Հիմա Հ1-ը չի ձգտում հավասարակշիռ լուսաբանել, միայն ձգտում է լավ սպասարկել իշխանություններին

Այսօր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Հեռուստատեսության աշխատողի օրվա առիթով, որտեղ հայտարարել է, որ իր իշխանավարման շրջանում հայկական հեռուստաընկերություններում ցենզուրա հասկացություն գոյություն չունի: Այո, սա վերաբերում է այն շրջանին, երբ երկու ոչ իշխանական թիվիներ` Հ2-ը եւ «Երկիր մեդիան» զրկվեցին եթերից, յութուբյան հարթակներ են ջնջվել, կայքերի վրա կիբերհարձակումներ եւ ֆեյսբուքյան արշավներ են իրականացվել, պերֆեկտթիվիներ են գործել: Այսօրվա հեռուստաեթերի եւ մասնավորապես` Հանրային հեռուստատեսության, ազատ խոսքի դեմ տարվող արշավի և այլ հարցերի մասին զրուցել ենք հեռուստալրագրող, Հանրային ռադիոյի նախկին փոխտնօրեն Լիկա Թումանյանի հետ:

- Փաշինյանն ասում է, որ Հայաստանում հեռուստաընկերությունները ու առհասարակ մամուլն ազատ է առավել, քան երբևէ: Նա հայտարարում է, որ թիվիներում չկա որևէ ցենզուրա: Դուք երկար տարիներ աշխատել եք Հանրայինում, ծանոթ եք Հանրայինի ներքին խոհանոցին: Իհարկե, այն երբեք էլ ազատ չի եղել, սակայն եթե զուգահեռներ անցկացնենք այսօրվա և առաջվա Հանրայինի միջև, ի՞նչ կարող եք ասել:

- Նիկոլ Փաշինյանն, առհասարակ, երբ ինչ-որ բանի մասին է խոսում, նրա նպատակը ճշմարտություն ասելը չէ: Նա փորձում է կառավարել հանրային ընկալումները տարբեր հարցերի վերաբերյալ, այս պարագայում` ժողովրդավարության մասին: Նա փորձում է արտերկրում տպավորություն ստեղծել, իբրև թե Հայաստանը ժողովրդավար երկիր է, բայց նա նաև Հայաստանի ներսում ունի նման պնդումներ անելու խնդիր: Կապ չունի, թե մանիպուլյացիայի ինչ միջոցներ է նա կիրառում, մարդիկ ամեն ինչ տեսնում են և շատ դժվար է նրանց հավատացնելը, որ թիվիները, մասնավորապես՝ Հանրայինն ազատ է: Հանրայինը միշտ էլ սահմանափակումներ ունեցել է: Ես չեմ կարող ասել, թե առաջ աննախադեպ ազատություն է եղել, բայց գոնե եղել է բալանսավորված և գրագետ լրագրության ձգտում: Ես հիշում եմ այն տարիներին, երբ ես Հանրային ռադիոյում էի` փոխտնօրենի կարգավիճակում, մենք ազատորեն հրավիրում էինք բոլոր ընդդիմադիր գործիչներին: Նրանք էլ էին զարմանում, բայց, այո, կար այդ ազատությունը, իհարկե՝ անհրաժեշտ էր պահպանել լրագրողական էթեիկան և հավասարակշիռ լուսաբանում ապահովել` լսելով բոլոր կողմերին, սակայն կար դրա հնարավորությունը և մենք անում էինք: Նույնը կարող եմ Հ1-ի մասին ասել, բայց հիմա Հ1-ը ոչ թե չի ձգտում դրան, այլև միայն ձգտում է լավ սպասարկել իշխանություններին: Վերջ: Այդքան մի բան:

- Այսինքն` ճնշումնե՞րն են ուժեղացել Հանրայինի վրա, թե՞ նոր թիմի ճորտական պահվածքն է մեծացել:

- Մեծ տարբերություն կա նախկին և ներկա Հանրայինի միջև: Առաջ, այո, եղել է հստակ գիծ: Պետական ինստիտուտներում աշխատող մարդիկ առաջ ցուցումների չէին սպասում, համարում էին, որ ճիշտը դա է և վարվում էին հենց այդպես: Շատ հնարավոր է՝ հիմա էլ այդպես է, չեմ կարող պնդել, որ ամեն օր ցուցումներ են ստանում, գուցե այդ մարդիկ ընկալել են Կառավարության առաջնահերթությունները և փորձում են դրանք սպասարկել` ըստ իրենց պատկերացումների: Խնդիրն այն է, որ առաջ ցանկացած իշխանություն գտնվել է արտաքին ճնշումների ներքո: Դեսպանատներ, իրավապաշտպան կազմակերպություններ, խոսքի ազատության տարատեսակ կազմակերպություններ և այլն: Դրանք մշտապես մոնիթորինգի էին ենթարկում բոլոր կառույցների աշխատանքը, պարբերաբար զեկույցներով էին հանդես գալիս և մատ էին թափ տալիս: Մենք դրանց անվանում ենք օտարերկրյա գործակալական ցանց:

- Հիմա մոնիթորինգ չի՞ իրականացվում:

- Ոչ, ոչ միայն չի իրականացվում, չկան զեկույցներ, ճնշումներ և քննադատություն: Դա ես համարում եմ քաղաքական կողմնորոշում` արտաքին խաղացողների կողմից: Նրանք Նիկոլ Փաշինյանին այս գործունեության համար քարտ-բլանշ են տվել` հանուն քաղաքական շահերի: Այդ պատճառով աչք է փակվում բազմաթիվ երևույթների վրա, որոնք կլինեին աղաղակող և մեծ աղմուկ կբարձրացնեին, եթե լիներ նախքան 2018 թվականը: Եթե մենք այսօր չունենք քաղհասարակություն, որը կսպասարկեր պետության շահը, հանրության կողմից վերահսկողի դեր կկատարեր, ապա պետք է ձևավորել ազգային քաղհասարակություն: Մեծ հաշվով այդ միջազգային ՀԿ-ները քաղհասարկություն չեն էլ եղել` սպասարկել են օտարերկրյա շահեր: Այնպես որ՝ այսօր պետք է ոչ թե վայ-վույ անենք, որ առաջ այնպես էր, հիմա` այսպես է, այլ մտածենք` ինչ անել: Պետք է սեփական ՀԿ-ներ, հարթակներ ստեղծել, որոնք իրապես կապացուցեն, որ առանց գրանտների պետական շահն են սպասարկում: Եթե կառուցողական առումով քայլեր չձեռնարկենք, ոչինչ չենք փոխի մեր երկրում: Օրինակ, երբ Դուք նյութ եք գրում, հանրության ուշադրությունն եք, չէ՞, հրավիրում տվյալ թեմային, բայց ո՞ւմ պետք է դիմի նույն այդ հանրությունը՝ կամ պատգամավորներին, կամ էլ քաղհասարակությանը, որը չկա, այնպես որ՝ պետք է ձևավորել նորը: Կառավարությունն անկախ նրանից, թե ինչպիսին է, ականջալուր է նախ և առաջ հանրային ճնշմանը:

- Առաջ, երբ Ա1+ հեռուստաընկերությունը փակվեց, նույն այդ ՀԿ-ները պայքարում էին: Որքա՞ն հեռուստաընկերություններ զրկվեցին լիցենզիայից` Փաշինյանի իշխանավարման շրջանում, և հայտնի չէ, թե դեռ որքանը կզրկվեն….

- Ա1+-ից բացի՝ չեմ հիշում այլ թիվի, որը զրկվեր համապետական լիցենզիայից: Այսօրվա դրությամբ «Երկիր մեդիան», Հ2-ը զրկված են: Ունենք Հինգերորդ ալիք, որը փորձում է պահպանել հեռարձակման հնարավորությունները, քանի որ սուրն իր գլխից էլ է կախված: Նույն վերաբերմունքը չենք նկատում իշխանական մեդիայի նկատմամբ: Խնդիրն արդարացի մոտեցումն է: Պետք է մոտեցումը լինի հավասարապես բոլորի նկատմամբ: Երբ նման սկզբունք չկա, հասկանում ես, որ սա քաղաքական հետապնդում է: Դուք մատնանշեցիք թիվիներին, բայց խոսքս վերաբերում է բոլոր հարթակներին` կայքեր, յութուբյան ալիքներ, ֆեյսբուքյան տեսանելիություն և այլն: Վերջերս հենց «Հրապարակի» կայքի վրա էին հարձակում գործել: Որոշ ԶԼՄ-ներ էլ իրենց ֆեյսբուքյան էջը կորցրին: «Առավոտ», 168 ժամ․ նրանք ևս ենթարկվել են հարձակման:

- Ի դեպ, 2017 թվականի դեկտեմբերի 31-ին Հ1-ի «Առավոտ լուսո» հաղորդման հյուրն այն ժամանակվա ընդդիմադիր պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանն էր՝ իր տիկնոջ և դստեր հետ: Նման դեպքերում խնդիր չէ՞ր առաջանում հրավիրող հաղորդաշարի համար:

- Հավանաբար չէր առաջանում, հակառակ դեպքում չէին հրավիրի պարբերաբար: Խնդիր էր դրված ապահովել գրագետ լրագրություն: Իրական ժողովրդավարության ձգտումը սա էր: Չեմ կարծում, թե մենք երբևէ կհասնենք ժողովրդավարության այն պատկերացումներին, որին ձգտում ենք բոլորս: Խնդիրը ձգտումների չափի մեջ է: Ինչ ջանքեր ես գործադրում, արդյո՞ք ժողովրդավարությունը կարևորում ես, թե՞ ուղղակի բառ է՝ ասում ես: