Մեր քաղաքը. Թթենի

Ես գիտեմ քաղաքի թթենիների տերեւները, թրթռում են ոչ թե զեփյուռից, այլ արեւի բարակ, շատ բարակ սուր շողերից, որ, քսվելով ծառերի սաղարթներին, թեթեւակի հպվում են կանաչ տերեւների եզրերին, թափանցում տերեւների երակների մեջ, բեկվելով սփռվում, տաքացնում թթի քաղցր հատիկները: Թութը հասել է, հատիկները` տռզել: Սպասում են: Տերեւների արանքներում կուտակված բուռ-բուռ լույսերը ստվերների մեջ կայծկլտող փոքրիկ արեւներ են: Երբ պոկում ես  սպիտակ, հյութեղ հատիկը, ճզմում լեզվիդ ու քիմքիդ արանքում, հյութը ողողում է բերանդ: Ներսումդ դու զգում ես հոսուն արեւի առվակը, արեւի համը, որովհետեւ ուտում ես կյանք տվող այդ շրջանակը, որ իր հոգին ու սիրտը նվիրել է թթի հատիկին... ու ինչքան տաք է մեր քաղաքի արեւը, ինչքան պինդ, ինչքան ներհուն:



Ամեն օր քայլում ես ծանոթ փողոցներով, գնում ես աշխատանքի, վերադառնում ես տուն, գնում ես ժամադրության, ընկերական խնջույքի, նկարահանման, ձայնագրման, կարծես ամեն ինչ միշտ նույնն է` նույն փողոցներն են, նույն շենքերը, ծառերը, խաչմերուկները, բայց ամռանը` օրերից մի օր մի գողտրիկ նրբանցք, մի մութ միջանցքի ձգող խոնավություն, ծեփաթափ մի կամար քո առջեւ հանկարծ պատկերում է փոքրիկ երեւանյան մի բակ, որ առօրյա փոթորիկների մեջ առանձնացած` խաղաղ մի կղզի է` հուզիչ մի լռություն: Այդ կղզին դու ամեն օր տեսել ես, բայց երբեք չես նկատել, քայլել ես վրայով, բայց քայլերդ չես զգացել, կանգնել ես, բայց չես քարացել:



Ու հիմա չես հասկանում ինչպես ես հայտնվել այս բակում` թթենու այս լայնարձակ ստվերի տակ: Կանգնել ես, ու հեռանալդ չի գալիս: Հասկանում ես, որ հենց հիմա, բացի այստեղ լինելուց, այս ակնթարթն ապրելուց, կյանքում ուրիշ մի կարեւոր  անելու բան չունես: Բակը բոլորովին անծանոթ է ու սաստիկ հարազատ, թթենին` նույնպես: Գուցե թթենիները մեր բակերի հիշողություններն են, բակերում ապրած մարդկանց կյանքի հավատարիմ ուղեկիցները:



Երեխաների քանի՞ թաթիկներ են հպվում նրանց բներին, պապիկների կուզ մեջքեր հանգստանում  ծալքավոր կեղեւին, եւ թութը թափ տալիս ինչքա՞ն ծիծաղ է պայթում շուրջբոլորը: Ճնճղուկները թռռոցող կտցում են թթի հատիկները, որոնց միջուկներն ասեղի չափ սրտիկներ են: Թռչում են, պտտվում ծառի շուրջ, կրկին հետ են դառնում: Թթենու բնին հենված է բեռնատար մեքենայի մաշված մի ակ, հենված է անցյալ դարից, կիսով չափ խրվել է կեղեւի մեջ: Երեւի բակի երեխաների համար ծառը բարձրանալու ոտնատեղի է ու թող մնա, տեւի մինչ հաջորդ դարը... Իսկ քեզ մնում է ոտքդ դնել ռեզինե ակին, վեր ձգվել, երկարել ձեռքդ, բռնել մոտիկ ճյուղը, քաշել ներքեւ, պոկել թթի չաղ հատիկը:



Արագությունը, որով երկրագունդը պտտվում է, իհարկե դեռեւս չի կարող խանգարել քաղաքում ապրող մարդու կյանքի ամենակարեւոր գործողություններից մեկին`  պոչիկից բռնած թթի չաղ հատիկը բերանը տանել, սուր ատամներով պոչիկը կտրել` կրթոցի ձայնից հաճույքից փշաքաղվել ու հետո հատիկը դանդաղ վայելել, դանդաղ վայելել, որպես օրվա աղոթք, աստվածային մի նշխարք...