Միջանցքի հարց ընդհանրապես գոյություն չունի էս պահին, եւ կարծում եմ՝ գոյություն չի ունենալու

Հարցազրույց ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի հետ

- Հունվարի 30-ին Մոսկվայում փոխվարչապետների եռակողմ հանդիպմանը որոշվեց տարածաշրջանային կոմունիկացիաների ապաշրջափակման աշխատանքները սկսելու համար մինչեւ փետրվարի 2-ը փորձագիտական խմբեր ստեղծել։ Ստեղծվե՞լ են արդեն։  

- Էսօր-վաղվա ընթացքում։ Երկու ենթախումբ է լինելու՝ երկաթուղային, ավտոմոբիլային եւ համակցված փոխադրումների գծով, եւ փոխադրումների ապահովման հարցերով, այդ թվում՝ անվտանգության, սահմանային, մաքսային, սանիտարական, անասնաբուժական, բուսասանիտարական եւ վերահսկողության այլ ձեւերի գծով։ Մեկը կհամակարգի տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարությունը, մյուսը՝ ՊԵԿ-ը։ Կարծում եմ՝ տեղակալների մակարդակով, մաքսային բլոկով՝ ՊԵԿ-ը, ՏԿԵՆ-ի մասով էլ կլինի ճանապարհների գծով պրոֆիլային փոխնախարարը՝ Արմեն Սիմոնյանը։

- Ինչո՞վ է պայմանավորված այս արագացված ընթացքը, որ օր առաջ ուզում են աշխատանքներն սկսել։

- Անկեղծ ասած, եթե հունվարի 11-ի հայտարարությամբ նայենք, էնտեղ, կարծում եմ, ժամկետները պայմանավորված են, ու ընթանում ենք էդ ժամկետներին համապատասխան։

- Հայկական կողմի համար ընդունելի՞ են այդ ժամկետները՝ նման արագացված կարգով։

- Ես կարծում եմ, որ եթե աշխատանքները պահանջեն ավելի շատ ժամկետ, մեծ պրոբլեմ չեմ տեսնում դրա հետ կապված։

- Իսկ այս իրավիճակում, երբ կոնֆլիկտը չի սառել, սահմաններն անվտանգ չեն, իրագործելի համարո՞ւմ եք ապաշրջափակում սկսելը։

- Առնվազն, ես կարծում եմ, աշխատանքները պետք է սկսել, էս փուլում մենք խոսում ենք աշխատանքները սկսելու մասին։ Հարցը պետք է քննարկվի։

- Խոսքը միայն Սյունիքի մարզով եւ Մեղրիով ապաշրջափակմա՞ն մասին է, թե՞ քննարկվում է նաեւ Իջեւանով ու Ղազախով դեպի Բաքու ճանապարհի հարցը, չէ՞ որ ապաշրջափակումը միայն մեկ ուղղություն չի ենթադրում։

- Այո, իրավացի եք, եւ էսօրվա հայտարարությունները, որով մենք պետք է առաջնորդվենք, որեւէ կաշկանդվածություն էդ իմաստով չեն սահմանում որեւէ կողմի համար։

- Իսկ Դուք ադրբեջանական կողմի հետ այդ հարցը բարձրացրե՞լ եք, թե ինչու Հայաստանի մյուս հատվածներում ապաշրջափակման հարցն առաջ չի քաշվում։

- Ես կարծում եմ՝ թող փորձագետներն աշխատեն, եւ էդ ժամանակ առաջ կքաշվեն հարցերը Ձեր ասած տրամաբանությամբ։ Վստահ եմ, որ էդպես էլ կլինի։ Բայց էս պահին ոչ մի կոնկրետ ուղղություն դեռեւս չի քննարկվել, եւ ենթախմբերի անվանումից նույնիսկ ակնհայտ է, որ խոսքը վերաբերում է, ընդհանուր առմամբ, ապաշրջափակմանը, այլ ոչ թե կոնկրետ ուղղությունների։

- Այդ դեպքում դուք Մոսկվայում ի՞նչ եք քննարկել։

- Ես կարծում եմ՝ ավելի արդյունավետ կլինի, որ փորձագետներն աշխատեն, որից հետո մենք անպայման առիթ կունենանք խոսելու էդ ամեն ինչի մասին։

- Մեղրիով միջանցք տրամադրելու հարց կա՞ օրակարգում, թե՞ ոչ։

- Միջանցքի հարց ընդհանրապես գոյություն չունի էս պահին եւ, կարծում եմ, գոյություն չի ունենալու։

- Մեղրիո՞վ միջանցքի, թե՞ առհասարակ։

- Ընդհանրապես միջանցքի վերաբերյալ որեւէ հարց չի քննարկվում։ Ես որեւէ նման հարց իրենց հետ չեմ քննարկել, որը միջանցք կանվանվի կամ կկոչվի։

- Այդ դեպքում ադրբեջանական կողմն ի՞նչ է ակնկալում մեզնից։

- Ապաշրջափակման ուղիներ են քննարկում։

- Մենք Երասխով դեպի Նախիջեւան երկաթգծի մի հատված ունենք, որը չի շահագործվում։ Դա շրջանցելո՞ւ են, թե՞ եղածն օգտագործվելու է։

- Դա կարող են օգտագործել, եթե Նախիջեւանի մասին է խոսքը։ Իմ ունեցած տեղեկություններով՝ էս պահին երկու երկաթգծի վրա էլ աշխատանքներ կան անելու, թե՛ Ղազախով, թե՛ Մեղրիով։ Ամենաքիչ ծախսատարը, կարծում եմ, Նախիջեւանի երկաթուղին վերականգնելն է։

- Իսկ հայկական կողմն այստեղ ի՞նչ կարգի ներդրում է անելու թե՛ ֆինանսական մասով, թե՛ աշխատանքների իրականացման։

- Էս պահին չեմ կարող ասել, քանի որ էս պահին քննարկման փուլն էդ աստիճանի հասունացած չէ, որպեսզի նման հարցերի պատասխաններ կարողանամ տալ։

- Ձեր կարծիքով՝ սա մեզ համար ընդունելի, օգտակար եւ ձեռնտո՞ւ գործընթաց է, թե՞ ոչ, իշխանություններից ասում են՝ սա նոր տնտեսական հորիզոններ կբացի մեզ համար, նոր կոմունիկացիաներ եւ առեւտրային կապեր կհաստատվեն, բայց այլ կարծիքներ էլ կան։ Դուք իսկապե՞ս կարծում եք, որ այս ամենից Հայաստանը շահած դուրս կգա։

- Եթե էս ամեն ինչի արդյունքում մենք կարողանանք ձեռք բերել այնպիսի պայմանավորվածություններ, որ Հայաստանը լոգիստիկ իմաստով տարածաշրջանում դերակատարություն ունենա, դա կլինի լավ արդյունք։ Ես էլ եմ համամիտ շատ փորձագետների հետ, որ միայն Հայաստանի տնտեսության վրա ազդեցությունը գուցեեւ այն դրական ծավալները չունենա, որը գոհացուցիչ համարվի, բայց բերեք պատկերն ավելի մեծ նայենք ու ավելի մեծ էֆեկտների մասին խոսենք։

- Այդ դեպքում ինչո՞ւ Հայաստանը չի փորձում իր շահն ավելի մեծ ծավալով առաջ տանել, որպեսզի չստացվի, որ մեր տարածքն ու մեզ օգտագործում են, որպեսզի Թուրքիան ու Ադրբեջանն իրենց համար նոր կոմունիկացիաներ ապահովեն։

- Ո՞վ ասաց, այդ Ձեր պնդումն ինչո՞վ է պայմանավորված, գուցե մենք հենց դա՛ ենք փորձում անել եւ դա՛ ենք անում հիմա։ Իսկ տարօրինակ չէ՞ր լինի, որ դա էդպես չլիներ։ Ես նորից եմ ասում՝ մեր թիվ մեկ նպատակը Հայաստանի տարածաշրջանային դերակատարությունը բարձրացնելն է, որպեսզի էդ ամեն ինչի արդյունքում մենք նաեւ ունենանք հավելյալ էֆեկտներ։

- Հաջողվո՞ւմ է դա մեզ՝ առաջ տանել մեր շահը։

- Վաղ է դրա մասին խոսելը, բայց, ամեն դեպքում, իմ ասածի մեջ տրամաբանություն կա, կարող եք նայել քարտեզին, տեսնել։

- «Կոմերսանտի» հրապարակած քարտե՞զը նկատի ունեք։

- Ոչ, ինչո՞ւ միայն «Կոմերսանտի» հրապարակած քարտեզը, էլի կան հրապարակումներ, Դուք ուղղակի չեք նկատում։ Կա նաեւ հրապարակում, որ Իրանի համար ճանապարհ է բացվում Բանդարաբասից մինչեւ Սեւ ծով, որը տարանցիկ ուղի է, եւ ոչ միայն Իրանի համար։

- Այսինքն՝ «Կոմերսանտի» հրապարակած քարտեզն իրակա՞ն չէր, այլ քարտե՞զ կա։

- Գուցեեւ այդ քարտեզն իրական էր, բայց պայմանավորվածության հետ որեւէ կապ չուներ, կամ ցանկություն էր արտացոլված քարտեզում։

- Մոսկվայում կայացած հանդիպմանը անվտանգության եւ դրա երաշխիքների մասին խոսք եղե՞լ է, եւ ինչպե՞ս եք ապահովելու այս հարցը։

- Տեսեք, երկրորդ ենթախմբի մանդատը եւ աշխատանքի նպատակը հենց անվտանգության ապահովումն է՝ անվտանգություն, մաքսային ռեժիմներ, սահման եւ ֆիտոսանիտարիա։

- Ադրբեջանցիները, թուրքերը պատրա՞ստ են հայերի հետ առեւտրային հարաբերությունների մեջ մտնելու։

- Դե, աշխատանքը ցույց կտա, մինչեւ չքննարկենք, էդ հարցերի պատասխանները հստակ չենք ունենա։

- Իսկ մենք պատրա՞ստ ենք ադրբեջանցիների հետ շփվել, առեւտուր անել, գնալ-գալ։

- Անկեղծ ասած՝ շատ բարդ հարց եք տալիս, ես հիմա էդ հարցին ո՞նց պատասխանեմ, որպեսզի լինի էդ Ձեր հարցի շրջանակի անունից։

- Պարզապես տպավորություն է, որ ադրբեջանցիները փորձում են այս գործընթացն արագացնել, քանի որ դա ավելի շատ իրենց է ձեռնտու, ոչ թե մեզ։ Նաեւ՝ քանի դեռ Հայաստանում այս իշխանություններն են ղեկին, գուցե ուզում են հնարավորինս արագ իրենց ուզած պայմանագրերը կնքել։

- Չեմ կիսում, չեմ կարծում, որ դա այդպես է եւ էդպես կլինի։

- Ե՞րբ նորություն կունենանք, որ ավելի առարկայական կարողանաք խոսել։

- Դե, կարծում եմ՝ ենթախմբերի աշխատանքի արդյունքում էլի հանդիպում կամ հանդիպումներ կլինեն, որից հետո պարզ կլինի՝ կա՞ն ընդհանուր եզրեր շարունակելու էդ աշխատանքները, թե՞ ոչ։

- Այսինքն՝ հնարավոր է նաեւ չգտնվե՞ն այդ եզրերը։

- Դե, կներեք, փորձագետներ են աշխատում, հիմա ամեն ինչ էլ հնարավոր է։ Թե ինչով կավարտվի գործընթացը, դա գործընթացը ցույց կտա։ Եկեք առաջ չընկնենք։

- Ե՞րբ է նախատեսվում առաջին նիստը, ռուսական կողմի տարածած հաղորդագրության մեջ նշված էր՝ մինչեւ փետրվարի 5-ը։

- Չէ, մինչեւ ամսի 5-ը փորձագետների ենթախմբերը պետք է իրենց առաջին հանդիպումը կազմակերպեն, որից հետո էդ ամեն ինչը կամփոփվի, ու կարծում եմ՝ ես եւս հանդիպում կունենամ նախորդ հանդիպման ձեւաչափով, որից հետո ավելի պարզ կլինի, թե ինչ շարունակություն կստանա։ Էս պահին հաջորդ հանդիպման մասին միայն կա պայմանավորվածություն, որ դա կլինի Մոսկվայում, եւ համանախագահները, այսինքն՝ փոխվարչապետերը, աշխատանքային կարգով կհամաձայնեցնեն ամսաթիվը։