Դմիտրի Գրիգորեւ. Նա եւ նրանք
Ռուս բանաստեղծ, լրագրող, խմբագիր Դմիտրի Գրիգորեւը ծնվել է 1960 թվականին՝ Լենինգրադում, եւ զարմանալի չէ, որ քաղաքը մեծ ազդեցություն է թողել նրա անձի կայացման հարցում։ Ավարտել է քիմիայի ֆակուլտետը, սակայն իր ուղին շարունակել է գրականության ասպարեզում։ Հեղինակին մեծ ճանաչում է բերել «Տարբեր տարիների բանաստեղծություններ» գիրքը, որը նրան արժանացրել է «Պոեզիա՝ առանց սահմանների» գրական մրցույթի հաղթողի տիտղոսին։ Հետագայում նրա բանաստեղծությունները թարգմանվել են եվրոպական մի քանի լեզուներով՝ հայտնվելով միջազգային ճանաչում ունեցող «Poesia» ամսագրում։ Բանաստեղծը մինչ այժմ էլ բնակվում է Լենինգրադում (ներկայում՝ Սանկտ Պետերբուրգ)։
ո՞վ էր առաջինը՝
արդեն չեմ հիշում
հիշում եմ արգելակների ճռռոցը փողոցում
դռնակի թրխկոցը՝ կրակոցի նման,
սպիտակ սեւ կարմիր ծաղիկները-
այս ամենը ես տեսել եմ ֆիլմերում,
երբ նա հարցրեց՝ ուզո՞ւմ ես
լեզվով հպումը շրթունքներին՝
թքոտ ծանրություն եւ դող,
իսկ ներքեւում արդեն խոնավ է,
նա լսում է իմ բույրը
նախքան ձայնս լսելը
բայց ես վաղուց եմ արձակել
այս երկար անտես վարսերը,
նա կճանաչեր իմ բույրը
օծանելիքի եւ դեզոդորանտի միջից
նա կճանաչեր իմ բույրը
անգամ տաքդեղի եւ անանուխի միջից
բենզինի միջից
մի՞թե նա խուզարկու շուն է
հեռու են թռչում թիթեռները,
եւ նրանց հետեւից ես՝
վերարկուս լայն բացած
թեւերի պես,
ես դիպչում եմ նրանց
միայն ժպիտով,
նրանք են ընկնում իմ անդունդը
անհետանում իմ ջրերում՝ ձկների պես
ես չեմ հիշում
ով էր արքայազնը
եւ ով էր մուրացկանը,
պատուհանների տակ նրանց մեքենաներով է
լցված փողոցը
եւ մայթն է անանցանելի,
նրանք վազում են իրենց երկաթյա բզեզների վրայով՝
թռնելով ծածկոցից տանիք,
տանիքից՝ բեռնախցիկ,
նրանք վազում էին դեպի
իմ դուռը
իմ ներսը՝ կարծես ծովի մեջ,
բայց ով էր առաջինը,
արդեն կարեւոր չէ
երբ նրանց հետեւից կգան նրանց կանայք,
ի՞նչ կասես դու,
երբ նրանցից յուրաքանչյուրը հարցնի՝
ո՞ւր է կորել իմ ամուսինը
այդ ժամանակ
ես կպատասխանեմ՝
նա այստեղ է եկել իր կամքով
եւ դու էիր հավաքել նրա հետքերը
նայիր՝ ինչ արագ է ժանգոտում մարմինը
ինչպես են առկայծում
նրա հսկա մեքենայի ապակիները
մայրամուտում…
նա չի կարող դուրս գալ
նա սեղմված է չորս կողմից
եւ կարծես նա է քո ամուսինը
նա չի կարող շուրջը նայել
նա դեմքով ընկնում է խավարի մեջ
եւ միայն աչքի ծայրով տեսնում է
անձրեւից թաց զառիթափը,
որից կախված է խաղողի որթը՝
հայացքի թեքությամբ
նա շոշափում է խաղողը
չկա այդ խաղողից քաղցր ոչինչ
իսկ քո խաղողը մշտապես անհաս էր
եւ տտիպ
դու անելիք չունես իմ տանը
մի կանչիր նրան
նա չի վերադառնալու
քամին փուչ է դարձրել նրա աչքերը
քամին պատռել է նրա մաշկը
նրա արյունը դարձել է բառ
իսկ ոսկորները՝մեղեդի
ես այսպես կպատասխանեմ նրան
իմ ապակու կաթիլները նման են աստղերին,
բայց չկա ոչինչ երկնքից
նա չի գտնվի
նա չի վերադառնա
ես երբեք չեմ տեսել նրանց վերադարձը,
անգամ պոետների
ձայները թողնելով իրերի ծալքերում
նրանք թռչում են մինչեւ աշխարհի ծայրը,
որտեղ հրեշտակների փողերն են եւ ձյունը ճերմակ
իսկ դու վերադարձիր տուն
քանի քո երեխան վայր չի ընկել օրորոցից
քանի դեռ նա քնած է եւ չի թրջել բարուրը
քանի նա քեզ հետ է
եւ չի գալիս այստեղ իր փայլուն մեքենայով
եւ ես կասեմ նրան՝ տիկին,
մի եկեք այստեղ այլեւս
այստեղ կարեւոր չէ,
որ դուք սիրել եք
այստեղ այլ կտորից են հյուսված անգամ փալասները,
որոնցով մաքրում են հատակն իմ ոտքերի տակ,
տեսնում ես՝ իմ մատներն այրվում են
այստեղ ժամերն ասես
երփներանգ կրետներ լինեն,
եւ նրանք
ովքեր վերադառնում են հիմա
նրանք են իմ ժամանակը
իմ գիշերն ու ցերեկը
եւ ես չեմ քաշում վարագույրները
եւ չեմ ծածկում իմ դուռը
Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Կարինե ՆԱՀԱՊԵՏՅԱՆԻ
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ
Կարծիքներ