան է դառնում... Մայրս անտրտունջ աշխատում էր, որպեսզի սովորենք՝ մարդ դառնանք... Հինգ երեխա՝ ո՛չ մեկս ծով չտեսավ մանկության տարիներին... Եվ հետո, ով փող ունեցավ, աշխարհքից մի ուրիշ հող ու լեռ, մի ուրիշ քաղաք ու պատկեր տեսավ ու հասկացավ, որ շարժվող մարդ է... Իսկ ես աշխարհքը տեսնելու չափ փող չունեցա երբեք ու ապրեցի ծառի պես... Անշարժ... Նո՜ւյն քաղաքի, նույն փողոցի, նույն տան մեջ...,- ինքն իր ասածից երեխայի պես զարմացած՝ քահ-քահ ծիծաղեց...
Վառարանի վրա դրած 6-7 հատիկ շագանակները մատներով հատիկ-հատիկ հավաքեց, դրեց ափի մեջ, հանգիստ նստեց իր բազմոցին, փռեց շագանակները սեղանի վրա ու սկսեց դանդաղ կեղեւել:
- Երբ մտածում եմ, որ Աստված ամեն ինչի զույգն է տվել, հասկանում եմ, որ մի տեղ, ոնց որ ձեռքի աջն ու ձախը, կյանքի զույգն էլ պետք է լինի... Այ, այդ մյուս՝ երկրորդ կյանքիս մեջ ոչ թե թատերագետ եմ, այլ հայտնի «Յախտ ակումբի» սեփականատեր,- նույն քահ-քահն է հնչում, եւ լռում է:
Շագանակներից ամենամեծն ու տեսքով ամենահամեղը երկարում է ինձ ու շարունակում․ «Ինքս իմ մեջ շատ եմ ափսոսում, որ քսանչորս հազար ութ հարյուր երեք օր ապրել եմ, հինգհարյուր իննսունհինգ հազար երկուհարյուր յոթանասուն երկու ժամ, որից ո՛չ մեկը այս մի քանի քառակուսուց այն կողմ չի եղել... Իսկ գիտե՞ս ի՜նչ կկատարվեր, եթե ես հանկարծ հայտնվեի Էվերեստի ստորոտում,- ասաց ու այնպես կարոտով ժպտաց, կարծես հենց այդ ստորոտում ծնված լիներ...- Մինչեւ որեւէ քայլ անելս,- շարունակեց նա,- կդիտեի... Հա՜... Երկա՜ր, հանգի՜ստ... Ես ու Էվերեստը... Ու մենք կհասկանայինք իրար... Ու մենք կզրուցեինք... Եվ այդ աննկարագրելի լռության մեջ ես լեռան ձայնը կլսեի, ինքն էլ իր անթերի բարձրությունից ինձ կնայեր, ու մենք միասին նո՜ւյն սառը գարնան օդը կշնչեինք...- երկրորդ շագանակը տանում է բերանը, հանգիստ ծամում, ծամում, մեկն էլ ինձ է տալիս ու շարունակում։- Մի խոսքով՝ կյանքիս զույգը գտնելու ժամանակն է... Եվս վաթսունութ տարին քիչ չէ՝ մեկ անգամ եւս ապրել փորձելու համար... Իսկ վաթսունութ անգամ երկու՝ հարյուր երեսունվեց տարի կլինի, որից հետո կո՜ւշտ ու կուռ կմեռնեմ, այ, էս շագանակների վրա աչք անգամ չունենալով...- ծիծաղում է, հետո աչքերը սառում են սենյակի պատուհանի մի անկյան վրա ու քթի տակ մի անհասկանալի երգ է մրթմրթում, քնքո՜ւշ, շա՜տ քնքուշ...»։
- Ծով գնալու ժամն է,- հանկարծ ասում է ու շատ գործնական՝ վեր թռնում բազմոցից, մոտենում է սենյակի անկյունում դրված լվացարանին ու մի մեծ սափոր ջուր լցնելով՝ դուրս գալիս տնից:
Ես մոտենում եմ պատուհանին ու նայում եմ ներքեւ, որտեղ մի քանի րոպե անց հայտնվում է նա. սափորով ջուրը դատարկում է իր տան պատուհանի դիմաց վեր խոյացող ծաղկած ծառի գոգին ու նայում վերեւ՝ ինձ, եւ կկոցած աչքերի մեջ նույն բարի ժպիտով, թեւերն օդում տարածելով՝ բարձրաձայն արտասանում.
- Մեռնե՜լ, քնանալ, ոչինչ ավելի
Եվ մտածել, թե մի պարզ քնով
Մենք վերջ ենք տալիս այն սրտացավին եւ բյուր բնական անձկություններին,
Որոնց ժառանգն է մեր հեգ մարմինը...
Մի վախճան է դա հոգով բաղձալի,
Մեռնել, ննջել, ննջե՞լ...Գուցե երազե՜լ...
Խոսքն ավարտելով՝ քահ-քահ ծիծաղում է ու բարի-բարի՜ հայացքով նայում է հաստաբուն ծառի ճերմակ ծաղիկներին ու բարձրաձայն ասում.
- Բայց տե՜ս, որ ծաղկե՜լ է... Թքա՛ծ Էվերեստի վրա... Ծառս ծաղկե՜լ է...
Վերեւից ես լաց եղա:
Ներքեւում՝ նա, քահ-քահ ծիծաղում էր:
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ
Կարծիքներ