Եթե չպայքարեինք իշխանության դեմ, հավատացեք՝ Գագիկ Ծառուկյանից ավելի հարուստ կլինեինք

Ոչ իշխանական եռյակի փլուզումից հետո ամայացած քաղաքական դաշտի նկատմամբ հավակնություններ են դրսեւորում քաղաքական կյանքից դուրս մնացած որոշ ուժեր: Այս կամ այն միավորումների, քննարկումների մասին լուրեր են շրջանառվում, բայց կոնկրետ քայլերի մասին դեռ չի խոսվում: Արդյոք ՀԱԿ-ից անջատված ուժերը, որոնք Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի կողմից որակվեցին մարգինալներ, պատրա՞ստ են Սերժ Սարգսյանի իշխանության տապալման օրակարգով նոր ընդդիմություն ձեւավորել: Թեմայի շուրջ զրուցել ենք ՀՀՇ վարչության նախագահ Արարատ Զուրաբյանի հետ:

- Պարոն Զուրաբյան, ոչ իշխանական ուժերի կազմաքանդումից հետո ամայացած ընդդիմադիր դաշտը համալրելու նպատակ կա՞, առավել եւս, որ Պարույր Հայրիկյանը նախաձեռնել է որոշ ուժերի հետ նման թեմայով հանդիպումներ:

- Ես վաղ եմ համարում նման միավորումների մասին խոսելը, քանի որ ընդհանրապես միավորումները կայանում են կոնկրետ իրադարձության հետեւանքով կամ անմիջականորեն համապետական ընտրությանը նախորդող ժամանակահատվածում: Առաջիկա համապետական ընտրությունը տեղի է ունենալու 2017 թվականին, ես կարծում եմ, որ որոշ ժամանակ կա, առնվազն մեկ տարի՝ կոնկրետ մտորումների, փնտրտուքների, կոնսուլտացիաների համար: Հիմա շատ դժվար է վերցնել, ձեւավորել մի միավորում ու ասել՝ սկսում ենք ինչ-որ շարժում, որի հետեւանքով մեկ ամիս հետո կփոխվի իշխանությունը, ես գոնե տվյալ իրավիճակ չեմ տեսնում այսօր:

- Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը վերջին հանրահավաքում ծաղրեց մի խումբ քաղաքական գործիչների՝ «կանխատեսելով» առաջիկայում դրանց միավորումն ու իշխանափոխության ստրատեգիան: Եթե ավելի լուրջ՝ հնարավոր համարո՞ւմ եք Կոնգրեսից պոկված թեւի՝ Ձեր, Արամ Սարգսյանի, Նիկոլ Փաշինյանի ղեկավարած կառույցների ու այլ գործիչների միավորումն առաջիկայում:

- Ոչինչ չեմ բացառում, բայց ցանկացած միավորում, ես կարծում եմ, պետք է լինի քաղաքական հենքի վրա եւ ոչ թե այս պահին որեւէ խնդիր լուծելու համար:

- Օրինակ, իշխանափոխության օրակարգով…

- Գիտեք, իշխանափոխության օրակարգ պետք է ձեւավորել՝ ի սկզբանե իմանալով, թե ինչ տիպի իշխանություն ես հետագայում ձեւավորելու, հիմա եթե մենք ասենք՝ գնալու ենք ինչ-որ իշխանության հասնենք, ու, օրինակ, սոցիալ-դեմոկրատներ են գալու, իրենց հայացքներն են թելադրելու, ես չեմ համաձայնի նման իշխանափոխության, որովհետեւ ես գտնում եմ, որ ՀՀ-ն պետք է զարգանա այն գաղափարախոսության վրա, որին ես եմ դավանում, ես գտնում եմ, որ ազատական ժողովրդավարական արժեքները պետք է հաղթանակեն Հայաստանում: Եվ կարծում եմ, որ ցանկացած միավորում, որը որ լինելու է, պետք է հիմքում դա ունենա: Հիմա Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն ինչ-որ բան նախանշեց հեգնանքով թե… իհարկե, ցավում եմ, որ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը մի շատ կարեւոր բանի չանդրադարձավ. իր սիրելի Ռուսաստանի սիրելի վարչակարգի կենտրոնատեղիից 200 մետր հեռավորության վրա սպանվեց ելցինյան Ռուսաստանի մեծագույն գործիչներից մեկը՝ փոխվարչապետ Բորիս Նեմցովը, եւ որեւէ անդրադարձ դրան չեղավ: Իհարկե, հասկանում եմ՝ նրանք, ովքեր ծառայամտորեն կարող են խոնարհվել այդ երկրի իշխանավորին, չեն կարող նրա հակառակորդի անունը տալ, ցավակցել ու ինչ-որ ձեւով խոսել դրա մասին, բայց ես սա համարում եմ լուրջ բարոյական անկման հետեւանք:

- Ընդդիմադիր դաշտում հայտնվելու մոտավոր ժամանակացույց կարո՞ղ եք նշել: Դուք չեք բացառում հնարավոր միավորումները, բայց նաեւ խուսափում եք մոտավոր ժամկետներ նշելուց:

- Մենք հավակնոտ խնդիր չենք դրել, որովհետեւ գնահատում ենք մեր ուժերը եւ տեսնում, որ դա հնարավոր չէ, որ կարողանանք ինչ-որ ցնցում ու իշխանափոխություն իրականացնել: Գտնում ենք, որ պետք է շարունակենք մեր հասարակությանը բացատրել, որ Հայաստանը գնում է սխալ ճանապարհով, ու Եվրասիական տնտեսական միությունը որեւէ դրական բան չի բերելու Հայաստանին, այն էլ այսօրվա քաղաքական ու քաղաքակրթական հակադրության պարագայում, որում ներգրավված են Ռուսաստանն ու ամբողջ քաղաքակիրթ աշխարհն իրար դեմ դուրս գալով: Պետք է բացատրենք մարդկանց, որ ՀՀ-ում պետք է փնտրել, գտնել իշխանափոխության այն լուծումները, որոնք, քաղաքական որոշակի կոնսուլտացիաներ իրականացնելով, հնարավոր են ներսում, այլ ոչ թե օտարի միջոցով, օտարից օժանդակություն ակնկալելով:

- Ինչպե՞ս պետք է բացատրեք՝ հանրահավաքներո՞վ, մարզային հանդիպումներո՞վ:

- Մենք մշտապես նույն ճանապարհով ենք ուզում գնանք՝ մարզեր, ապա՝ հանրահավաք: Ապացուցվել է, որ այդ ձեւը չի աշխատում, եթե ձեւն իմանայի, արդեն իրականացման փուլում կլիներ, ես կարծում եմ, որ այդ անելիքը լիարժեք դեռ չի գտնվել: Կփորձենք մեր նման մտածող մարդկանց հավաքել ու ստանալ այն հանրային աջակցությունը, որը թույլ կտա առավելագույն հաջողության հասնել:

- Ե՞րբ կսկսեք:

- Կարծում եմ՝ Ցեղասպանության միջոցառումներից հետո, չեմ կարծում, որ մինչ այդ մի այլ ուժ ակտիվ մի բան կանի, քանի որ բոլորն էլ գիտակցում են, որ կընկնեն շահարկումների տակ, դրանից հետո կփորձենք հավաքվել, խոսել: Կարծում եմ՝ առաջիկայում այդ պրոցեսը կսկսվի, չասեմ ժամկետներ, որովհետեւ կնմանվեմ նրանց, ովքեր թեժ աշուններ են խոստացել:

- Իշխանություն փոխելու համար ֆինանսական ռեսուրսներ են հարկավոր, այս առումով խոչընդոտներ չկա՞ն:

- Ֆինանսական միջոցներ ամեն ինչի համար հարկավոր են: Եկեք ֆիքսենք մի բան՝ կա նվազագույն եւ առավելագույն ֆինանսական միջոցների չափ, այն ճանապարհով, որով ընթանում էր քառյակը, հետագայում՝ եռյակը, պետք էին հսկայական ֆինանսական միջոցներ, որին տիրապետում էին անհատներ, մյուսներն էլ մտածում էին, որ, հենվելով այդ միջոցների վրա, կարող են իրականացնել: Եկեք նախորդները նայենք, լուրջ միջոցներ ոչ 96-ին Վազգեն Մանուկյանի մոտ կային, ոչ դրան հաջորդող ժամանակահատվածում Կարեն եւ Ստեփան Դեմիրճյանների, ոչ էլ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի, Րաֆֆի Հովհաննիսյանի դեպքում: Այն նվազագույն միջոցները, որ հարկավոր են «ա» կետից «բ» կետ տեղափոխվելու համար, ցանկացած թիմ, որ ձեւավորվում է, կարողանում է այդ խնդիրը լուծել:

- Իսկ իշխանության բռնաճնշումնե՞րը, որոնք հեղափոխության ծրագրի կուլմինացիոն փուլում կիրառվում են, ինչպես եղավ Գագիկ Ծառուկյանի հետ:

- Բռնաճնշում են՝ թող պայքարեն, ո՞ր մեկին չեն բռնաճնշել, մեր նկատմամբ գործողություններ չե՞ն եղել, գիտեք ինչ, տարիներ շարունակ մեր հեռախոսը լսել է երկրորդ մարդը, մեր անձնական կյանքը մշտապես խոշորացույցի տակ է եղել, ցանկացած նախաձեռնություն եղել է ճնշման տակ: Ինչի՞, բիզնեսներո՞վ էր ծնվել Ծառուկյանը, ինքն էլ մերկ, բոլորի նման, ծնվել է՝ ոչ հագուստ կար հագին, ոչ էլ գրպանում փող ու բիզնես, հիմա, կյանքի բերումով, ինչ-որ տեղ իր աշխատանքի շնորհիվ ու ինչ-որ տեղ բախտի ու կյանքի բերումով դարձել է մեծահարուստ, շատ լավ է, բայց ինքը կարող է ընտրել՝ ուզում է բազմապատկե՞լ իր հարստությունը, թե՞ քաղաքականությամբ զբաղվել: Եթե քաղաքականությամբ է զբաղվում, պետք է իմանա՝ էս տիպի պետության մեջ, որտեղ ապօրինությունների կայացման գործընթացին ինքը լրջագույնս մասնակցել է, որովհետեւ կանգնած է եղել Ռոբերտ Քոչարյանի ու Սերժ Սարգսյանի կողքին, ընդհուպ մարտի 1-ը: Այս տիպի իշխանությունն իրեն չհնազանդվողների դեմ ընտրում է այս մեթոդները: Այսինքն՝ փայլուն հարաբերություններ ես ունենում իշխանությունը կրողների հետ, հարստանում ես, խաղում ես իրենց խաղի կանոններով, հետո, երբ դուրս ես գալիս իրենց դեմ, իրենք էլ հիշեցնում են, որ դու իրենց խաղի կանոնները գիտեիր: Հիմա Պարույր Հայրիկյանը 17 տարի նստել է, կամ Ազատ Արշակյանը՝ խորհրդային բանտերում, հիմա, եթե նրանց նպատակը ֆինանսներն ու բիզնեսը լիներ… կամ Արամ Սարգսյանը, Ստեփան Դեմիրճյանը, իշխանությունները ցանկությունները կբավարարեին, եւ նրանք իշխանության դեմ դուրս չէին գա: Բազմաթիվ մարդիկ, այդ թվում ես, եթե ցանկանայինք շատ հարուստ լինել ու չպայքարեինք իշխանության դեմ, հավատացեք, Գագիկ Ծառուկյանից ավելի հարուստ կլինեինք: Յուրաքանչյուրն ընտրում է իր ճանապարհը: