Սեւանն ինձ ըմբոստ թվաց

Ծփում է Սեւանը, կանչում է Սեւանը...



Այո, ուղղակի ծփալու տեղ չունի Սեւանը: Ուղղակի բետոնապատված, բազալտապատված, շրջափակված է Սեւանը: Ալիքների հուզմունքը եռում է անծայր կապույտի կենտրոնում, հետո շառաչով ու ուժգին հասնում է «ափ», բախվում է սառը պատնեշին ու գլխիկոր, թափը կորցրած, կոկորդը սեղմած, նորից ետ է ընկրկում: Ասում են՝ մարդիկ նման են այն բնությանը, որտեղ ապրում են: Կնշանակի մենք նման ենք Գեղամա ծովակի՞ն, կնշանակի Գեղամա ծովակը նման է մե՞զ:



Սեւանն ինձ տխուր թվաց:



Սեւանն ինձ ըմբոստ թվաց:



Նրա պայքարը՝ իմ ժողովրդի պայքարի պես, ալիքվում է սրտում, թափ է առնում, մղվում առաջ ու ետ դառնում՝ հանդիպելով «հաստավիզ» պատնեշին:



Սեւանի կյանքը նման է իմ ժողովրդի կյանքին:



Սեւանը զուլալ է, Սեւանը փակված է:



Նա իմ ժողովրդի աչքն է՝ ջինջ, բայց եւ ցավից թաց:



 



***



Իրար վրա, իրար վրա դարսված «դոմիկներ», աղբանոց, խորովածանոց, մանղալներ: Թանկուկրակ «շուկա» ափերին, ջինջ երազանք՝ Սեւանի սրտում:



Պարսկերենը նորմալ է, երբ հանգստացող պարսիկներից ես լսում, որոնք մի քանի էժանագին մարմնավաճառուհիներ վերցրած՝ եկել են հանգստանալու, բայց աննորմալ է, երբ հայն է պարսկաթուրքական աղմուկը կապել խեղճ լճի գլխին:



Ինձ թվում է՝ լճի համբերությունը հենց լցվի, նա փսխելու է «խորովածով» լցված այն բոլոր փորերը, որոնք սուզվել են իր մեջ, փսխելու է ոսկյա հաստ «ցեպերը» եւ խորը ու ազատագրված շունչ է քաշելու:



 



***



Դպրոցական տարիքում հափշտակված կարդում էի «Սեւանի ափին»-ը ու, աչքերս փակ, տեսնում վայրի բնությունը: Ի՜նչ երազանք: Ի՜նչ թռչուններ: Ի՜նչ գույներ ու ձայներ:



Ավելի ուշ «Գեւորգ Մարզպետունին» էի կարդում, ու Աշոտ Երկաթն այնքան հզոր էր թվում՝ պարփակված Սեւանա կղզում ու պայքարող...



Հետո պապիս եմ հիշում՝ հաղթանդամ, գեղեցիկ ու լեգենդի պես, որ Սեւանից սիգ ու իշխան է բռնել, եփել հենց ափին, Սեւանի ջրով, որովհետեւ դրանից համեղ բան աշխարհում չկա... վստահեցնում էր պապս: Ու ինչքա՜ն առասպելական հեռուն է տանում ինձ Գեղամա ծովակի ծփոցը: Աչքերս բացում եմ ու պորտապար եմ տեսնում, «արա ապեր» ու խորովածից տռզած փորեր: Որտեղի՞ց է սկիզբ առնում եւ ո՞ւր է շարունակում հոսել իմ իրական արյունը:



 



***



Արաբաթուրքական ոռնոցի դեմ հզոր զենք ունեմ. միացնում եմ նվագարկիչը, Սերժ Թանկյանը Հեքիմյանի «Բարի արագիլն» է երգում: Երգում է հայի մտածող ու ուժեղ տեսակի ձայնով: Այդ ձայնը հին է, այնքան, որքան Գեղամա ծովակի ծփանքը:



Ուզում եմ, որ երկու տարեկան որդիս մեր երկրի մանուշակ երկինքը տեսնի, մանուշակ... մանուշակ... մանուշակ... երկինքը:



Տղաս զվարթ թռվռոցով բարձրանում է կղզի:



Բարձունքում Սուրբ Առաքելոց եւ Մարիամ Աստվածածին վանքերը, պահապան հրեշտակի թեւերի պես, գրկաբաց սպասում են մեզ:



Անցյալի լույսը մտովի փոխանցում եմ որդուս: Երկուսս էլ լռում ենք, որ լսենք Գեղամա ծովակի պատմությունը... Մանկան իմաստնությամբ՝ որդիս ամեն ինչ հասկանում է: Գեղամա ծովակն իր գույնով է ներկել նրա աչքերը: Որդուս աչքերի գույնն այնքան հին է, որքան Գեղամա ծովակի գույնը:



Կունենա՞ տղաս արդյոք ազատ հայրենիք, երջանիկ երկիր... երջանիկ, երջանիկ, երջանիկ երկիր...