«Դավաճան» բառը դարձրել ենք սովորական բառ ու պիտակավորում ենք մեկս մյուսին

Հարցազրույց «Ապարան» ջոկատի հրամանատար Ռազմիկ Պետրոսյանի հետ

- Պարոն Պետրոսյան, ինչպե՞ս եք պատկերացնում Զինված ուժերի ԳՇ-ի շուրջ դեպքերի հանգուցալուծումը։ «Իմ քայլի» պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը երեկ հայտարարեց՝ եթե ինքը դավաճան է, թող Օնիկ Գասպարյանը գնդակահարի իրեն, եթե չանի, ապա Գասպարյանն է դավաճան։ Դավիթ Շահնազարյանն էլ հանգուցալուծման մեկ տարբերակ է պատկերացնում՝ կա՛մ Օնիկ Գասպարյանն է ձերբակալվում, կա՛մ Նիկոլ Փաշինյանը։

- «Դավաճան» բառը մենք արագ պետք է հանենք մեր լեքսիկոնից։

- Եթե իրենք են իրենց մասին այդպես արտահայտվում, ի՞նչ կարող ենք անել։

- Մենք ազգովի մեր բաժին մեղքն ունենք պարտության մեջ, կեսս՝ մեր հանդուրժողականությամբ, կեսս՝ սխալ վարած քաղաքականությամբ, կեսս՝ բանակի հանդեպ վատ ուշադրությամբ, մեր աշխատանքով, գողանալով, ամեն ինչով։
Ես արտահայտվել եմ շտաբի հայտարարության մասին եւ չեմ ուզում այլեւս այս թեմային անդրադառնալ։ Մի բան եմ ուզում․ մենք բոլորս պետք է սթափվենք, համախմբվենք, իմի բերենք մեր ուժերը, երկիրը կայուն տեսքի բերենք, որ կարողանանք նորից երկրին հաղթանակ բերել։

- Կա մեղքի մեծ եւ փոքր բաժին, եթե մեծ մեղք գործածները չպատժվեն, վտանգ կա, որ կկրկնվի այս իրավիճակը՝ շատ ավելի վատ հետեւանքներով։

- Դե, հիմա եկեք կշեռք չդնենք, եթե դնելու ենք, դրա համար եւս հանդարտ վիճակ է պետք, պետք է հատուկ հանձնաժողովներ ձեւավորվեն, որ քննեն, ոչ թե միտինգների տեսքով կամ ճանապարհներ փակելու, կամ զինվորական խունտայի։ Այսօր մեր հակառակորդը նոր զենքեր է առնում, մենք իրար ենք ուտում։ Մեր զինվորականները հայտարարություն են անում ու սպասում են՝ ով է կանգնելու իրենց կողքը, ով՝ չէ, նոր, թազա ջրբաժան են բացում։ Նախկին, ներկա՝ ով իրեն զինվոր է ճանաչում, պետք է կանգնի ժողովրդի կողքին ու «ոչ» ասի բոլորին, ովքեր հակված են երկիրը բաժանելու, տարանջատելու։

- Եթե բանակի գեներալներին զինվորական խունտա եք անվանում, Դուք ջրբաժան չե՞ք դնում։ Դուք այլեւս չե՞ք կարեւորում բանակի դերը, որը հայտարարում է, որ վարչապետն այլեւս ունակ չէ արդյունավետ կառավարել։

- Այսինքն, ինչի՞ն ունակ չէ՝ պատերազմելո՞ւն։ Այսինքն՝ բանակի գեներալիտե՞տը պիտի որոշի, թե արդյունավետ կառավարումը որն է, քաղաքական իշխանությունը լա՞վն է, թե՞ վատն է։

- Սահմանադրությամբ՝ բանակը համարվում է մեր պետության, սահմանների անվտանգության երաշխավորը, եթե այս ուղղությամբ պատշաճ քայլեր չեն տեսնում զինվորականները, չխոսե՞ն։

- Այո, հիմա մեր բանակի ամենակարեւոր խնդիրներից մեկն արտաքին թշնամիներից մեր երկրի սահմանները պահելն է։ Այսինքն, բանակը զբաղվում է իր առաքելություններով, տնտեսությունը հզորացնելը քաղաքական իշխանության խնդիրն է, որպեսզի կարողանա բանակին մատակարարի՝ սպառազինությամբ, հագուստով եւ ամեն ինչով։ 

- Բանակը տնտեսության մասին հայտարարություն չի արել, այլ՝ անվտանգության։

- Այս իշխանության տերը ժողովուրդն է, իսկ իշխանություն ընտրելու մեկ ձեւ կա՝ ընտրությունները։ Հիմա քաղաքական ուժերի խնդիրը սա պետք է լինի, բայց, չգիտես ինչու, իշխանությունն ուզում է ընտրությունների գնալ, ընդդիմությունը չի ուզում։

