Յարաբ, ի՞նչ է ուզում Շուշանը…

 Մարդու տեսակ կա, որ ինչքան փորձում, չես կարողանում հասկանալ: Ի՞նչ է ուզում նա, ո՞րն է փորացավը, ու՞մ համար է խոսում: Ինձ համար այդ տեսակը Շուշանն է ու նրա ամեն մի գրառումից, խոսքից հետո ինքս ինձ հարց եմ տալիս՝ յարաբ, ի՞նչ է ուզում Շուշանը: Պատկերացրեք, մարդ, որ գիտի դրսում հեղեղ, փոթորիկ է ու գլխաբաց դուրս գալուց ընկնելու է տարափի տակ, բայց էլի դուրս է գալիս: Ի՞նչ մտածես:  Դնես քննարկմա՞ն՝  նրա սթափությունն ու լրջությունը, թե՞ սպասես, որ մի լավ թրջվի, սրթսրթա, հետո ներս կանչես ու շորերը քամելով, ասես՝ Շուշան, ախր գիտեիր, որ տարափ է, ի՞նչ իմաստ ուներ դուրս գալդ, ու՞մ էիր ցույց տալիս քո անվախությունն ու հերոսությունը: Հետաքրքիրն այն է, որ մի մատ երեխան անգամ մի անգամ հորդահոս գետը մտնելով, երկրորդ անգամ նույն բանը չի անի, բայց Շուշանը ոչ թե երկրորդ, այլ հազարերորդ անգամ նույն բանն անում է ու էլի չեմ հասկանում՝ ինչու՞ է անում: Ինչ որ մարդկանց հանդեպ երախտագիտությունի՞ց է անում, ստացածի համարժե՞քն է ուզում տալ, թե՞ սեփական անձի նկատմամբ մազոխիստական փորձությունների ենթարկվելու գայթակղությունն է նրան հեռուն տանում: Նման պարագայում միշտ հարց է առաջանում մոտս և ուզում եմ հարցնել՝ Շուշան, ստացա՞ծդ է շատ, թե՞ կորցրածդ:  Չարությամբ չեմ տրամադրված, չարությունը հնարավոր չէ թաքցնել բառերի մեջ, ավելին, ուզում եմ  հասկանալ քեզ: Ու դա բացատրում եմ այն բանով, որ դու Թոխմախի Մհերը չես կամ Նեմեց Ռուբոն, դու երգչուհի ես, ում մարդիկ սիրել, գնահատել են: Երգչուհի ես, ով շատ հաճելի պահեր է պարգևել մեզ ու հավատացել ենք նրան: Ստացածդ ինչ էլ լինի, զրո է, զրո՜, արվեստագետի ամենաբարձր պարգևը սերն է, դու այդ սիրուց ես զրկվել, դու իմ սիրուց ես զրկվել:  Փա՞ստ ես ուզում. ամենամեծ փաստն այն է, որ երբ լեզուդ թրջում ես խոսելու համար, քեզ, ցավալի է ասել,  ծաղրում են ու այդ ծաղրողի կողքին մեկը չի գտնվում, որ քեզ որպես մարդ պաշտպանի: Որպես մարդ եմ ասում, ոչ որպես երգիչ: Եթե չես կարող այնպիսի բան ասել, որ մարդիկ հասկանան քեզ, եթե խոսելդ գին չունի, գոնե լռիր: Դու խոսում ես ֆեյբուքյան մաղձի մասին, մինչդեռ քո արտահայտած յուրաքանչյուր բառ և՛ մաղձ է, և՛ վիրավորանք, և՛ արհամարհանք… Փորձենք հասկանալ քեզ. «… ու կարդում ես այդ խտացված նեգատիվը , ամաչելով, որ նույն ազգից եք…այդ պահին միայն մեկ ցանկություն կա , Կոմիտասի «Քելեր, ցոլեր» լսելը …»: Վիրավորում ես մարդկանց, ովքեր աշխատանք չունեն ու քաղցած են: Պատկերացնու՞մ ես դու մարդ, ում երեխաները քաղցած են, ու ինքը սիրով տրամադրվի իր ընտանիքը քաղցի մեջ թողնողի հանդեպ: Դու այդ մարդուց փախչում ես, ավելին,  մարդուն այդ վիճակի է հասցրել հարազատ կուսակցությունդ, դու՝ քո լռությամբ, անտարբերությամբ, կոճակ սեղմելով: Եվ այնքան նուրբ հոգի ունես, որ ուզում ես Կոմիտասի «Քելեր, ցոլե՞ր» -ը լսել: «Քելեր-ցոլերը» սիրային լուսառատ լիրիկայի հիանալի նմուշ է։ Սիրելի էակի տեսքով հիանալը, նրան հանդիպելու երազանքը երգին հաղորդում են յուրօրինակ պայծառություն, չնայած նրա խոհական բնույթին։ Եվ այդ խոհական բնույթը դու չե՜ս ուզում ըմբռնել՝ դա հնձվորի աշխատանքն է, որ հերոսն ունի  ու աշխատանքի գովքն է արվում, որից քո ժողովուրդի մեծ մասը զրկված է: Դեմ ես այդ զրկված ժողովրդին, ով աշխատանք, սեփական քրտինքի վաստակ է ուզում ու դառնացել է: Ամաչում ես, որ ինքդ նույն ազգին ես պատկանում ու ծաղրում ես, որ նա «Գանձերի կղզին» չի կարդացել: Փոխարենը դու՛ ես կարդացել, Շուշան, քո պատգամավոր ընկերները ու տեղը գտել եք գանձերի ու հասկացել, թե ինչպես կարելի է գանձեր աշխատել՝ զրկվելով հոգևոր արժեքային իրական գանձերից: Խոսում եք լրագրողների /իհարկե, որոշ, ոչ ՀՀԿ-ականների/ անգրագիտությունից, մոռանալով՝ երկրի «ողջ գրագետներդ» հավաքվել եք Ազգային ժողովում: Վերջում Հայոց բանակից ես ցիտում, հուսալով, որ քո ասածների վրա մարդիկ հոնգուր-հոնգուր լաց կլինեն՝ Փառք ու Պատիվ Հայոց Բանակին… Այս անգամ ևս մոռանում ես, որ այդ տղաների մեջ էլ շատերը կան, ովքեր «Գանձերի կղզին» չեն կարդացել, ու դու կասկածի տակ ես դրել նրանց… Ու ասեմ Շուշան, ավելի լավ է անգրագետ լինել, քան «քո նման գրագետ», ով իր ողջ մտավոր ռեզերվն օգտագործում է մի բան ավելի ճանկելու համար… Այդ մաղձը դրա համար է. երբ քաղցածին կուշտը դասեր է տալիս:

ՀԱՍՄԻԿ ԲԱԲԱՋԱՆՅԱՆ