ՀԱԿ-ի նախաձեռնությունն անիմաստ է

Հայ ազգային կոնգրեսի խորհրդարանական խմբակցության ղեկավար Լեւոն Զուրաբյանը նախօրեին հայտարարել է, որ Ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունները ՀԱԿ-ի համար առանցքային հարց են, քանի որ ընտրական գործընթացը Հայաստանում նմանվում է շուլլերի հետ պոկեր խաղալուն։



 



 



Եվ այս նկատառումով Հայ ազգային կոնգրեսը ընտրական օրենսդրության փոփոխությունների նախագիծ է ներկայացրել ԱԺ։ Ենթադրվում է, որ եթե ՀՀԿ-ն մերժի օրենսդրական փոփոխությունների առաջարկը, ապա Կոնգրեսը նախագահական ընտրություններին չի մասնակցելու, այլապես կնշանակի, որ ՀԱԿ-ն էլ մի շուլլեր է, որը մեկ այլ շուլլերի` իշխանության հետ նստում է պոկեր խաղալու։ Մյուս կողմից գաղտնիք չէ, որ Ընտրական օրենսգիրքը ՀՀԿ-ի համար երբեք խոչընդոտ չի եղել վերարտադրության հարցում, եւ չի բացառվում, որ ՀՀԿ-ն  դեռ մի բան էլ շահագրգռվածություն դրսեւորի՝ նախընտրական PR շահերից ելնելով, ընդառաջ գնա ՀԱԿ առաջարկներին: Հետեւաբար անհասկանալի է, թե ՀԱԿ-ն այս պահին վերոնշյալ հարցն ինչ ակնկալիքներով եւ նպատակներով է փորձում դարձնել խաղաթուղթ: Զրուցեցինք ՀԱԿ անդամ, «Ժողովրդավարական հայրենիք» կուսակցության ղեկավար Պետրոս Մակեյանի հետ:



 



- Պարոն Մակեյան, հաշվի առնելով Լեւոն Զուրաբյանի մեկնաբանությունները, Ձեր կարծիքով, ներկայացված նախագիծն իրականում ի՞նչ նպատակ է հետապնդում: Նաեւ հաշվի առնելով մի շարք հայտնի իրողություններ, օրինակ՝ թե իշխանության վերարտադրության գործընթացն ինչպես է իրականում կատարվում, չե՞ք կարծում, որ ՀԱԿ-ն այս առաջարկը տվյալ ժամանակահատվածում վեր հանելով, իսկապես փորձում է դարձնել խաղաթուղթ:



 



- Չեմ կարծում, որ Կոնգրեսը նման թույլ արգումենտ  կօգտագործի, եւ ընդունում եմ, որ, հաշվի առնելով իշխանությունների որակները, ցանկացած իդեալական օրենք, միեւնույն է, չի գործելու, եթե իշխանությունների կողմից քաղաքական կամք չդրսեւորվեց, ինչպիսին վերջերս վրացական իշխանությունները ցուցաբերեցին: Հետեւաբար, ցանկացած իդեալական օրենքի հասնելու պարագայում, միեւնույն է, 3-5 տոկոսի տարբերության արդյունք կստանանք: Այսինքն՝ այդ առումով համամիտ եմ, որ դա զուտ քաղաքական ակցիա կարելի է համարել, որը բուն գործընթացի վրա չի կարող էական ազդեցություն ունենալ, եթե չփոխվեն խաղի կանոնները:



 



- Այսինքն ընդունում եք, որ Ընտրական օրենսգիրքը չէ, որ նպաստում է իշխանության վերարտադրմանը, հետեւաբար ո՞րն է Կոնգրեսի ակնկալիքն այս առաջարկից:



 



- Այո, եթե ԸՕ-ն լինի նույնիսկ անթերի, բայց չլինի քաղաքական կամք, ու ընդդիմությունն էլ չկարողանա փոխել խաղի կանոնները, միեւնույն է, արդյունքը ստացվելու է այն, ինչը որ նախատեսել է իշխանությունը, տարբերությունն էլ 3-5 տոկոս է լինելու: Ենթադրենք, «կարուսելը» դուրս է գալիս, բայց դա վերջնական արդյունքի վրա էական ազդեցություն չի ունենում:



 



- Ուզում եք ասել, որ ընդդիմությունն այլ հարցերի մասի՞ն պետք է մտածի:



 



- Ես մի բան կասեմ, որ Վրաստանում ընդդիմությունն առավել ուժեղ չէր, քան Հայաստանում, բայց Վրաստանում հասան հասարակության քվեի իրական արձանագրման, որովհետեւ իշխանությունն ունեցավ քաղաքական կամք եւ թույլ տվեց, որ հասարակությունը քվեարկի: Մեզ մոտ, ցավոք սրտի, ես չեմ տեսնում, որ այդ հնարավորությունը, իսկ այդ օրենքների փոփոխությունն էլ որեւէ ձեւով չի ազդելու ընտրությունների արդյունքների վրա: Իսկ այս ամբողջ անորոշությունն էլ նրանից է, որ հասարակությանը հիմնականում բոլորը խաղից դուրս են հանել, եւ դա արձանագրվեց մայիսի 6-ի աճուրդի ժամանակ: Կրկնում եմ՝  Վրաստանը կերազեր մեզ նման կազմակերպված քաղաքական ընդդիմություն ունենալ, բայց Վրաստանը կարողացավ թույլ եւ չկազմակերպված ընդդիմությամբ արդյունքի հասնել, որը մենք երազում ենք արդեն տասնամյակներ:



 



- Զրույցի սկզբում ասացիք, որ քաղխորհրդի նիստում նաեւ ԸՕ փոփոխությունների վերաբերյալ նախագիծն է քննարկվել: Ի՞նչ եք քննարկել՝ որ իշխանության կողմից այն մերժելուց հետո Կոնգրեսը կբոյկոտի՞ նախագահական ընտրությունները: Գուցե իրականում հենց այս նկատառումո՞վ է Կոնգրեսը շրջանառության մեջ դրել այս նախագիծը՝ ռեալ գնահատելով իրավիճակը:



 



- Ոչ, տեխնիկական խնդիրների որոշակի հստակեցում է եղել այս նախագծի հետ կապված: Լուրջ քննարկում չէր կարող լինել, որովհետեւ, ես նորից եմ ասում, օրենքի հետ կապված՝ ընտրությունների արդյունքների փոփոխություն պետք չի սպասել: Այդ պատճառով մեր կուսակցությունը նույնիսկ անիմաստ է գտնում նման նախաձեռնությամբ, այն էլ այս փուլում մտնել այդ գործընթացի մեջ: Բայց դե, հիմա խմբակցությունը որոշել է, եւ մենք էլ որեւէ ձեւով չենք կարող խոչընդոտել:



 



- Լավ, իսկ ինչո՞ւ մտավ:



 



- Քաղաքական պրոցեսներ են, եւ գուցե փորձ է արվում իշխանություններին ուսումնասիրել, թե ինչքանով են տրամադրված որեւէ քայլ առաջ անելու: Եթե իշխանությունները որոշակի ընդառաջեն, տպավորություն կստացվի, որ իշխանությունները մտադիր են որեւէ բան փոխելու, բայց, կրկնում եմ, իրականում դրանից որեւէ բան չի փոխվելու, նույնիսկ եթե գնան եւ 100 տոկոսով ընդունեն Կոնգրեսի բոլոր առաջարկները: Այս իշխանությանը, ցավոք սրտի, այդքան հեռատեսություն էլ չկա, որ գնան այդ ճանապարհով:



 



- Փոխարենը իշխանությունները կարող են հազարումի «հիմնավոր» պատճառաբանությամբ մերժել ՀԱԿ առաջարկները հենց միայն այն բանի համար, որ ՀԱԿ-ը չմասնակցի ընտրություններին: Ի վերջո, Զուրաբյանի հայտարարածի տրամաբանությամբ, առանց փոփոխությունների ընտրություններին մասնակցելով՝  ՀԱԿ-ը կհավասարվի իր մատնանշած շուլլերին, որի հետ պատրաստակամ կլինի խաղի մեջ մտնել:



 



- Չեմ կարծում, որ դա առիթ կարող է դառնալ ՀԱԿ-ի համար՝ չմասնակցելու առումով: Կարծում եմ՝ ավելի լուրջ առիթներ եւ արգումենտներ կային. մասնավորապես, մայիսին կայացած մանդատների աճուրդը դասական արգումենտ էր, եւ Կոնգրեսը կարող էր ասել՝ կամ պետք է փոխվեն իրական խաղի կանոնները, եւ հնարավորինս ընտրություն լինի, կամ էլ այլեւս մենք չենք մասնակցի ընտրության: Բայց եթե դրանից հետո այդ հայտարարությունը չի եղել, նույնիսկ ավելին՝ օրինապաշտ ձեւով ՀԱԿ-ը մասնակցում է ԱԺ աշխատանքներին, ապա Ձեր ասած արգումենտը շատ ավելի թույլ է: