Ո՞ւր եւ ինչո՞ւ են ցանկանում արտագաղթել հայաստանցիները

Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը սոցիոլոգիական հարցում էր անցկացրել Հայաստանում եւ պարզել, որ ՀՀ քաղաքացիների 42 տոկոսը ցանկություն ունի երկրից դուրս ապրելու:

Սա նորություն չէ, բայց ընդունենք, որ ռեկորդային թիվ է: Եթե երկրի բնակչության գրեթե կեսը ցանկանում է արտագաղթել, ուրեմն իշխանությունն անելիք ունի բոլոր ոլորտներում անխտիր:

Միաժամանակ, ըստ պաշտոնական վիճակագրության, ամեն տարի մեր երկրից գնում է բնակչության 1 տոկոսից ավելին: Այսինքն՝ տարիների ընթացքում այս հարցումն իրականություն կդառնա:

Փողոցում հանդիպած տասնյակ քաղաքացիների հարց ուղղեցինք՝ հնարավորության դեպքում կտեղափոխվե՞ն մշտական բնակության այլ երկիր:
Ներկայացնում ենք ամենաուշագրավ պատասխանները:

Գնել Հարությունյան, իրավաբան

- Երբեւէ մտածե՞լ եք Հայաստանից գնալու մասին:

- Հաճույքով կգնայի, եթե որեւէ լավ տեղ լիներ:

- Անծայրածիր աշխարհում որեւէ լավ տեղ չկա՞:

- Միակ երկիրը, որ արժե գնալ, Կանադան է, պարզապես, էնտեղ էլ չեն թողնում՝ հետաքրքրվել եմ:

- Ինչո՞ւ եք մտածում գնալու մասին:

- Որովհետեւ ապրելն այստեղ պարզապես անհնար է: Ես չեմ խոսում միայն ընտանիքի սոցիալական վիճակի տեսակետից: Կանադայի վարչապետն ընդամենը 40 տարեկան երիտասարդ է, որը, չես հասկանում՝ հիպպի է, գեյ է, ինչ է, բայց նշանակվել է էդ գործին, որովհետեւ էնտեղ ով էլ լինի վարչապետ, երկիրը զարգանալու է: Հիմքն ուրիշ ձեւ է դրված: Մեզ մոտ ամեն մեկն իր ձեւով է փոխում, անգամ պաշտոններ են բացում մեկ հոգու համար, միայն թե իրենք լավ ապրեն:

- Տեղյա՞կ եք, որ Հայաստանի 40 տոկոսից ավելին ցանկանում է գնալ:

- Տեղյակ չեմ, բայց ենթադրելի է, ո՞վ կուզենա ապրել մի երկրում, որտեղ մարդկանց նվաստացնում են, հարստահարում, ճնշում, գործ սարքում:

Աննա Ղալեչյան, մանկավարժ

- Կցանկանայի՞ք երկրից գնալ:

- Ոչ: Մեր երկրում շատ բան շատ վատ է, բայց ես չեմ գնա, թող իրենք գնան:

- Իրենք ովքե՞ր են:

- Նախագահն ու իր շքախումբը:

- Որ իմանան՝ երկրից գնան, նախագահի պաշտոն կունենան, կգնան:

- Ո՞վ տա, մենք ենք գիժ, որ նախագահի դիրք ենք վստահել, ուրիշ նման երկիր չկա:

- Դրսում ունե՞ք ազգականներ:

- Տղաս է, արդեն 8 տարի է՝ դրսում է ապրում, եղբորս երկու տղաները դրսում են ապրում, քույրս՝ ընտանյոք հանդերձ, հերիք է, հո բոլորս չե՞նք գնալու, ես մնում եմ, որ եթե լավ լինի, բոլորին կանչեմ:

- Կարծում եք կլավանա՞:

- Դեռ որ վատանում է, մի որոշ ժամանակ էդպես է մնում ու էլի վատանում: Բայց կկարգավորվի: Ես 18 տարի մանկավարժ եմ աշխատել, սովորեցրել եմ հայրենասիրություն, բոլոր դասարաններում իմ աշակերտներից ընդհանուր հաշվով 65-70 տոկոսը եւ ավելին չեն հետեւել էդ խորհրդիս ու գնացել են, ես չեմ կարող գնալ:

- Ձեր հարազատները ո՞ր երկրներն են գնացել:

- Եղբորս տղաները Ռուսաստանում են ապրում, տղաս ու քույրս՝ եվրոպական նորմալ երկրում, թոռնիկներիս միայն «սկայպով» եմ տեսել:

Սարգիս Բալաբեկյան, մանր բիզնեսով զբաղվող

- Ես հիմա էլ գնալու հնարավորություն ունեմ, բայց դեռ սպասում եմ, ջահել եմ, ժամանակ կա:

- Ինչի՞ եք սպասում:

- Որ համբերությունս լրիվ լցվի:

- Որքա՞ն տեղ է մնացել:

- Մի երկու տարվա, մինչեւ հաջորդ ընտրություններ: Եթե սենց մնաց, անելու բան չունեմ, բիզնեսս կծախեմ ու կգնամ: Արդեն նեղում են ամեն կողմից, հարկայինը նույն ձեւով ընկել ա հետեւիցս, չնայած որ շրջանառությունը մի քանի անգամ պակասել ա, դժվարացել ա ամեն ինչ, միջինից դարձել եմ մանր բիզնեսմեն, ներվային հիվանդ եմ դարձել:

- Տա Աստված, որ լավ համբերատար լինեք:

- Ոնց որ լցվում է: Մեզ մոտ բողոքի ցույցեր եղան, բայց ոչ մի հարուստ չէր մասնակցում, այսինքն՝ մնացել են աղքատները, եւ զույգ Հայաստանների ճակատագիրը միայն աղքատներին է վերաբերում: Որ նրանք էլ գնան, ի՞նչ կլինի:

Արթուր Շաքարյան, բանվոր՝ բարձրագույն կրթությամբ

- Բացի Հայաստանից, ո՞ր երկրում կուզենայիք ապրել:

- Հենց Հայաստանն էդ ցանկացածների մեջ վերջին տեղում է:

- Ինչո՞ւ:

- Որովհետեւ էստեղ չենք ապրում, մեզ տշում ենք հաջորդ օր, հետո՝ էն մյուս օր: Կին էլ չեմ՝ հղիանամ՝ գնամ-հանձնվեմ Ֆրանսիա:

- Վիրահատության դիմեք, գուցե ստացվի:

- Ձեռք եք առնում, բայց ճիշտ եմ ասում, ո՞նց կարող ես մնալ, էդքան բաներ են կատարվում: Օրը ցերեկով ոստիկանները մտնում են տուն, ծեծում ու տանում բաժին, մարդկանց տունը պաժառ են տալիս:

- Ո՞ւմ մասին է խոսքը:

- Սարի թաղի:

- Այսինքն՝ Ձեր գնալու պատճառը Ձեր սոցիալականը չէ՞:

- Դա էլ կա, բայց հիմնականը դա չէ, բանվորի գործը միշտ էլ կա: 2013 թվականին, երբ նախագահական ընտրություններն այլանդակ ձեւով կեղծվեցին, էդ ժամանակից ուզում եմ գնալ, անիմաստ է մնալը, ոչինչ չենք փոխում, ամեն անգամ, որ էսպիսի բաներ են լինում, ցույց են տալիս, որ ավելորդ ենք էս երկրում:

- Ես չեմ սիրում, որ «էս երկիր» եք ասում, սա մեր երկիրն ա, ու մենք ենք ընտրել՝ ինչպես ղեկավարվել, եւ ով ղեկավարի:

- Էդպես ընտրողների կեսը գնացել են:

- Ո՞ր երկիրը կցանկանայիք գնալ:

- Ինձ համար մեկ է:

- Եթե նպատակը փախչելն է, լավ չէ, մեզնից վատ վիճակում գտնվող էնքա՜ն երկիր կա, մեզ մոտ գոնե ապահով է վտանգներից:

- Մե՞նք ենք ապահով, հուլիսի դեպքերը ցույց տվեցին, որ համ անապահով է, համ էլ ոստիկանությունն ամեն մեկի նկատմամբ ահաբեկչություն կարող է անել:

Վոլոդյա Գաբրիելյան, միջազգայնագետ

- Գիտե՞ք, որ Հայաստանի բնակչության 40 տոկոսից ավելին ցանկանում է արտագաղթել:

- Մարդուն ինչպե՞ս կարող ես մեղադրել, որ նա ցանկանում է կայուն, բարեկեցիկ, բարձր որակավորմամբ երաշխավորված կրթություն, հեռանկար ապահովող երկիր գնալ: Ես գնում եմ շուտով, ինձ չեք կարող մեղադրել, խիղճս էլ է հանգիստ ու մաքուր: Միեւնույն է՝ դուք մնալով ոչինչ չեք կարող անել ոչ երկրի, ոչ ձեզ համար, իսկ ես գոնե ինձ համար մի բան կանեմ գնալով: Ես 36 տարեկանում եմ ամուսնացել, անընդհատ ասում էին՝ ամուսնացիր, ասում էի՝ ինչպե՞ս ամուսնանամ, եթե երկիրը կայուն չէ, աշխատանքս ապահովագրված չէ, եթե պետք է ամուսնանամ ու իմ երեխաներին պահեմ այնպես, ինչպես ես եմ մեծացել՝ երկրում իրադարձությունների պատճառով, ուրեմն իմաստ չունի իմ ամուսնությունը: Հիմա ամուսնացել եմ ու պարտավոր եմ երեխաներիս լավ ապագա տալ: Սխա՞լ եմ:

- Լավ հիմնավորեցիք, ասելիք չունեմ, ո՞ւր եք գնում:

- Բելգիա:

Սեւակ ՀԱԿՈԲՅԱՆ