- Այդքան էլ միանշանակ չէ իշխանության ուզելը, երկու շաբաթ առաջ իշխանությունը հայտարարեց, որ չկա հանրային պահանջ, եւ երկրորդ՝ ընդդիմության փաստարկն այն է, որ վարչական ռեսուրսի կիրառման միջոցով երթեր, հանրահավաքներ անող իշխանությունն ընտրություն էլ կկեղծի։

- Ստացվում է, որ Հայաստանում ընդհանրապես չպետք է ընտրություն անել, որովհետեւ այդ պահին ինչ-որ մեկը միշտ իշխանություն է լինելու եւ կիրառելու է։ Նախկինները ամբողջ կյանքները այդ ճանապարհով են վերարտադրվել, դրա համար էլ չեն հավատում, որ հնարավոր է մաքուր ընտրություն անել։ Բայց մենք, ի դեմս գործող իշխանության, մաքուր ընտրություն տեսել ենք։

 - Իրավիճակ է փոխվել, այն ժամանակ դրա կարիքը չկար, հիմա կա։

- Ի՞նչ իրավիճակ է փոխվել, ինչ է՝ պարտվե՞լ ենք պատերազմում։

- Չե՞նք պարտվել։

- Եթե հաղթել էինք, դրա արժեքը հասկանո՞ւմ էինք, եթե հասկանում էինք, ինչո՞ւ տեր չկանգնեցինք։

- Ո՞ւմ նկատի ունեք՝ այս իշխանությունների՞ն, որոնց համար հեղափոխությունն ավելի մեծ արժեք է, քան արցախյան պատերազմը։ Մինչ նրանց իշխանության գալը մենք կարծես չենք կորցրել մեր հաղթանակները։

- Մեզ բոլորիս նկատի ունեմ, բոլորս ենք պարտվել։

- Ես չեմ եղել հրամանատարական բունկերում ու մարտ չեմ ղեկավարել, ես հրաման չեմ տվել, որ երրորդ օրը զորահամալրումը դադարեցվի, ես իմ ներածին չափով օգնել եմ բանակին, իմ մեղքը ո՞րն է։ Կարծեմ՝ Դուք էլ չեք եղել։

- Հիմա ինչ որ Դուք ասում եք, Գլխավոր շտաբի պետին է ուղղված էդ բոլոր մեղադրանքները։ Ինչ ա ասում ԳՇ պետը, որ ինքը կապ չունի՞ զորահամալրման կամ մնացածի հետ, որ մարտը պիտի վարչապետը վարեր, հա՞, ո՞վ պիտի վարեր մարտը։

- Դե, եթե ԳՇ պետն է այդ ամբողջ թերացումների հեղինակը, պատերազմից չորս ամիս է անցել, թող պատասխանատվության ենթարկվեր։

- Ես ազատամարտիկ եմ, իմ ուղղությամբ չեմ պարտվել, բայց ես էլ իմ մեղքի բաժինն եմ զգում, որովհետեւ գիտեմ՝ եթե բանակը պարտվել է, Հայաստան երկիրը պարտվել է, ուրեմն ես էլ եմ մեղավոր։ Բայց ստացվում է՝ մեր գեներալներն ասում են, որ բոլորս ճիշտ ենք, մի հատ զինվոր կար, որ չի կրակել, էդ վարչապետն էր, հա՞։ Ով փորձում է մեղքը գցել ուրիշի վրա, ամենաշատ մեղավորն ինքն է։

- Այդ հարցում Փաշինյանը մրցակիցներ չունի, բայց եթե Ձեր ասելով՝ ԳՇ-ն ու գեներալներն են թերացել, զինվորականները, ինչո՞ւ չեղան պաշտոնանկություններ։

- Քավ լիցի, ես չեմ ասում՝ մեղավոր են, ես ո՛չ դատարան եմ, ո՛չ էլ հանձնաժողով։ Ես դրա համար եմ ասում՝ եթե հակված ենք ճշմարտությունն իմանալու, պետք է ոչ թե քաոս սարքենք Հայաստանը, այլ ստեղծենք խաղաղ միջավայր, որպեսզի համապատասխան կառույցներն ու հանձնաժողովները հետաքննեն բոլոր առումներով։ Թե չէ «դավաճան» բառը դարձրել ենք սովորական բառ ու պիտակավորում ենք մեկս մյուսին, հերոսների քանակն ավելի շատ է այս պարտված վիճակում, բայց միեւնույն ժամանակ «դավաճան» բառն է ամենագործածվողը։

- Տարօրինակ է, որ Դուք այդ բառի նկատմամբ բացասական էմոցիաներ ունեք հիմա, որովհետեւ այս իշխանությունը 3 տարի շարունակ դավաճան էր անվանում Արցախի ազատամարտի հերոսներին՝ Լյովա Մնացականյան, Վիտալի Բալասանյան, Ղարամյան եւ այլոց, մի անգամ չդատապարտեցիք։

