Մենք արժենք այնքան, ինչքան արտադրել ենք մեր «Երազ» մեքենան. Ալեքսան Մինասյան

Քաղաքագետ, նախկին ռազմական գործիչ Ալեքսան Մինասյանը վերապահումներ ունի վերջերս ԱԺ-ի կողմից ընդունված ամսական 1000 դրամ աշխատավարձից բանակին փոխանցելու նախագծի վերաբերյալ. «Ես ոչ թե դեմ եմ, որ զինծառայողներին գումար տրվի, այլ ուղղակի այս բոլորը կարելի էր անել ավելի շուտ, ինչքան հասկանում եմ՝ քառօրյա պատերազմի մասնակիցներին չի տրվում այդ գումարը: Համարում եմ ուղղակի անարդար, որ տրվելու է այսուհետ և բացի այդ էլ, ես կարծում եմ, որ պետությունը գումարներ ուներ, որոնցով կարող էր շատ հանգիստ կերպով օգնություններ անել: Իսկապես ունակ է գումարներ վճարելու և պարտադիր չէ, որ դա հավաքվեր, որովհետև դրա նախադեպը մենք արդեն գիտենք «Մարտիկ» դրամահավաքությունից, բայց արդյունքում նորմալ օգնություն չեղավ զինվորի, սպայի համար: Ընդհանուր առումով` անգամ հավաքելու պրոցեսը համարում եմ անարդար, եթե պահումներ է արվում ըստ տոկոսների, թող նմանատիպ տոկոսներով պահվեր բոլորից: Եթե ես շատ եմ ստանում, թող շատ պահվեր, եթե քիչ եմ ստանում՝ քիչ պահվեր: Ես ոչ թե դեմ եմ, նորից եմ կրկնում եմ, անարդար է, որ քառօրյա պատերազմի, նախկին պատերազմի մասնակիցները՝ վիրավորները, չպետք է ստանան, սպասում ենք նոր զոհերի և վիրավորների և իրենց համար հավաքում ենք որոշակի գումար այն պարագայում, որ պետությունը վճարում է այդ գումարները»:

-Հանրությունը դեմ է ոչ թե հենց այդ 1000 դրամին, այլ մտավախություն ունի, որ դրանք նպատակին չեն ծառայի:

Չեմ կարծում, որ նպատակին չծառայելու խնդիր կա այստեղ: Ես, դուք, բոլորս կհետևենք այդ պրոցեսին: Ուղղակի չեմ կարծում, որ դա հիմա պիտի արվեր և մի որոշ մասը ստանար, մի որոշ մասը՝ չէ, որովհետև անձամբ ես տեսել եմ մարդկանց, ընկերներիս ընտանիքները, իրենք զոհվել են, բայց իրենց ընտանիքները փաստորեն այսօր, չասեմ անպաշտպան, բայց և այնպես ոչ բարվոք վիճակում է:

-Անդրադառանլով Սեյրան Օհանյանի պաշտոնանկությանը`որքանո՞վ էր այն կանխատեսված:

Ես կարծում եմ, որ նա լավ պաշտպանության նախարար էր, ինտելիգենտ մարդ էր, բարի էր, իր գործը գիտեր: Իմ ընկերները, հարևանները, նրանց խոսքերով եմ դատում այս բոլորը, նրանք ասում էին՝ լավա գոնե բանակից ազատելը օրինականացավ, տեղեր քցելը, մարդիկ գումար էին տալիս, որ մոտիկ տեղ լիներ, օրինականացավ: Այսինքն՝ նրա օրոք բավականին դրական բաներ եղան և ես չեմ կարող նրանից բողոքել որպես քաղաքացի:

-Գրեթե բոլոր Պնախարարները անկախ են եղել՝ չեն հարել որևէ կուսակցության, սակայն գործող նախարարը անդամակցեց ՀՀԿ-ին: Արդարացվա՞ծ էր Պաշտպանության նախարարի այդ որոշումը:

Վատ բան չեմ տեսնում ճիշտն ասած, որովհետև դա քաղաքական հաստիք է ինքն իրենով, կարծում եմ` դրա մեջ վատ բան չկա, կարևորը գործ արվի:

-Խոսվում է բանակում թալանի ու թալանչիների մասին, նշվում է, որ բարձրաստիճան զինվորականները այդ ճանապարհով են հարստացել:

Ռուսը ասում է՝ եթե ձեռքը չես բռնել, ուրեմն չես հաստատել, այդպես դատենք: Ես նույնպես ծառայել եմ, ես իմ փոխարեն կարող եմ պատասխանել: Ինձ ոչ մեկ չի կարող մեղադրել, որ ես որևէ զինվորի կամ կուրսանտի ընդունել եմ գումարով կամ գումարներ եմ վերցրել: Ես իմ տեղը կարող եմ պատասխանել, երևի թե, ինչպես ժողովուրդը, այնպես էլ ես զգում ենք անարդարություն:

-Այն ժամանակվա բանակը և այժմյան, ինչպիսի՞ փոփոխություն է կրել տարիների ընթացքում:

Ես նորից չեմ ուզում ուրիշից խոսել, ես իմ ժամանակահատվածի մասին կխոսեմ: Երբ որ ես հիմնադրում էի Մոնթե Մելքոնյան վարժարանը, այն ժամանակ իմ կարծիքով ոգի կար, ես ուզում էի անել դա, սիրտ, հոգի կար դնելու: Կարծես թե զոհված ընկերների արյունը ինձ էլ ավելի էր մղում, որ ես լավ պետք է անեմ, վեհը պետք է անեմ: Ինձ այդ ժամանակ օգնել են Ազատ Արշակյանը, Մեխակ Գաբրիելյանը:  Բանակը հայելային անդրադարձն է պետության: Չես կարող ունենալ պետություն, որտեղ դու քեզ լավ ես զգում և վատ բանակ ունենալ կամ դրա հակառակը: Անձամբ ես համարում եմ հայելային անդրադարձ, ինչպիսին մենք ստեղծել ենք պետություն, այնպիսին և համապատասխան բանակ: Ընդհանրապես ամեն ինչին է դա վերաբերում, մենք արժենք այնքան, ինչքան արտադրել ենք մեր «Երազ» մեքենան: Բայց մենք այսօր չենք արտադրում, «Տոյոտա», «Աուդի», մենք կարողացել ենք արտադրել «Երազ»: Այդ սիստեմավորման մեջ էլ ես տեսնում եմ մեր պետության սիստեմավորումը: Գիտեք, չի կարող պատահել, որ մենք որևէ բան լավ անեինք և ստացվեր վատ պետություն: Ուրեմն` մենք ենք թերացել, իմ սերունդը հաստատ թերացումներ է ունեցել, բայց ես ձեր սերունդի վրա հույսեր ունեմ: Ես ձեզ ավելի տեսնում եմ բաց, լավ իմաստով ազատամիտ: Հետո եկող սերունդը ավելի արդար է, ես ուրախ եմ, որ պետությունը քիչ-քիչ բացվում է, դա ինտերնետային կապի միջոցով կլինի թե ասենք մարդկանց հոսքերի, վերջին հաշվով մենք դառնում ենք համամարդկային նորմերին համապատասխան մարդ: Ես կուզեի, որ ամեն մի հեռացող վարչարարին, տնօրենին փոխարինելու գար ավելի ուժեղ, գիտակ երիտասարդ, համոզված եմ, որ դա պետք է լինի:

-Ապրիլյան պատերազմից մի քանի ամիս է անցել, ինչպես նախագահը նշել էր, շարունակում են սահմանում կռվել 80 ականների զենքերով: Եթե լիներ ժամանակակից սպառազինություն, գուցե այդ օրերին նման թվով վիրավորներ ու զոհեր չունենայի՞նք:

Ես որպես զինվոր ասեմ, որ հիմնականում պատերազմը շահում է ոգին և համոզված եղեք, որ դա ես ճիշտ եմ ասում, ես քառօրյային գնացի, մասնակցեցի, տեսա իմ աչքերով ամեն ինչ: Իհարկե շատ լավ կլինի, որ մեր զենքը թարմացված լինի: Անձամբ իմ ձեռքի ավտոմատը 61 թվականի էր: Բայց ես չեմ կարծում, որ ամեն ինչ պետք է վերագրել զենքին, որովհետև մենք նմանատիպ պատերազմներ տեսել ենք աշխարհում: Մենք ավելի շատ պետք է մեզ դաստիարակենք որպես զինվոր, մենք պարտավոր ենք դա անելու:

-Ձեր կողմից սետղծված «Ժայռ» ՀԿ-ն ի՞նչ գործունեություն է ծավալում, ինչպե՞ս հղացավ միտքը նման ՀԿ ունենալու:

Դա ստեղծեղինք մենք մի քանի ընկերներով 2001 թ, զգում էի դաստիարակության պակաս, մեկս մյուսի նկատմամբ չունենք սեր, հարգանք, շատ տեղեր մենք արդարաբար չենք վերաբերում մեր ընկերոջը, պետությանը և ցանկանալով, որ այդպես լինի, ստեղծեցինք «Ժայռ» հասարակական երիտասարդական կազմակերպությունը և հենց երիտասարդական, որովհետև երիտասարդներից սկսում է ամեն ինչ: Մենք ավելի հզոր երիտասարդներ կտանք բանակին, քան այսօր գնում են բանակ, մի քանի անգամ հզոր: Մեր երեխաները բավականին մեծ արդյունքի են հասել տարբեր մրցույթների ժամանակ:

-Առաջիկայում ԱԺ ընտրություններ են, մասնակցություն ունենալո՞ւ եք, առաջարկություններ եղե՞լ են:

Առաջարկ եկել է բոլոր կուսակցություններից, քանի որ մենք ՀԿ ենք, մեր քանակը գերազանցում է 9000-ը, մենք հետաքրքրում ենք քաղաքական կուսակցություններին, բայց այդ հարցին մենք կվերադառնանք երկու ամիս հետո, երբ կհասկանանք՝ ով, ինչ է առաջարկում պետության ստեղծման համար, ոչ կազմակերպության:

-Այնուամենայնիվ, կմասնակցե՞ք:

Մտածել եմ, ճիշտն ասած, բայց դեռ պետք է գտնել հարիր այն ուժը, որը կզգամ, որ իմ տված ուսը, որի վրա նրանք կանգնեն, բարձրանան վեր, պիտանի կլինի իմ պետականության շինարարությանը:

-Բազմաթիվ հին կուսակցություններ կան, այս տարիներ ընթացքում չե՞ք տեսել այն ուժը, որին կտաք Ձեր «ուսը»:

Ճիշտը որ ասեմ՝ ոչ:

-Գուցե՞ դուք կուսակցություն ստեղծեք:

Ուժս չի հերիքի այդքան, ֆինանսական ծախսեր է պահանջում, միայն մասնակցության համար 10 մլն դրամ մուտքավճարն է: Հիմա իրենք իրենց ծրագրերը պետք է ներկայացնեն, ըստ այդմ՝ ես իմ պարտքը կտամ, իրենց կօգնեմ, չգիտեմ անձամբ կլինեմ թե ոչ, բայց կուղղորդեմ:

-Դե ընտրություններից առաջ բոլոր կուսակցությունները «ճոխ» խոստումներ տալիս են, դեպի ընդդիմություն թե՞ իշխանություն կգնաք:

Իշխանություն չէ, ընդդիմություն էլ չէ, բայց կոնստրուկտիվ ով կասի, դա կլինի իշխանական, թե ընդդիմադիր` կօգնենք, միայն կոնստրուկտիվ առաջարկների պարագայում, մենք անգամ ինքներս ենք փորձում ծրագրեր մշակել՝ ինչպես պետությունը զարգացնել:

-Հետևո՞ւմ եք վարչապետի գործունեությանը:

Որ ասեմ ամբողջությամբ` սուտ կլինի, որ ասեմ ընդհանրապես չեմ տեսնում իրեն, սուտ կլինի:

-Նախորդ վարչապետերից ինչո՞վ է տարբերվում:

Ինձ համար` ոչնչով, ես չեմ զգում իմ մաշկի վրա, մի 2-3 ամիս հետո զրուցենք այդ մասին, որովհետև շուտ է ասելը, կարծես թե ոգևորությամբ դիմավորեցի, բայց դեռ սպասում եմ:

Աննա ՊՍՊԻԿՅԱՆ