Նոր Սահմանադրությամբ վերարտադրության խնդիր չի լուծվում

Սահմանադրական փոփոխությունների նախագծի վերաբերյալ քաղաքական ուժերի դիրքորոշումները հստակեցվելու փոխարեն գնալով ակտիվանում են ՀՀԿ-ի հետ առաջիկայում ստորագրվելիք կոալիցիոն նոր հուշագրի մասին լուրերը: Կասկածներն էլ ավելի է խորացնում ոչ իշխանականների լռությունը ու հատկապես ԲՀԿ-ի: Ոչ վաղ անցյալում այդ փոփոխությունները Սերժ Սարգսյանի վարչակարգի վերարտադրման գործընթաց համարող ուժերը հիմա կամ ընդհատակ են անցել, կամ էլ միայն հայտարարությունների մակարդակով են միասնական պայքարի ճակատ ձեւավորում: Մինչդեռ իշխանությունը սահուն քայլերով առաջ է շարժվում, որպեսզի ավարտին հասցնի բարեփոխումների գործընթացը: Որոշ տեղեկություններով, այսօր կամ վաղը նոր սահմանադրության նախագիծը կուղարկվի Ազգային ժողով: Եթե ՀԱԿ-ից եւ «Ժառանգությունից» գոնե հայտարարություններ են եղել առաջիկայում «ոչ»-ի միասնական ճակատ ստեղծելու մասին, ապա ԲՀԿ-ում ամեն ինչ անորոշ է: Կմիանա՞ ԲՀԿ-ն նախկին գործընկերների պայքարին, եւ ո՞րն է սահմանադրական փոփոխությունների վերաբերյալ ԲՀԿ-ի նախնական դիրքորոշումը, լսեցինք պատգամավոր Միքայել Մելքումյանին:

- Պարոն Մելքումյան, նոր սահմանադրության նախագծի հրապարակման օրվանից ԲՀԿ-ականները հայտարարում են, թե խորը ուսումնասիրում են բոլոր դրույթները։ Ո՞րն է ԲՀԿ-ի նախնական գնահատականը, եւ ե՞րբ եք պատրաստվում դիրքորոշում հայտնել:

- Մենք համակողմանի ուսումնասիրում ենք, մենք սեւ ու սպիտակով չենք նայում, որ այս վայրկյանին կարծիք հայտնենք: Նախագծում մարդու իրավունքների հիմնարար ազատությունների, դատական համակարգի, ընտրականի եւ այլնի հետ մենք կողմ ենք, խնդիր չկա: Այսինքն՝ սահմանադրության այն ոլորտները, որոնք բարեփոխում են ենթադրում, մենք կողմ ենք: Ինչ վերաբերում է կառավարման մոդելին, ապա դրա վերաբերյալ քննարկումները մեզ մոտ շարունակվում են, լուրջ դեբատներ են այս հարցում տեղի ունենում, կան դեմ, կողմ կարծիքներ: Լուրջ խնդիր կա կայուն մեծամասնություն ձեւավորելու խնդրի հետ, որը պարզ չի, թե ինչ է: Անվտանգության վերաբերյալ էլ կարծիքները տարբեր են: Մի խոսքով՝ քննարկումները շարունակվում են: Հենց որ մենք արդեն պաշտոնական քննարկենք քաղխորհրդում եւ խմբակցությունում, նոր դա կլինի վերջնական որոշում: Իսկ հիմա տարբեր մարդիկ տարբեր կարծիքներ ունեն:

- Ո՞ր կարծիքներն են գերակշռող՝ դե՞մ, թե՞ կողմ:

- Չեմ կարող ասել, որոշում կլինի այն դեպքում, երբ պաշտոնական նիստ կանենք, բայց կրկնում եմ՝ քննարկումները թեժ են:

- Իսկ մինչեւ ե՞րբ եք պատրաստվում թեժ քննարկումներ ծավալել, քիչ ժամանակ է մնացել ԱԺ-ում նախագիծը քննարկելուն:

- Մինչեւ գանք արտահերթի, մեր կարծիքը հստակ կունենանք:

- Քանի որ ասացիք, որ սկզբունքորեն դեմ չեք նոր սահմանադրությանը…

- Չէ, ինչի՞ պիտի դեմ լինենք, եթե լավ բաներ են գրել, մի քայլ, երկու քայլ առաջ է, ինչի՞ պիտի դեմ լինենք:

- Ուզում էի հարցնել, քանի որ սկզբունքորեն դեմ չեք, կարելի՞ է ասել, որ չեք պատրաստվում միանալ բարեփոխումների դեմ նախաձեռնված «ոչ»-ի պայքարին, որին մասնակցելու պատրաստակամություն են հայտնել ՀԱԿ-ն ու «Ժառանգությունը»:

- Ես պաշտոնական նման բան չեմ լսել, որ վերջնական ինչ-որ բան են արել: Այսինքն՝ մեր կարծիքը կախված էլ չէ, թե որ ուժն ինչ է ասում: Եթե մի ընդդիմադիր ուժը մի բան է ասում, ապա ես պետք է գնամ-միանամ նույն կարծիքի՞ն: Մենք ասել ենք՝ քննարկում ենք, նոր դրանից հետո կառաջանան մյուս բաները: Մեր կուսակցության ներսի խնդիրն է, թե ինչ կարծիքի կգանք:

- Բայց չէ՞ որ ասում եք, որ շատ հարցերում կողմ եք…

- Ինչ է, մյուս ընդդիմադիր ուժերը մարդու իրավունքի պաշտպանության հարցերի բարելավմանը կարո՞ղ է դեմ են:

- Օրինակ, ՀԱԿ-ից հաստատապես հայտարարում են, որ սկզբունքորեն դեմ են:

- Դրա համար եմ ասում՝ մենք սեւ ու սպիտակի մեջ չենք նայում: Նախագիծը բազմաթիվ դիվերսիֆիկացված դրույթներ ունի տարբեր ոլորտների վերաբերյալ: Հիմա, ասենք, մի 5-10 տոկոսը դուր չի գալիս, բայց այն 80-90 տոկոսը դուր է գալիս, ոչ թե դուր է գալիս, դուր գալու խնդիր չէ, բարելավում է: Հիմա պետք է գնահատել այդ կշիռը: Եթե 5-10 տոկոսը պառլամենտական մոդելի անցնելու էնքան բացասական հետեւանքներ պետք է ունենա, քան թե բան… բայց ես չեմ կարծում, որ մնացած 80-90 տոկոսի բարելավումը պրոբլեմների կհասցնի: Այդուհանդերձ, եկեք սպասենք, երբ լինի վերջնական որոշում, նոր հետագա բաների մասին կխոսենք:

- Այսինքն՝ կայուն մեծամասնության եւ երկփուլ խորհրդարանական դրույթի ամրագրումը, որի մասին դուք հիշատակեցիք, սկզբունքային հա՞րց է, թե՞ ոչ, որովհետեւ իշխանության տեսակետը կարծես անփոփոխ է, եւ Վենետիկի հանձնաժողովի դիտողությանն անգամ տեղի չտվեցին, ու դրույթը պահպանվում է սահմանադրության նախագծում: Եթե մինչեւ վերջ էլ պահպանվի, ի՞նչ է անելու ԲՀԿ-ն:

- «Եթե»-ներով չենք խոսում, կապրենք՝ կտեսնենք: Դեռ սպասենք տեքստը գա ԱԺ, նոր այն ժամանակ մենք դրա մասին կխոսենք:

- Այն նախագիծն են ԱԺ ուղարկելու, որն արդեն ներկայացվել է հանրության ու նաեւ ԲՀԿ-ի դատին:

- Ես ասեցի այն, ինչ որ ասեցի:

- Վերջին ժամանակներում հաճախ է խոսվում ԲՀԿ-ՀՀԿ ապագա կոալիցիայի մասին, կա՞ն այդպիսի քննարկումներ:

- Դրա մասին երբեւիցե ոչ քննարկում եղել է, ոչ էլ նման հարց կա ոչ ՀՀԿ-ի, ոչ ԲՀԿ-ի օրակարգում:

- Բացառո՞ւմ եք:

- Ի՞նչ բացառեմ, մի բան, որ ինձ հայտնի չէ:

- Կան նաեւ խոսակցություններ, որ սահմանադրական բարեփոխումների գործընթացի դեմ ԲՀԿ-ի լռությունը պայմանավորված է Հովիկ Աբրահամյանի գործոնով, որը ԲՀԿ-ի նոր մեկենասն է:

- Իհարկե, ճիշտ չեն այդ խոսակցությունները:

- Այդ պարագայում ինչպե՞ս կբացատրեք ԲՀԿ-ի պասիվությունը, մինչդեռ նախկինում աննկարագրելի ակտիվություն ուներ:

- Հիմա մենք քննարկում ենք, ի՞նչ անենք:

- Նախկինում համակարծիք էիք Ձեր մյուս գործընկերների հետ, որ բարեփոխումներ ընդհանրապես պետք չեն, հիմա ողջունում եք, բարելավումներ եք արձանագրում:

- Էն ժամանակ էդպես չի ասվել, նախկինում խոսվել է վերարտադրության մասին, տնտեսական, սոցիալական խնդիրները կախված չեն Սահմանադրությունից, Դուք ճիշտ ասեք:

- Իսկ հիմա վերարտադրության խնդիր չկա՞:

- Չէ, այս պահին վերարտադրության խնդիր չկա, չի երեւում, որ վերարտադրության խնդիր կա: Եվ երկրորդ նոր Սահմանադրությունը եթե քաղաքական որոշումների ինստիտուտի մեջ ազատականացում է ապահովելու, այսինքն՝ քաղաքական որոշումներ ընդունելու միանձնյա ինստիտուտը փոխվելու է, դիվերսիֆիկացվելու է, այս առումով պետք է նայել՝ դա աշխատում է, թե ոչ, ռիսկեր կան, թե չկան: