Լեւոն Սարգսյան. Մեծ ֆինանսական հնարավորություններ ու լծակներ չունեմ

Տեւական ժամանակ է՝ մամուլում գրվում է, որ Սերժ Սարգսյանի եղբայր Լեւոն Սարգսյանը ձգտում է դառնալ Երեւանի պետական համալսարանի ռեկտոր եւ առաջիկա ընտրություններում առաջադրելու է թեկնածությունը: Նա ԵՊՀ աստվածաբանության ֆակուլտետի Հայ եկեղեցու պատմության ամբիոնի վարիչն է: Դոկտորականը պաշտպանեց վերջերս, ասում էին՝ այս կոչման հապշտապ ձեռքբերումն էլ պայմանավորված է ռեկտոր դառնալու նպատակով: Սակայն  պարզվում է՝ ամբիոնի վարիչի պաշտոնն ավելի թանկ ու բարձր է նրա համար, քան ռեկտորինը: Այս եւ այլ հարցերի շուրջ զրուցեցինք Լեւոն Սարգսյանի հետ:



- Պարոն Սարգսյան, վերջերս դոկտորի կոչում ստացաք, որից հետո լուրեր տարածվեցին, թե դա ԵՊՀ ռեկտոր դառնալու նպատակով էր պայմանավորված: Հավակնո՞ւմ եք ռեկտորի պաշտոնին:



- Արդեն մի երկու անգամ առիթ է եղել, ես էդ հարցին պատասխանել եմ, ես ամբիոնի վարիչ եմ եւ գտնում եմ, որ  ամբիոնի վարիչը պետք է դոկտորի գիտական աստիճան ունենա: Ես արդեն ասել եմ, որ այս ամբիոնն ու ամբիոնի վարիչը ես ոչ մի բանի հետ չեմ փոխի: Եթե նույնիսկ էդպիսի անհրաժեշտություն լինի, ես ամեն բան կթողնեմ, բացի ամբիոնից եւ «Փյունիկից»: Ես չէի կարող դոկտորական չպաշտպանել, առավել եւս, եթե զբաղվում եմ մանկավարժական աշխատանքով, գիտությամբ, իհարկե, պետք է պաշտպանեի: Եթե ամեն դոկտոր, ով որ դոկտորական է պաշտպանում, հավակնի ռեկտորի պաշտոնին, Հայաստանում ուրեմն մի քանի հարյուրից ավել ռեկտոր պետք է լինի: Երբեւիցե լուրջ մակարդակի վրա այդպիսի խոսակցություն չի եղել: Այդ լուրերը ես թերթերից եմ իմանում:



- Լուրջ մակարդակ ասելով՝ ի՞նչ նկատի ունեք:



- Թեկուզ ամբիոնում, թեկուզ համալսարանում, թեկուզ գիտխորհրդում, թեկուզ իմ գործընկերների հետ այդ թեման չի շոշափվել:



- Չեն էլ առաջարկե՞լ Ձեզ:



- Ոչ, դեռ ոչ, ես չգիտեմ էլ՝ կառաջարկեն, թե չէ, ով որ լուրերը տարածում է, նրանից էլ պետք է ճշտել: Ես գտնում եմ, որ  ամբիոնի վարիչի պաշտոնը պակաս պաշտոն չի, որովհետեւ գուցե հիմա ներկա պայմաններում մեր հասարակության մեջ մի քիչ կարեւորվում է դեկանի պաշտոնը, ռեկտորի պաշտոնը, բայց երբեւիցե դա այդպես չի եղել: Ես ինչքան որ գիտեմ, զարգացած երկրներում ամբիոնի վարիչը բավականին հարգարժան եւ գնահատված պաշտոն է:



- Հատուկ հանձնարարություններով դեսպան եք, սփյուռքի նախարարությունում դիվանի անդամ եք, «Ոսկե ծիրան» փառատոնի պատվավոր նախագահն եք, նաեւ «Փյունիկի», ԵՊՀ-ի գործունեությունը. ինչո՞ւ եք այսչափ ծանրաբեռնվել, ֆինանսական խնդի՞ր եք լուծում:



- Ոչ, ոչ, ես առիթից օգտվելով ասեմ, որ դուք գրել էիք, որ ես չորս տեղից աշխատավարձ եմ ստանում: Ոչ, ես «Փյունիկից» աշխատավարձ չեմ ստանում, պատվո նախագահ եմ, աշխատավարձ չեմ ստանում, սփյուռքի նախարարությունից` նույնպես: Հասարակական աշխատանք է: Իմ շրջապատից վերցնեք ցանկացած մարդու կամ իմ դիրքի, ավելի շատ պաշտոն է զբաղեցնում, քան ես: Սփյուռքի նախարարությունում մի քանի ամիսը մեկ անգամ նիստ է լինում, նստում ենք, քննարկում, նայում…:



- Պարտաճանաչ մասնակցո՞ւմ եք, թե՞ պարզապես ընդգրկված եք ցանկում:



- Ինչքան որ կարողանում եմ, եթե Հայաստանում եմ լինում, աշխատում եմ ներկա լինել:



- «Ոսկե ծիրան» փառատոնի պատվավոր նախագահն եք, դա պայմանավորված է կինոյի ոլորտում Ձեր հետաքրքրություններո՞վ, գործունեությա՞մբ, թե՞ հոգում եք փառատոնի ծախսերը:



- Չեմ կարծում, որ միայն ֆինանսավորման խնդիրներն են: Ես կարծում եմ, որ իմ նախկին դիվանագիտական աշխատանքն էլ կապ ունի, որովհետեւ միջազգային փառատոն է: Շատ քիչ ենք ֆինանսավորում, բայց որ պետք լինի, ֆինանսավորելու ենք: Ես օգնել եմ «Ոսկե ծիրանը» անիվների վրա ժամանակին Արցախում, շուտով Ջավախք պիտի տանենք: Եթե պետք լինի, նաեւ կֆինանսավորենք, իսկ ինչու ոչ:



- Տպավորություն է, որ պաշտոնյաներին այս կամ այն կազմակերպության մեջ ներգրավում են միայն ֆինանսավորում կորզելու մտայնությամբ:



- Մնացածներում ես չգիտեմ ինչ է, բայց ես առանձնապես մեծ ֆինանսական հնարավորություններ ու լծակներ չունեմ, գուցե Դուք «Փյունիկը» նկատի ունեք, եթե մենք ֆինանսավորում ենք, միայն «Փյունիկից»:



- Պարոն Սարգսյան, վերջին շրջանում շատ է խոսվում Սերժ Սարգսյանի դիրքերի թուլացման, կոալիցիայի ու ընդհանրապես իշխանության կազմաքանդման մասին: Դուք նման վտանգ տեսնո՞ւմ եք:



- Կոալիցիայի՞, թե՞ իշխանության, ինչի իշխանությունը ինչ խնդիր ունի՞ որ: Չեմ կարծում, որ կոալիցիան կազմաքանդվի, ամեն դեպքում, պայմանավորվածություններ կան` մինչեւ նախագահական ընտրություններ կլինեն ուժի մեջ: Ամեն դեպքում, եթե նույնիսկ ցանկացած կուսակցություն դուրս գա, ես չեմ կարծում, որ լուրջ քաղաքական ճգնաժամ կսկսվի, եւ ինչպես Դուք օգտագործեցիք, իշխանությունը կկազմաքանդվի:



- Իսկ Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում Սերժ Սարգսյանի երկու տարվա աշխատանքը:



- Բարեկրթության սահմաններից դուրս հարց եք տալիս:



- Ինչո՞ւ, որովհետեւ Ձեր եղբա՞յրն է:



- Ոչ միայն: Ես նախագահի կողմից նշանակված մարդ եմ, ոչ միայն իմ եղբայրն է: Նախագահի հրամանագրով նշանակված պաշտոնյա եմ ես: Իմ կարծիքը բավականին դրական է, ես գտնում եմ, որ հայ-թուրքական հարաբերությունների ակտիվացման այս նոր շրջանում մենք բացարձակապես ոչ մի բան չենք կորցրել, եւ որեւէ մեկը թող գա ինձ ապացուցի, թե ինչ ենք կորցրել Թուրքիայի հետ երկխոսության մեջ մտնելով: Մենք մեր բոլոր ասածներն արել ենք, ոչ մի բան չենք զիջել, առանց նախապայմանների, մենք մեր խոսքի տերն ենք եւ պատրաստ ենք: Լեռնային Ղարաբաղի կարգավորման հարցում ոչ մի բան չեմ կարող ասել, բոլորս էլ գիտենք, որ դա գաղտնի պրոցես է բանակցությունների, իսկ առանց ինֆորմացիա իմանալու, ես լրագրող չեմ, որ կարծիք հայտնեմ:



- Սփյուռքյան լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ Սերժ Սարգսյանի ելույթն ինչպե՞ս կգնահատեք, ճի՞շտ էին այդ շեշտադրումն ու համեմատությունները:



- Իսկ ինչո՞ւ իրենց կողմից կարելի է կոշտ հայտարարություններ անել, մեր կողմից չի՞ կարելի: Իլհամ Ալիեւը շաբաթական մի քանի անգամ ոչ միայն կոշտ, այլ նաեւ պատերազմի կոչեր է անում, պատասխան չպիտի՞ ստանա այդ մարդը:



- Այդ ելույթը համարժե՞ք պատասխան եք համարում:



- Ամեն դեպքում պատասխան էր:



- Իսկ ԱՄՆ փոխնախագահ Ջո Բայդենի հայտարարության մասին ի՞նչ կասեք, ըստ որի՝ Սերժ Սարգսյանն անձամբ զանգահարել է իրեն եւ խնդրել չբարձրացնել Հայոց ցեղասպանության հարցը՝ հայ-թուրքական հարաբերությունները չվնասելու համար:



- Բայց որեւէ տեղ ապացուցվա՞ծ է, ասե՞լ են, ես չեմ կարծում, որ այդպիսի բան ասած լինի:



- Չե՞ք տեսել: «YouTube»-ում տեղադրվեց այդ տեսահոլովակը, գրվեց:



- Չէ, չեմ տեսել, խոսեց, գրվեց, բայց ես չեմ կարծում, որ դա իրականությանը համապատասխանում է: Բայց Բայդենը հաստատե՞լ է այդ մասին, հիմա տեսահոլովակ ինչքան ասես կարող է հայտնվել, նույն Ջո Բայդենը, որը չի հաստատել դա, ինչի մասին է խոսքը: Ես չեմ հավատում, որ ասել է:



- Պարոն Սարգսյան, վերջին շրջանում բացահայտված միջազգային մակարդակի հանցագործություններում մասնակից բարձրաստիճան հայ պաշտոնյաների շարքում նշվում էր Սարգսյանների մասնակցության մասին: Թերթերից մեկում Ռուսաստանում «Միաբանություն» հայ ազգային ակումբի նախագահ Կարախանյանն էր խոսել այս մասին:



- Ես էլ եմ ուշադիր հետեւել եւ կոնկրետ փաստ իմ եղբոր մասին ոչ մի տեղ չեմ տեսել, ինչ-որ գործողություն կոնկրետ իմ եղբոր հետ կապված: Կարո՞ղ եք փաստ ասել: Ես լավ էլ հիշում եմ լրագրողի հարցը, լրագրողն էր անուններ տալիս, ասում էր՝ կարո՞ղ է այս ազգանունները կան ցուցակում, Կարախանյանն էլ ասեց՝ կարող են: Կոնկրետ անուններ չի թվարկել:



- Այդ դեպքում ինչո՞ւ է նշվում Ձեր եղբոր անունը:



- Ինչո՞ւ, այ ես էլ կուզեի իմանալ ինչու, նախագահի եղբայրն է, դրա համար խառնում են:



- Դուք էլ եք նախագահի եղբայրը, բայց Ձեր անունը չեն խառնում:



- Ես երբեւիցե չեմ եղել Ամերիկայում, իսկ իմ եղբայրն ապրել է, աշխատել է: Ես ԱԺ պատգամավոր չեմ:



- Գործունեության ոլո՞րտն է դեր խաղացել:



- Երեւի, չգիտեմ, գործունեության ոլորտն է կարեւոր: Ես քաղաքականությամբ ոչ զբաղվել եմ, ոչ էլ պատրաստվում եմ զբաղվել: Արտաքին քաղաքականությունն իրականացվում է անմիջապես նախագահի հսկողության տակ եւ բոլոր ուղղությունները նախագահն է որոշում, իսկ մնացածը արտգործնախարարությունն իր ստորաբաժանումներով իրականացնում է: Մենք ճանապարհներ ենք գտնում, այլ ոչ թե քաղաքականություն ենք որոշում:



- Իսկ Ձեր եղբայրը քաղաքականությո՞ւն է որոշում:



- ԱԺ պատգամավորը, իհարկե, քաղաքականության մեջ է:



- Պարոն Սարգսյան, վերջին շրջանում բանակում իրար հաջորդեցին սպանություններ: Այս ու ընդհանրապես  բանակում տիրող իրավիճակի ու մթնոլորտի մասին ի՞նչ կասեք:



- Իհարկե, դա լավ չէր, ճիշտ չէ, որ այդպիսի բաներ կան, բայց ես համոզված եմ, որ դա միայն մեր բանակում չէ, գուցե մեր բանակում շատ ավելի քիչ է, քան թե մնացած բանակներում: Ես յոթ տարի աշխատել եմ խորհրդային բանակում, այդ թվում՝ նաեւ խորհրդային բանակում որպես պաշտոնյա, նաեւ այլ երկրների բանակում, խորհրդականների ինստիտուտում՝ որպես զինվորական թարգմանիչ, ես Ձեզ հավատացնում եմ, որ բոլոր բանակներում էլ այդ երեւույթները կան, գուցե մեզ մոտ ավելի քիչ: Բայց դա դարձնել մատի փաթաթան, այն էլ մեր շրջապատում, երբ որ մենք շրջապատված ենք այն էլ ինչպիսի հարեւաններով, այդ մասին անընդհատ խոսել, ուղղակի ճիշտ չի:



- Այս հարեւանների շրջապատում, ինչպես Դուք եք նշում, պիտի լռե՞նք բանակում առկա արատավոր երեւույթների մասին:



- Ոչ, ոչ, պետք է օբյեկտիվ գրենք: Իսկ բանակում լավ դեպքեր չե՞ն  լինում: Սահմանի վրա կանգնած զինվորները սահմանը պաշտպանո՞ւմ են, թե՞ չէ: Ասում են, չէ՞,  սահմանային գծում ադրբեջանցիներն ինչ-որ հարձակումներ են անում, դիվերսիոն գործողություններով, այսինքն մեր բանակը չէ՞, որ հետ է մղում: Եթե այդպիսի իրավիճակ լիներ մեր բանակում, մեր բանակը կկարողանա՞ր այդ գործողությունները հետ մղել, պատասխան տալ, իհարկե ոչ: Պետք չէ ուռճացնել բացասական երեւույթները, պետք է խոսել, դեմ չեմ:



- Եթե գրվում է կոնկրետ սպանության ու խոշտանգման մասին, ի՞նչն է ուռճացվում:



- Ասենք, թեկուզ տոնը, ոգին, ինչով որ գրվում է: Ոնց որ գրողները ուրախանան: Նույնիսկ ուրախության բացականչություններ ես նկատում տողերում՝ դեպքերի հետ կապված:



- Պարոն Սարգսյան, այս օրերին մամուլը հեղեղված է քրեակատարողական հիմնարկում քաղբանտարկյալ Նիկոլ Փաշինյանի վրա հարձակման մասին հրապարակումներով: Այդ ճնշումների մասին ի՞նչ կասեք:



- Կարծում եմ՝ դա այնքան էլ իրականությանը չի համապատասխանում: Հետո քաղբանտարկյալը ո՞րն է: Այո, ճնշումը, կարծում եմ... չգիտեմ, լրիվ հավաստի ասելու համար պետք է ուսումնասիրել, միգուցե կալանավայրերում մթնոլորտն այն չի եւ այլն: Ինչ վերաբերում է «քաղբանտարկյալ» հասկացողությանը, ես դա չեմ ընդունում: Եթե Նիկոլ Փաշինյանը կոչ էր անում զինվել փայտերով, քարերով եւ խփել ոստիկաններին, քաղբանտարկյալը ո՞րն է: Տեսագրություններ կան, հեռուստատեսությամբ տեսել եմ: Ես քաղբանտարկյալներ չեմ համարում, եթե քաղաքական հայացքների համար լինեին, դա ուրիշ խնդիր կլիներ: