Հիմա Հայաստանի և Արցախի համար ամեն ինչ ավելի դժվար կլինի, և, ցավոք, Հայաստանը միայնակ է․ Էդվարդ Տանձիկյան

Ադրբեջանին ԼՂՀ տարածքների մեծ մասի փոխանցման, հրադադարի, տարածաշրջանային փոփոխությունների վերաբերյալ «Հրապարակը» խոսել է «Ակօս» շաբաթաթերթի գլխավոր խմբագիր Էդվարդ Տանձիկյանի հետ։

-Պարոն Տանձիկյան, Լեռնային Ղարաբաղում հրադադար հաստատվեց: Ինչպե՞ս եք գնահատում իրավիճակը, վտանգ տեսնո՞ւմ եք Հայաստանի համար ստորագրված համաձայնագրի տեսանկյունից:

-Բարդ է: Հայաստանն ու Արցախն այժմ ստիպված են ավելի շատ տարածաշրջան հանձնել, քան բանակցային գործընթացն է: Այնպես որ, սա պարտություն է Հայաստանի և Արցախի համար: Մյուս կողմից, արդեն ենթադրված էր, որ Հայաստանը պետք է տա որոշ շրջաններ: Բայց Փաշինյանը միակ պատասխանատուն չէ: Նախկին կառավարությունը նույնպես պատասխանատու էր։
Ի դեպ, Հայաստանի համար շատ դժվար էր դիմակայել Ադրբեջանի և Թուրքիայի բանակին: Հիմա հավասարակշռություններն ավելի փխրուն են արցախահայության համար: Այո, Ռուսաստանի զորքը կարող է երաշխիք լինել տարածաշրջանում, բայց պարզ դարձավ, որ երբեմն դա չի աշխատի: Հիմա Հայաստանի և Արցախի համար ամեն ինչ ավելի դժվար կլինի, և, ցավոք, Հայաստանը միայնակ է:

-Թուրք բնակչությունն ինչպե՞ս ընկալեց այս համաձայնագիրը, հրադադարը, արդյո՞ք թուրքական ազգայնական շրջանակները փորձեցին ինչ-որ հոգեբանական ազդեցություն ունենալ հայ համայնքի վրա:

-Սա հաղթանակ է Թուրքիայի համար: 1990-ականներից ի վեր Ղարաբաղի խնդիրն գաղափար է եղել ազգայնական շրջանակների համար: Այս խնդիրը դարձավ ազգային քաղաքականություն, քանի որ Էրդողանի կառավարությունն ընտրեց ավելի ազգայնական գիծ 2015 թվակականին։ Քանի որ Թուրքիան հաղթանակի տրամադրվածության մեջ է: Երբ երկու կողմերն էլ շարունակում էին բախումները, (սեպտեմբերի 27-ից հետո) Թուրքիայում հայերի համար ավելի դժվար էր: Քանի որ «Հայաստանը կրկին հարձակվեց, սպանեց խաղաղ բնակիչների» վերնագրով լուրերը հեռուստատեսությամբ հնչում էին ամեն օր, ամեն ժամ: Նրանք երբևէ փաստարկված կերպով չէին նայում պատերազմը:

-Ի՞նչ շահեց Թուրքիան Ղարաբաղում պատերազմից՝ քաղաքական և աշխարհաքաղաքական առումով:

-Այժմ Թուրքիան ուղիղ գիծ ունի դեպի Ադրբեջան: Սա երազանք էր ազգային շրջանակների համար: Թուրքիան ձեռք բերեց Կովկասում և տարածաշրջանում Ռուսաստանի հետ միակ խաղացողի իմիջը: Եվ Էրդողանը իր ընտրողներին մեսիջ տվեց, որ նա Հայաստանի պարտության կարևոր դերակատարն է: Սրանք Էրդողանի համար մեծ ձեռքբերումներ են: Եվ Ռուսաստանի հետ նա խնդիրը լուծեց առանց Արևմուտքին ներգրավելու: Սա հավասարություն է, որը կհավաներ նաև Ռուսաստանը:

-Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև շահերի բախման համատեքստում զուգահեռներ տեսնո՞ւմ եք Սիրիայում և Ղարաբաղում տեղի ունեցածի միջև:

-Նախ պետք է նայենք, թե ինչ է տեղի ունեցել Սիրիայում: Սիրիայում երբեմն Թուրքիան և Ռուսաստանը կոնֆլիկտ են ունենում: Բայց միշտ ճանապարհ են գտնում, կարծում եմ ՝ Ղարաբաղում նույնը կլինի: Թուրքիան Սիրիայից հարյուրավոր զորքեր է բերել Ադրբեջան: Սա պետք է որ մեծ խնդիր լիներ Ռուսաստանի համար: Բայց չեղավ: Պուտինն ու Էրդողանը միշտ ճանապարհ են գտնում: Երբեմն Ռուսաստանը ղեկավարում է թառը, երբեմն՝ Թուրքիան: Վերջիվերջո, Պուտինը չի ցանկանում կորցնել Թուրքիան:

-Ի՞նչ քաղաքական գործընթացներ են տեղի ունենում Թուրքիայում՝ հաշվի առնելով նախկին վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուի գործունեությունը: Բայդենի ընտրվելը որպես Միացյալ Նահանգների նախագահ (ըստ լրատվամիջոցների հաղորդագրությունների) ազդեցություն կունենա՞ Թուրքիայի, Ռուսաստանի քաղաքականության վրա մեր և այլ տարածաշրջաններում (Սիրիա, Արևելյան Միջերկրական ծով, Լիբիա):

-Դեռ վաղ է խոսել այդ մասին: Դավութօղլուի շրջանը փակ էր, բայց Թուրքիան դեռ ցանկանում է տարածաշրջանում խոշոր խաղացող լինել: Դրա միակ խոչընդոտը՝ տնտեսական ճգնաժամը երկրում: Ներկայումս Մերձավոր Արևելքում և Կովկասում չկա Արեւմուտք: Թրամփը դուրս եկավ այստեղից: Մենք կսպասենք և կտեսնենք, թե ինչ կանի Բայդենը, բայց Արևմուտքն ու Միացյալ Նահանգները այստեղ ժամանակ և գետին են կորցրել: Սա դժվարացնում է գործերը Հայաստանի համար: Չնայած ես չգիտեմ, թե ինչ կփոխվեր, եթե Արևմուտքն արդյունավետ լիներ տարածաշրջանում։

About the transfer of most of the NKR territories to Azerbaijan, the ceasefire and regional changes "Hraparak" spoke with Edward Tandzikyan, editor-in-chief of the "Agos" weekly.

Everything will be more difficult for Armenia and Artsakh  now, and unfortunately Armenia is alone. Yetvart Danzikyan

-Mr. Danzikyan, a ceasefire in Nagorno-Karabakh was established. How do you assess the situation, do you see the danger for Armenia from the point of view of the signed agreement?

-It is complicated. Armenia and Artsakh now have to hand over more region  than negotiation process. So this is defeat for Armenia and Artsakh.  On the other hand Armenia was already supposed to give some regions. But Pashinyan not the only responsible. Former government was responsible too
By the way it was very difficult for Armenia to resist the army of Azerbaijan and Turkey. Now the balances are more delicate for Artsakh Armenians .Yes Russian military may be a assurance in the region, but it became clear that sometimes this will not work .Everything will be more difficult for Armenia and Artsakh  now, and unfortunately Armenia is alone.

-How did the Turkish population perceive this agreement, the ceasefire, did the Turkish nationalist circles try to exert any psychological impact on the Armenian community?

-This is a victory for Turkey. The Karabakh issue has been an ideal for nationalist circles since the 1990s. This issue became a national policy, as the Erdogan government choose more nationalist line in 2015. At this stage i can't mention any  serious pressure  on the Turkish Armenians. Because Turkey is in the mood for victory. When both side continue clashes, (after 27 September)   it was more difficult for the Armenians in Turkey. Because the news titled "Armenia attacked again, killed civilians" were made on TV every day, every hour. They never looked at the war fairly.

-What did Turkey gain from the war in Karabakh in political and geopolitical terms?

-Now Turkey have a direct line to Azerbaijan.  This was a dream for nationalst circles. Turkey gained the image that only player with Russia in the Caucasus and region.. And Erdoğan gave the message to his voters that he was the important actor in Armenia's defeat. These are great achievements for Erdogan. And with Russia, he solved the issue without involving  West. This is an equation that Russia would love too.

-Do you see parallels between what happened in Syria and Karabakh in the context of the clashes of interests between Russia and Turkey ?

-First we have to look at what happened in Syria. In Syria, sometimes Turkey and Russia have a conflict.  But always they find a way, I think  it will be the same in Karabakh. Turkey has brought hundreds of troops to Azerbaijan from Syria. This should have been a big problem for Russia. But didn't. Putin and Erdogan always find a way. Sometimes Russia rule the roost, sometimes Turkey.  At the end of the day, Putin does not want to lose Turkey.

-What political processes are taking place in Turkey taking into account the activity of former Prime Minister Ahmet Davutoglu? Will Joe Biden's election as President of the United States (according to media reports) have any impact on the policy of Turkey, Russia in our and other regions (Syria, the Eastern Mediterranean Sea, Libya)?

-It's too early to talk about . Davutoglu period was closed, but Turkey still wants to be a major player in the region. The only obstacle for this, economic crisis in the country. Currently, there is no West in the Middle East and the Caucasus. Trump pulled out of here. We'll wait and see what Biden will do, but the West and the United States have lost time and ground here. This makes things difficult for Armenia. Though, i do not know what would have changed if the West was effective in the region․