Ժամանակն է քաղաքական գործընթացներ սկսելու և ոչ թե ամբոխավարությամբ զբաղվելու. Տիգրան Խզմալյան

«Սասնա ծռեր» խմբի կողմից ՊՊԾ գունդը հուլիսի 17-ին գրավելուց հետո ստեղծվեց Հակաճգնաժամային խորհրդի խումբ, որը պետք է կարգավորեր, ուղղորդեր իրականացվող հանրահավքներն ու երթերը: Կինոռեժիսոր և հասարակական գործիչ Տիգրան Խզմալյանը այդ օրերին բավականին ակտիվ մասնակցություն ուներ հանրահավաքներին, Հակաճգնաժամային խորհրդի անդամ էր: Նրա հետ խոսեցինք հարթակում տիրող վիճակի, խորհրդի վերակազմավորման և այլնի մասին:

-Գրեթե ամեն օր անցկացվող հանրահավաքները դադարեցվել են և կվերսկսվեն օգոստոսի 19-ից: Դա մարդկանց թվի ավելացմանը կհանգեցնի՞:

Ես չեմ կարող ընդունել այդ որոշումը, ես ընդհանրապես հարթակի կազմակերպիչների հետ, փաստորեն, առնչություն չունեմ, կարծում եմ, որ մարդկանց քանակությունը կախված է հարթակի որակից. որքան անորակ է լինելու հարթակը, այդքան ավելի քիչ կլինի մարդկանց քանակը հրապարակում և ճիշտ հակառակը: Այնպես որ, այդտեղ ոչ թե մարդկանց քանակությունն է խնդիրը, այլ՝ հարթակի:

-Պարոն Խզմալյան, Ազատության հրապարակում, Խորենացի փողոցում դուք ելույթներ էիք ունենում, այդ օրերին Դուք գնում-գալիս էիք, մեկ բեմում էիք, մեկ էլ՝ Ձեզ չէինք տեսնում: Պատճառն ի՞նչն էր:

Պատճառները երկուսն են. ես հանդիսանում էի Հակաճգնաժամային խորհրդի անդամ, սակայն դեռ Խորենացի փողոցում առաջին իսկ հավաքին ինձ զրկեցին խոսքի իրավունքից, այնուհետև ես հայտարարեցի, որ համարում եմ ուղղորդությունը սխալ, պահանջում եմ, որ խորհուրդը հայտարարի պաքարը՝ ազգային-ազատագրական և ապագաղութային, ինձ հետ չհամաձայնեցին, այդ իսկ պատճառով ես որոշեցի, որ այնտեղ անելիք չունեմ, առավել ևս, որ խոսք ինձ չտվեցին: Այնուհետև հուլիսի 29-ին Վարուժան Ավետիսյանը ԶԼՄ-ներից մեկի հետ հեռախոսազրույցում հայտարարեց, որ սա ազգային-ազատագրական պայքար է` ընդդեմ ռուսական իմպերիալիզմին և հանուն Հայաստանի ապագաղութացման, որից հետո ես կրկին եկա հարթակ, ինձ խոսք չտվեցին, հայտարարեցին երթ: Հետո եկավ հանձնվելու օրը, և արդեն ոչ ոք չկար: Համակարգող խորհրդի անդամ Ալբերտ Բաղդասարյանը գրեց, որ նա վայր է դնում լիազորությունները, և այդ օրը ինձ թվաց, որ մարդկանց հրապարակում մենակ թողնելը առանց շփման կամ մեկնաբանությունների, սխալ է, ես բարձրացա հարթակ, 3 անգամ հրավիրեցի Ալբերտ Բաղդասարյանին, բայց նա չմոտեցավ, ընդ որում՝ բարձրախոս չկար և ընդհանուր ծանոթներիցս գտա, հետո պարզվեց, որ դա Պարույր Հայրիկյանի ուղարկած բարձրախոսն է: Երկրորդ պատճառը` իմ վատառողջ լինելն էր: Հետո նորից հեռացա, քանի որ այն, ինչ սկսվեց հարթակում, ինձ թվաց դավաճանություն Վարուժան Ավետիսյանի հայտարարած պայքարին: Վերջին անգամ մոտեցա բարձրախոսին հենց այն պատճառով, որ ինձ մոտ չէին թողնում: Որոշեցի, որ սա արդեն անհեթեթություն է և գնահատական տվեցի տիրող իրավիճակին: Ինչպես գիտեք, մեկ օր անցավ և որոշվեց վերածել այս ամենը համերգների, ասմունքողների մրցույթի, հետո փակել: Ես ունեմ այդ մասին կարծիք և տպավորություն, բայց դեռևս չեմ ուզում հայտնել, որովհետև նոր բան համեմատած իմ արդեն ասածին, չեմ ասի:

-Ձեր վերջին ելույթներից մեկի ժամանակ նշեցիք, որ սա այն տեղը չէ, որ պետք է պաթոսով խոսել կամ ասմունքել: Մարդկանց թիվն էլ գնալով նվազեց, դա առաջնորդ չլինելու հետևա՞նք էր:

Իրականում առաջնորդներ պետք է լինեն, կարծես թե կան, այնտեղ մարդիկ հայտ են ներկայացնում հավաքների, ուրեմն իրենք հավակնում են լինել առաջնորդներ: Առաջնորդներ կան: Օրինակ՝ Պարույր Հայրիկյանը, ում համառորեն թույլ չեն տալիս մոտենալ բարձրախոսին, կա Ալեք Ենիգոմշյանը, ով նույնպես հանդիսանում է շարժման կարկառուն նեկայացուցիչ և ղեկավար, կա, վերջիվերջո, Գարեգին Չուգասզյանը, ով նախընտրում է ընդհատակում գործել, բայց ժամանակակից աշխարհում ոչինչ չի խանգարում ձայնագրություն կամ նամակ ուղարկելուն, այսինքն` տեխնիկական խնդիր ընդհանրապես չկա, կարելի է առաջնորդել ընդհատակից, այլ երկրից, այլ մոլորակից, եթե կա ցանկություն, եթե կա գաղափար առաջնորդելու, ուրեմն կառաջնորդեն: Ես չեմ առաջնորդում, քանի որ ես հրավրված չեմ, տվյալ դեպքում ամենածայրահեղ վիճակում եմ մոտենում բարձրախոսին, երբ համարում եմ, որ այդ ամենը վերածվում է կրկեսի:

-Ալեք Ենիգոմշյանը հայտարարեց, որ պայքարը վերածնվում է, համակարգող խումբը վերակազմակերպվում է: Դուք համակարգային խմբում կրկին լինելո ՞ւ եք:

Դժվարանում եմ ասել, ես նոր նկարագրեցի՝ ինչպիսի կարգավիճակ ստացա հրավիրված լինելով առաջին կազմում: Ինձ չի թվում, որ նոր կազմը որևէ բանով կտարբերվի, առավել ևս, որ իմ կազմի մեծ մասը ձերբակալված է, և չգիտեմ՝ ովքեր են լինելու նոր կազմում: Ես համարում եմ, որ ժամանակն է քաղաքական գործընթացներ սկսելու և դրան անցնելու, և ոչ թե ամբոխավարությամբ զբաղվելու: Քաղաքական գործընթացը ոչ այդքան զվարճալի, համերգային ծրագրեր են: Դրանք շատ ավելի լուրջ, միգուցե ձանձրալի ոմաց համար, բայց անհրաժեշտ աշխատանք են: Նոր քաղաքական ուժերի ստեղծման ժամանակն է, որովհետև առաջիկայում ամենակարևորը, ինչը տեղի է ունենալու, խորհրդարանական ընտրություններն են: Ըստ նոր սահմանադրության` իշխանությունը կենտրոնանալու է օրենսդիր մարմնում, եթե մենք հիմա ոչ թե ամբոխավարական կարգախոսներով առաջնորդվենք, այլ իսկապես եթե մտահոգված ենք երկրի ճակատագրով, ապա պետք է պատրաստվել այդ օրենսդիր մարմինը դարձնել իրական, ժողովրդական մարմին, այսինքն` ապահովել ազատ, թափանցիկ ընտրություններ միջազգային վերահսկողության տակ անպայման: Դրանով է պետք զբաղվել հիմա, որպեսզի օլիգարխները, գանգստերները նորից չվերադառնան կամ չմնան խորհրդարանում:

Աննա ՊԱՊԻԿՅԱՆ