Արմինե Մուրադյան. Բիլիռուբինե բանաստեղծություններ

․․․ու եթե քեզ հանդիպելու 
միակ ձեւը դեղնելն է,
ուրեմն այս գարուն
ծառերը թող դեղին ծաղկեն։

***
Երբ կքնեն բոլոր 
հոգնածներն ու հարբածները,
Տանջվածներն ու սիրահարվածները,
Կարթնանա բանաստեղծությունն ու
ճամպրուկի մեջ դարսելով
քեզ չասված բոլոր տողերը՝
կընկնի ճանապարհ դեպի քեզ։
Կեսգիշերային
երանելի գուրգուրանքի պես
Նա կամաց կթակի քո դուռը,
Իսկ ավելի հաճախ սիրտդ՝
րոպեում 150 զարկ 80-ի փոխարեն․․․
Դռան հետեւում,
ճերմակ զգեստներ հագին,
քեզ կսպասեն
հույսի խաչմերուկներ հատած
բոլորովին ուրիշ բառեր․․․
Բառեր,
որ եկել էին
քարացած սիրտդ մաղելու,
ու սպասումը քամելու համար,
արյանդ մեջ ներծծվելու ու
ներսդ ջերմացնելու համար․․․
Բառեր,
որ խորթ էին քեզ մի տեսակ,
բայց եկել էին՝ ճերմակով 
վարակված մազերդ բուժելու։
Իսկ դո՛ւ՝
Բոլոր հոգնածների ու հարբածների,
Տանջվածների ու սիրահարվածների պես
Քնով էիր ընկել երեւի․․․
Եվ խավարի ու լույսի այս ճամփաբաժանին
Քեզ բաժին հասած բանաստեղծությունը՝
դրսում մնալով հիվանդացավ։
Օ՜, երանություն, քեզ մնում է միայն
սովորականի պես բուժել նրան,
ինչպես մի հերթական ալկոհոլիկ հիվանդի,
որ սպիտակ տենդի մեջ մրմնջում է
բառեր․․․
բառեր, որ կարող էին դառնալ
աղոթքներ քո մարմնի վրա,
բայց հիմա ուղղակի մեռնում են։
Եվ եթե իսկապես գիտես,
թե ինչպես փրկել,
քեզնից շատ բան պետք չէ՝
փրկի՛ր քո բաժին բանաստեղծությունը…

***
Հիվանդանոցներում
սիրային եռանկյունիներ են․
Ցավն ու բժիշկդ
սիրահարվում են քեզ,
իսկ դու պիտի ընտրես
արագ ու միանգամի՞ց
թե՞ դանդաղ մեռնես՝
գոնե մի քսան տարուց…

Հիվանդանոցներում
թեժ մենամարտեր են․
դու անուժ պառկած ես,
իսկ ախտն ու բժիշկդ
քեզ համար
սվինահարում են իրար,
բայց էդ պահին
քեզ էնքա՜ն մեկ է,
քեզ լրիվ մեկ է,
թե ով է հաղթելու…

Հիվանդանոցներում
սիրային եռանկյունիներ են՝
սառն ու բարակ մատներ
հոգեվարքի մեջ գտնվող
մարմնի վրա ու
հոգեւոր բռնաբարություն՝
վատ ա
վատ ես
շատ վատ եմ,
ի վերջո՝
մեռնում ես
մեռնում ա
մեռել ես
մեռա՜ծ եմ…

Հիվանդանոցներում
անգո աղոթքներ են,
որ կա՛մ մահը շուտ գա
կա՛մ բժիշկդ բացի դուռն
ու ասի՝ գնա՛ Արմենուհի
(թե քեզ ով էր
վերջին անգամ
էդպես կանչել)
որովհետեւ գիտի,
որ սիրահարվել ես,
սիրահարվել ես նորից
էս անտանելի կյանքին
էս հեղձուկին, մաղձին
էս գաղթին ու լացին
էս ճակատիդ պարտված
դաջող օրերին
էս դժբախտ արյան գույնին,
որ սրվակներով
տանում են քեզնից։

Հիվանդանոցներում
սիրային եռանկյունիներ են
եւ դո՛ւ
ուզես, թե չուզես
պիտի սիրահարվես,
բայց ո՞ւմ…

***
Բիլիռուբինե մաշկն իմ
զգում է
քո սառը մատները,
որ մահվան ճիրաններից
մի կերպ պոկեցին
իմ չապրած օրերով լի
ճամպրուկը…

Դեղնագույն աչքերս,
որ բացվում են
աղոթքից աղոթք
ու սիրտս,
որ բաբախում է
գործած մեղքերիս
մատույցներին,
սպասում են քեզ…

դու իմ հանձնվող եսին
ներարկում ես
ապրելու հերթական
չափաբաժինը
ու ես հասկանում եմ՝
անհնար է մեռնել,
եթե սիրում են քեզ…

Իսկ ե՞ս,
ես ինչպե՞ս
չսիրեմ նրան,
ում միջոցով
կյանքը շշնջաց, որ
դեռ պետք եմ իրեն…

Եվ ուրեմն՝
Բա՛րեւ,
ապաշխարելուց հետո
իմ առաջին Չգործած մեղք…

***
Երկու դռան արանքում
Քաշքշում էին ինձ,
Իմ երկու ստվերը՝
Ապրելն ու Մեռնելը,
Եվ գիրուղուշ խաղում
իմ կյանքի վրա։

- Թո՜ղ ապրի,
թող մաշի իր ձանձրալի օրերը
ու կրի աշխարհի բառերը
իր տկար ուսերին։

- Թո՛ղ մեռնի
տերյանական հասակում,
ինչքան ապրեց, հերիք է
նրա սրտի բառերը 
վաղուց ուրիշ գնացք են նստել։

- Գի՞ր թե՞ ղուշ, ասա՛, աղջի՛կ,
Հերթը հիմա քոնն է տե՛ս
Հենց դու պիտի ընտրես,
ու մի՛ հավատա
այն ծեծված մտքերին,
Թե լինելու է այն,
ինչ պիտի լինի,
(դա թույլերի արդարացումն է),
մի՛ գցիր սիրտդ դռնեդուռ,
վերցրո՛ւ այս տոմսն ու
գնա՛ ուղիղ բառերիդ հետեւից,
շարի՛ր դրանք կողք-կողքի
ու գրիր ամենասիրուն 
բանաստեղծությունը
քո սերերի, արցունքների,
ժպիտների ու ցավերի մասին։
Դե ասա՛՝ գի՞ր, թե՞ ղուշ։

-    Գի՜ր…

***
Սա մի անդառնալի պատմություն է 
34-րդ աշնան մասին,
Որտեղ թռչունները չվեցին
անձրեւը բանտած աչքերիս միջով,
ուսերս գրկեցին հյուսիսի ցուրտ քամիները,
հոգիս կտցահարեց մղձավանջն ու
չհասցրի անգամ հասկանալ, 
որ սիրտ կոչվող իմ անձավում 
վաղուց է, ինչ ունայնության կրկներգն է։

Սա մի լեղահամ պատմություն է, 
որտեղ պաղ անկողնում գամված
մարմինս դեղնեց ու 
ցավի անօդ մտերմությունից
տերեւաթափվեցի…
Այդ աշունն այդպես էլ չտեսա 
իմ տան պատուհանից, 
այլ միայն զգացի, 
երբ ներսումս այրվեցին 
հիշողությանս չորացած ճյուղերը,
ու սրտիս
բեկորային թափանցումները
պլատոնական ցավով 
մաքառեցին ինձ…

Սա մի արեւագույն պատմություն է,
որից հետո ինձ մնաց միայն
հեռվում շողացող մի աստղ,
որ իրականում մոլորակ է անեզերք, 
որին ուզում ես գոնե մեկ անգամ էլ
տեսնել ու հարցնել՝
իսկ շոշափելիս 
զգացի՞ր վախերիս համը,
լսեցի՞ր ցավերիս ձայնը,
տեսա՞ր մահվանս գույնը…
իսկ շոշափելիս
ինչո՞ւ որոշեցիր փրկել ինձ…

Սա մի այլմոլորակային պատմություն է,
որ պիտի բնակվի սրտումս
ու տակնուվրա անի 
չորսսենյականոց այդ բնակարանը,
հոսելով արյանս հետ՝ 
մխրճվի ամեն մի բջջիս մեջ,
ու վերջում իբրեւ թանաքի կաթիլ
հոսի աչքերիցս, 
ընկնի այս թղթի վրա՝
իբրեւ ամենափրկված
բանաստեղծություն։

«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