Դասական միջամտություն. Չինգիզ Այթմատով

Ես հասկանում էի նախասկզբնական էությունը` այդ կյանքի ճիչը, մարդու ճիչը վեր կարկառած ձեռքերով, որ խոսում է հավիտենական փափագի մասին ինքնահաստատման, սեփական ճակատագիրը թեթևացնելու, տիեզերքի անծայրածիր տարածքում հենակետ գտնելու ողբերգական հույսով, թե իրենից դուրս գոյություն ունեն ինչ-որ երկնային ուժեր, որ կօգնեն իրեն դրանում: Հոյակապ մոլորություն: Օ, որքան մեծ է մարդու ձգտումը լսելի լինելու վերևում: Եվ որքան եռանդ, որքան միտք է դրել նա հավաստիացումների, զղջումների, փառաբանությունների մեջ` հարկադրելով իրեն հանուն դրա հնազանդության, խոնարհության, հեզության` հակառակ իր ընդվզող արյան, հակառակ մշտապես խռովության, նորության և ժխտման տենչող իր տարերքի: Օ, որքան դժվար ու տառապալից էր դա նրան հաջողվում: Ռիգվեդա, սաղմոսներ, նզովքներ, հիմներ, շամանություն: Եվ դարերի ընթացքում այնքան անվերջանալի աղերսանք ու աղոթքներ են ասվել, որ եթե դրանք լինեին նյութեղեն, վաղուց հեղեղած պետք է լինեին ամբողջ աշխարհը ափերից ելած դառնաղի օվկիանոսների նման: Որքան դժվար է ծնվել մարդու մեջ մարդկայինը…

«Կառափնարան» վեպից