Օնիկ Գասպարյան, ո՞ւր են քո «ձվերը» (հասկացեք՝ ինչպես ուզում եք)

Խոստովանեմ, որ մեծ դժվարությամբ հաղթահարեցի ՀՀ ԶՈւ ԳՇ նախկին պետ Օնիկ Գասպարյանի՝ թույլ տվեք ասել՝ արձագանքը 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում (այսուհետ՝ Անդոյի հանձնաժողով) Նիկոլ Փաշինյանի բենեֆիսին: Նախ՝ Օնիկ Գասպարյանի արձագանքի ծավալն էր մեծ, եւ ապա՝ այն որեւէ արձագանք Փաշինյանի ասածներին չէր պարունակում: Դա ընդամենը հետաքրքիր նյութ էր ընթերցանության համար, որտեղ Նիկոլի ստերը բացահայտող ոչինչ չկար: Ես որեւէ քաղաքական գնահատական չտեսա Օնիկ Գասպարյանի արձագանքի մեջ, իսկ որ ինձ համար շատ զարմանալի էր, այդպես էլ չհասկացա՝ Օնիկ Գասպարյանն այսօր է՞լ է Նիկոլ Փաշինյանին համարում ՀՀ անվտանգության սպառնալիք, թե՞ ոչ: Ես կասեի՝ Անդոյի հանձնաժողովում Նիկոլի դուրս տված ստերն ու մասնագիտական վերլուծությունից զուրկ հայտարարություններն ավելի «հետաքրքիր» էին ու անբռնազբոսիկ, քան ԳՇ նախկին պետի՝ թվացյալ խորքային մեկնաբանությունները: Կարդում էի Օնիկ Գասպարյանի արձագանքն ու մտածում՝ սա գրվել է Նիկոլ Փաշինյանի կաբինետում՝ Օնիկի պաշտոնանկության օրերին:

Այսինքն՝ Օնիկ Գասպարյանն ու Նիկոլ Փաշինյանը միասին են գրել այդ երկարաշունչ, ցաքուցրիվ տեքստը, որը, ըստ էության, պատերազմի մեջ այդ երկու անձնավորությունների մեղավորության ու պատասխանատվության վերաբաշխման եւ բազմաթիվ դրվագներում նրանց արդարացման նպատակ է հետապնդում: Տպավորություն է ստեղծվում, թե Նիկոլ Փաշինյանն ու Օնիկ Գասպարյանը պարզապես ժամանակ չեն ունեցել պատրաստվելու պատերազմին՝ առաջինը չի հասցրել դիվանագիտական մակարդակում կանխարգելել պատերազմը, իսկ երկրորդը՝ բավականաչափ զենք ու զորք չի ունեցել դիմադրելու համար: Եվ, ուրեմն, Անդոյի հանձնաժողովին էլ ի՞նչ է պետք՝ Նիկոլ Փաշինյանին կամ Օնիկ Գասպարյանին արդարացնելու համար: Նրանք պարտվել են միանգամայն օբյեկտիվ, իրենց կամքից անկախ պատճառներով: Այդ նախկիններն են մեղավոր, որ դիվանագիտական համապատասխան ժառանգություն եւ մինչեւ ատամները զինված բանակ չեն թողել Նիկոլ Փաշինյանին եւ Օնիկ Գասպարյանին:

Կռիվ կինոն կարելի էր այստեղ ավարտել, եթե Օնիկ Գասպարյանի արձագանքում մի քանի հետաքրքրաշարժ, միաժամանակ մտահոգիչ դրվագներ չլինեին: Առաջինը դասալքության մասին ԳՇ պետի տեսակետն է: Նա պնդում է, որ այդ երեւույթն իրոք տեղ է գտել մեր զինված ուժերում: Նիկոլն էլ նույնն է ասում, մի տարբերությամբ, սակայն, որ Օնիկ Գասպարյանը որոշակի բացատրություն է դնում դրա հիմքում, Նիկոլը՝ ոչ: Օնիկ Գասպարյանը խոսում է նաեւ օպերատիվ իրավիճակի շուրջ Արցախից պարբերաբար ստացված իրարամերժ տեղեկությունների մասին: Ըստ Օնիկ Գասպարյանի՝ Արցախի նախագահը մի բան էր ասում, ՊԲ հրամանատարությունը՝ մեկ այլ բան, ինքն էլ մի երրորդ բան էր լսում, ու այսպես դժվարանում էր օպերատիվ իրավիճակի գնահատումը: Դարձյալ հարց է առաջանում՝ բա խեղճ Նիկոլն ի՞նչ աներ այս պայմաններում, մի՞թե նա մեղավոր է, որ Շուշիի ընկնելը վերջինն է իմացել: Եվ, իհարկե, Օնիկ Գասպարյանի արձագանքի մեջ շատ հետաքրքիր է ԳՇ 2021թ. փետրվարի 25-ի հայտարարության հիշատակումը. «Ինչ վերաբերում է 2021 թ․ փետրվարի 25-ին Գլխավոր շտաբի հայտարարությանը, ապա ամենայն պատասխանատվությամբ փաստում եմ, որ որոշումը կայացրել եմ անձամբ` գնահատելով տարածաշրջանում ստեղծված ռազմաքաղաքական իրադրությունը: Իմ կայացրած որոշումները որեւէ այլ պետության պաշտոնական կամ ոչ պաշտոնական շրջանակների, ինչպես նաեւ ներքաղաքական ուժերի հետ առնչություն չեն ունեցել: Կարեւորում եմ նաեւ այն հանգամանքը, որ ոչ մի պաշտոնատար անձի վրա իմ կողմից ճնշում չի գործադրվել»: 

Խոսքն այն հայտարարության մասին է, որով Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարվեց մեր ազգային անվտանգության թիվ 1 սպառնալիք, հետեւաբար՝ ենթակա հեռացման: Ես հավատում եմ Օնիկ Գասպարյանին, նա այդ հայտարարության տեքստն իսկապես չի համաձայնեցրել այլ պետությունների պաշտոնական եւ ոչ պաշտոնական որեւէ շրջանակի հետ, չի քննարկել ՀՀ քաղաքական որեւէ ուժի հետ: Ուրեմն, ինչո՞ւ ԳՇ-ն նման հայտարարություն արեց եւ հետամուտ չեղավ իր հայտարարության՝ կյանքի կոչմանը, այն է՝ Նիկոլի հեռացմանը: Իսկ գուցե անձամբ Նիկոլի հե՞տ էր քննարկվել այն: Այլապես ինչպե՞ս հասկանալ Օնիկ Գասպարյանին, որ նախապես, մինչեւ տանկերը կառավարության շենքին մոտեցնելը, հայտարարեց Նիկոլին «լիկվիդացնելու» անհրաժեշտության մասին:

Հասկացանք, Նիկոլը ոչ մի բանի տաղանդ չուներ, բայց մի՞թե ինքնապաշտպանության բնազդ էլ չուներ ու պիտի նստեր-սպասեր, թե երբ է Օնիկ Գասպարյանն իրեն բռնելու: Իսկ թե ինչով ավարտվեց մեծ տրագիկոմեդիայի այդ դրվագը, բոլորս գիտենք: Ուղղակի մի փոքր թարմացնեմ այդ հիշողությունը: Նիկոլն իսկույն հրապարակ կանչեց իր հարբած զորքն ու երթեր սկսեց Երեւանով: Օնիկ Գասպարյանը կարող էր նաեւ այդ երթերը ճնշել, բայց, ինչպես ասում են՝ Նիկոլը ճիշտ դուրս եկավ, Օնիկը՝ սխալվեց: Այդ «հաղթանակից» հետո Նիկոլը, իհարկե, կարող էր բանտ դնել Օնիկ Գասպարյանին, գնդակահարել դավաճանության համար, բայց՝ ոչ, բավարարվեցին մի փոքր քաշքշուկով ու պաշտոնանկությամբ: 2021թ․ այդ օրերին Անդոյի հանձնաժողովն արդեն ստեղծված էր, իսկ Օնիկ Գասպարյանը թերեւս միակ պաշտոնյան էր, որ կարող էր Անդոյի հանձնաժողովում Նիկոլի արդարացման հիմքեր ստեղծել:

ՀԳ. 2021թ․ փետրվարի 25-ի առավոտյան Ազատության հրապարակում, իսկ երեկոյան՝ Բաղրամյան փողոցում ես վանկարկում էի՝ Օ-նիկ, Օ-նիկ, Օ-նիկ…

ՀԳ. Դավաճանված ենք եղել բոլորից ու բոլոր կողմերից:  Պարտությունն ու կապիտուլյացիան այլ պատճառներ չունեն: