Նաոմի Շիհաբ Նայ. Ավելի հիասքանչ, քան քո աչքերը

Բարություն

Նախքան կիմանաս՝ ինչ է իրականում բարությունը,
Պետք է կորուստներ ունենաս,
զգաս՝ ինչպես է ապագան մի րոպեում լուծվում,
ինչպես աղը՝ նոսր արգանակում։
Ինչ ձեռքերիդ մեջ ես պահել,
ինչ հաշվի ես առել ու խնամքով փայփայել ես,
ամենը պետք է գնա, որ իմանաս՝
որքան ամայի է տարածությունը
բարության կետերի միջեւ։
Ինչպես ես դու գնում ու գնում ավտոբուսով՝
մտածելով, որ այն երբեք կանգ չի առնի,
որ ուղեւորները եգիպտացորեն ու հավի միս ուտելով
հավետ կնայեն պատուհաններից դուրս։
Նախքան կճանաչես բարության փխրուն ծանրությունը,
պետք է մեկնես այնտեղ, որտեղ սպիտակ պոնչոյով հնդիկը
մեռած պառկած է ճամփեզրին։
Պետք է հասկանաս, որ դա կարող էիր լինել դու,
որ նա էլ մարդ էր,
որ թափառում էր գիշերվա մեջ իր ծրագրերով՝
շնչելով այն հասարակ շնչով, որ կենդանի էր պահում նրան։
Նախքան կճանաչես բարությունը՝ որպես ամենախորը բան քո ներսում,
որպես մյուս ամենախորը բան՝ պետք է ճանաչես տխրությունը։
Պետք է արթնանաս տխրության հետ։
Պետք է զրուցես նրա հետ, մինչեւ ձայնդ
բռնի բոլոր տխրությունների թելերը,
եւ դու տեսնես նրա կտավի մեծությունը։
Այդժամ միայն բարության մեջ կլինի իմաստը,
միայն բարությունը կկապի քուղերը քո կոշիկների
եւ կուղարկի քեզ՝ փնտրելու հաց հանապազօրյա,
միայն բարությունն է, որ կհառնի
մարդկանց ամբոխից վեր՝ ասելու․
«Այդ ինձ ես դու փնտրում»,
իսկ հետո կուղեկցի քեզ ամենուր՝
ստվերի կամ ընկերոջ նման։

Այրելով հին տարին

Տառերը խժռվում են ակնթարթորեն։
Ընկերների երկտողերը՝ կախված դռան բռնակից,
ալ կարմիր թուղթը թափանցիկ
ճարճատում են գիշերաթիթեռի պես,
ձուլվում են օդին։

Ամեն տարվա պես շատ բան դյուրավառ է՝
բանջարեղենի ցուցակներ, կիսատ պոեզիա:
Օրերի նարնջագույն հրի մեջ
քիչ բան կա, որ քար է։

Որտեղ ինչ-որ բան կար ու չկա այլեւս,
ցնծում, տոնում է բացակայությունը՝ թողնելով 
դատարկ տեղ։
Ես կրկին սկսում եմ ամենափոքր թվերից։

Արագ պարի մեջ կորուստները խառնվում են 
տերեւներին,
միայն չարածս բաներն են
ճարճատում, երբ կրակը հանգչում է։

Օրեր են լինում

Երբեմն օրեր են լինում, որոնցից ուզում ես փախչել։
Զգալ՝ ինչպես է օրը փոքրանում ներսումդ, 
ինչպես կղզի,
ասես նավակի վրա ես։
Ես միշտ ցանկանում եմ լինել նավակի վրա։
Այդ ժամանակ, գուցե, ավարտվի պայքարը
ցամաքի համար։ Ուզում եմ օրն այնպես զգալ,
ասես երբեք էլ Ահմադին չեն այրել,
չեն սպանել մարդկանց, չեն կրակել զարմիկիս։
Ինչ-որ մեկի բանտ գնալու օրը
օր է, որ չի լուսավորում։ Ես ուզում եմ՝ մաքրվեն մտքերս
կրկին, լինեմ մանուկ, որ նայում է
պատուհանից ներս հորդող լույսին եւ մտածում է՝
Այն իմն է։

Փողոցներ

Մարդը հեռանում է աշխարհից,
եւ փողոցները, որոնցում նա ապրում էր,
մի փոքր կարճանում են։

Եվս մի պատուհան կմթնի
այս քաղաքում, նրա ծառերի վրա թզերը
կփափկեն թռչունների համար։

Եթե բավականաչափ լուռ կանգնենք երեկոները, մի մեծ խումբ կդառնանք
ու լուռ կկանգնենք միասին։
Գլխավերեւում սարյակները հնչեղ ձայնով պահանջում են իրենց ծառերը
եւ երկինքը, որ կարում ու կարում է, անխոնջ կարում է,
ցած է գցում իր մանուշակագույն փեշերը։
Ամեն բան՝ իր ժամանակին, իր տեղում,
հաճելի կլիներ նույնը մտածել մարդկանց մասին։

Ոմանք մտածում են։ Նրանք քնում են լիարժեք,
արթնանում՝ թարմացած։ Մյուսներն ապրում են երկու աշխարհներում՝
կորսված եւ հիշողությունների։

Քնում են երկու անգամ, մի անգամ՝ հեռացածի համար,
մի անգամ՝ իրենք իրենց։ 
Նրանց երազները թանձր են,
երկիմաստ, մի երազից նրանք արթնանում են
մյուս երազում, նրանք քայլում են կարճ փողոցներով՝
տալով անուններ եւ իրենք էլ պատասխանում են։

Այսքան մեծ երջանկություն

Դժվար է այսքան մեծ երջանկության հետ։
Տխրության մեջ ինչ-որ բան կա՝ զգալու,
վերք՝ թրջոցներով ու կտորով մշակելու։
Երբ աշխարհը փլվում է շուրջդ, դու հավաքում ես 
բեկորները,
ինչ-որ բան կա՝ ձեռքերիդ մեջ պահելու, ճղած տոմսեր կամ մանրադրամ։
Իսկ երջանկությունը ճախրում է։
Պետք չէ այն ներքեւում պահել։
Երջանկությանը ոչինչ պետք չէ։
Երջանկությունն իջնում է հարեւան տան տանիքին՝ երգելով,
եւ անհետանում է, երբ ուզում է։
Դու երկու դեպքում էլ երջանիկ ես։
Նույնիսկ փաստը, որ ժամանակին ապրել ես խաղաղ ծառատանը,
իսկ հիմա ապրում ես աղմուկի ու փոշու քարհանքի վրա,
չի կարող դժբախտացնել քեզ։
Ամեն ինչ իր կյանքն ունի,
կարելի է արթնանալ՝ լի հնարավորություններով
սրճային տորթի ու հասած դեղձերի,
եւ սիրել նույնիսկ այն հատակը, որ պետք է ավլել,
կեղտոտ սպիտակեղենը եւ քերծված 
ձայնասկավառակները․․․․․
Քանի որ չկա այնպիսի մեծ տեղ,
որտեղ կարելի է պահել այսքան մեծ երջանկությունը,
դու թոթվում ես ուսերդ, բարձրացնում ես ձեռքերդ, եւ այն դուրս է հոսում քեզնից՝
լցվելով ամենի մեջ, ինչին դիպչում ես։ 
Դու պատասխանատու չես։
Դու գովասանքներ չես ընդունում, ինչպես գիշերային երկինքը չի ընդունում    գովասանքներ
լուսնի համար, բայց շարունակում է պահել այն եւ 
բաժանել այն
եւ, այդկերպ, ճանաչվել։

Երկու երկրներ

Մաշկը հիշում է՝ ինչքան են ձգվում տարիները,
երբ մաշկին չեն դիպչում, մոխրագույն թունել
միայնության, թռչնի պոչից պոկված
փետուր, որ, պտտվելով աստիճանի վրա,
հեռու է քշվել մեկի կողմից, ով այդպես էլ չտեսավ,
որ այն փետուր էր։ Մաշկը ուտում էր, քայլում,
քնում միայնակ, գիտեր՝ ինչպես բարձրացնել
ձեռքը՝ ասելու՝ կտեսնվենք։ Բայց մաշկը զգում էր՝
իրեն չեն տեսնում, չեն ճանաչում որպես
տեղ՝ քարտեզի վրա, քիթը՝ քաղաքի նման,
կոնքերը՝ քաղաքի նման, մզկիթի փայլուն գմբեթ
եւ դարչինի հարյուրավոր միջանցքներ ու պարան։

Մաշկը հույս ուներ, ահա թե ինչ է անում մաշկը։
Բուժում է սպիացած տեղը, ճանապարհ է բացում։
Սերը նշանակում է շնչել երկու երկրներում։
Եվ մաշկը հիշում է՝ մետաքս, փշոտ խոտեր,
խորը պահված գրպանում, որ մաշկի գաղտնիքն է 
սեփական։
Նույնիսկ հիմա, երբ միայնակ չէ,
մաշկը հիշում է մենությունը եւ շնորհակալ է, որ կա ավելի մեծ բան,
որ կան ճամփորդներ, որ մարդիկ գնում են վայրեր,
որ ավելի մեծ են, քան իրենք։

Ավելի հիասքանչ, քան քո աչքերը

Ավելի հիասքանչ, քան քո աչքերն են, իմ սերն է
քո աչքերի նկատմամբ։ Երբ դու երգում ես, երգում է ողջ էությունը։

Մի՞թե այդտեղ ես՝ իմ գլխավերեւում, 
իմ կարոտի աստղ,
թե՞ տեսիլք ես ընդամենը, երազ։

Քո մասին մտածելիս ես բույրերով եմ լցվում․
կարո՞ղ է՝ վարդ է եղել քեզ ստեղծողը։

Երեւի գեղեցկության տենչն է քեզ արարել,
իսկ հույսով լի վեր պարզված ձեռքերը ձեւ են տվել քեզ։

Կրքով լի մատների տակ պատկերացնո՞ւմ են ջնարի լարերը
նրանց, ովքեր մեղեդի են տենչում։

Մեր հանդիպումները պահեր են, որ ժամանակից անդին են,
սահմաններից ազատ․ մենք լուծում ենք բոլոր սահմանները։

Առինքնող տիեզերքն անվերջ թռիչքի մեջ
ճոճում է մեզ դեպի երկնակամար։

Մեր երկրի ամենագեղեցիկ կողմն այն 
մտապատկերն է,
որ դու ապրել ես այստեղ։

Թարգմանությունն անգլերենից՝ Լիլիթ Պետրոսյանի
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