- Ուրեմն լսեք, ես զինվորականների մասին արտահայտվելուց առաջ իմ չափը գիտեմ, ու 90 տոկոսն իմ ընկերներն են։ Ես էդ տղերքի հետ քաղաքական տիրույթում խնդիրներ չունեմ, որովհետեւ մենք քաղաքականության մեջ չենք։ Բայց հիմա, երբ պարտություն ենք կրել, մեր հինունոր տղերքով բոլորս պետք է հավաքվենք իրար շուրջ ու հստակեցնենք՝ ինչ կատարվեց։

- Ձեր ընկերները, գրեթե բոլորը հայտարարել են՝ ինչ կատարվեց, Դուք եզակի բացառություններից եք, որ ասում եք՝ բանակը պարտվել է։

- Բա հիմա որ իրենք ասում են՝ մենք մեղավոր չենք, բա ո՞վ է կրվել, քաղաքական իշխանություննե՞րը։

- Իրենք հայտարարեցին, որ իրավունք չեն ունեցել մարտ վարելու, շարքային զինվորի կարգավիճակում են կռվել։

- Բերեք հստակեցնենք․ եթե ես ասում եմ՝ ինձ չեն թողել մարտ վարեմ, ուրեմն ես՝ Ռազմիկ Վաղարշակի Պետրոսյանս, պարտավոր եմ ներկայացնել՝ ով չի թողել, ոնց չի թողել։ Արցախյան վերջին պատերազմը 2 ուղղություն է ունեցել՝ հարավային եւ հյուսիսային։ Ես հյուսիսային ուղղությամբ կռվել եմ, մատակարարված եմ եղել բոլոր տեսակ միջոցներով, ինչով հնարավոր է եղել, ես սննդի պակաս չեմ տեսել, արկերի պակաս չեմ տեսել, ինչ տեսակ զենք պետք է եղել, մենք ունեցել ենք ու մենք հաղթել ենք։ Հարավում ավելի քիչ միջոցնե՞ր են տրվել, այ, դա պիտի ճշտել, կողմնակա՞լ է եղել վերաբերմունքը, մեզ այստեղ հայաստանցիներիս տվել են, արցախցիներին՝ չէ՞։ Պիտի ճշտել։

- Փաստորեն, ոչ մի բանի պակաս չեք ունեցել։

- Եթե պակաս ունենայինք, չէինք կարող դիմադրել այդ ահռելի ուժին։

- Բայց քաղաքական ղեկավարությունը, վարչապետը, Սասուն  Միքայելյանն ասում են, որ 30 տարի թալանել են, բանակ չեն սարքել, դրա համար էլ պարտվել ենք։

- Դե, որ չենք ունեցել, պիտի ճշտենք՝ չի՞ մատակարարվել, թե՞ ճանապարհին կորցրել ենք։

- Չէ, հստակ ասում են՝ չենք ունեցել։

- Գուցե ռացիոնալ չի կազմակերպվել, պիտի ճշտել։ Բայց կրկնում եմ․ երբ ասում են՝ ռացիաներ չի եղել, մենք ունեցել ենք։ Եթե դու նպատակ ունեիր կռվելու, կկռվեիր։
Դրա համար եմ ասում՝ եկեք մեղավորներ չփնտրենք։ Եկեք կայուն վիճակ ստեղծենք, այսօրվա ապակայուն վիճակը վնաս է մեր երկրի հիմքերին, աստված չանի՝ երկիր կորցնենք։

- Ուզում եք ասել, որ ԳՇ-ում ոչ մի հայրենասեր գեներալ չկա՞, որ հայտարարություն տարածելով չմտածեցի՞ն, որ դա երկրի կայունությունը խախտելու է։

- Աղջիկ ջան, էդ ի՞նչ եք ասում, եթե Դուք իրենց չեք ճանաչում, ես ճանաչում եմ, իմ ընկերներին նման որակումներ չեմ տալիս։

- Բա եթե ասում եք՝ զինվորական խունտա, ապակայունացնում են իրավիճակը, չհարցնե՞մ՝ մի հայրենասեր չկա՞ր Գենշտաբում, որ մտածեր հայտարարություն անելուց առաջ։

- Պրիչո՞մ շտաբը, բոլորի մասին է խոսքը, բոլորը պետք է նման տրամադրվածություն ունենան, որ կայունություն հաստատվի։

- Բայց եթե հասել ենք մի հանգրվանի, երբ բանակն է նման հայտարարություն անում, չե՞ք կարծում, որ իշխանությունները պետք է հետեւություններ անեն։

- Ես էլ ասում եմ՝ մենք այնպիսի ճգնաժամի մեջ չէինք հայտնվել, որ քաղաքական ուժերով հնարավոր չէր հաղթահարել, պիտի բանակը խառնվեր քաղաքականությանը։ Դա երբեք արդյունք չի տվել, իրենք էլ են իմ ընկերները, ես իրենց էլ եմ կոչ անում։ Ուրիշ խնդիր է, որ ոչ թե զինված ուժերը ներգրավեն քաղաքականությանը, այլ որպես քաղաքացի նաեւ կոչ անեն՝ կանգնենք, դադարեցնենք։