Հանրության այս երկփեղկումը, եկեղեցու, մեր արժեքների դեմ ոտնձգությունները թալա՞ ն է, թե՞ թալան չէ

Մնջախաղի պետական թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Ժիրայր Դադասյանը մտավորականների հայտարարությունը ստորագրողներից է: Հիշեցնենք, նրանք մտահոգություն են հայտնել Ծաղկաձոր քաղաքի ճակատագրի հետ կապված եւ կոչ են արել` «Փրկենք Ծաղկաձորը»:

Այն, որ կուրորտային քաղաքն այսօր ամբողջովին վերածվել է հսկայական շինհրապարակի, փաստում է քաղաքում տիրող աղմուկն ու փոշին: Մեզ հետ զրույցում Դադասյանը ափսոսանք հայտնեց` տարիներ շարունակ Ծաղկաձորում բազմաթիվ մշակութային ծրագրեր է իրականացրել, սակայն քաղաքն այսպիսի աղետալի վիճակում չի տեսել. «Գրողների ստեղծագործական տան տնօրեն Մովսես Մանուկյանը մեզ տարավ ներկայացրեց, թե ինչ է տեղի ունենում Ծաղկաձորում: Առաջին հայացքից երեւում է, որ այստեղ անհասկանալի իրավիճակ է տիրում, բուռն շինարարություններ են: Իմ մոտ տպավորություն ա, որ երկրորդ Բանգլադեշն են սարքում: Որոշեցինք ինչ -որ ձեւով արձագանքնել իրավիճակին եւ այսպես այդ միտքը ծնվեց: Ես շահագրգռված եմ Ծաղկաձորի միջավայրի պահպանությամբ նաեւ այն պատճառով, որ 2008-ից սկսած երկու տարին մեկ, ես Ծաղկաձորում կազմակերպել եմ մնջախաղի միջազգային փառատոն: Դրսից շատ խմբեր, մնջախաղացներ են գալիս, շատ զբոսաշրջիկներ հատուկ գալիս են բացօթյա ներկայացումը տեսնելու: Եվ այդ իմաստով այս միջավայրը շատ հարմար էր, եւ դրա համար էր ընտրվել Ծաղկաձորը: Հիմա, եթե դառնա Երեւանի թաղամասերից մեկի նման՝ բետոնապատ թաղամաս, կարծում եմ, որ արդեն պետք է լրջորեն մտածենք, որ այլ վայր գտնենք, որտեղ հնարավոր կլինի մարդկանց հանգիստը կազմակերպել եւ դրա հետ զուգահեռ մշակութային ծրագիր իրականացնել: Շատ ցավում եմ, ստեղծված իրավիճակի համար, քանի որ մտադիր էինք մյուս տարի կրկին հայտ ներկայացնել: Դե, որ ճանապարհները քանդված են եւ նորոգվում են, հասկանալի է, դա գուցե, եւ կսարքեն: Բայց ինչ վերաբերում է այդ բարձրահարկ շենքերին, այն կդառնա Երեւանի մի թաղամասի պես, քանի որ հանգստանալու, անտառների, բնության գրկում լինելու, ներդաշնակվելու զգացողությունը իսպառ չքանում է», ասաց Դադասյանը:

- Ցանկացած կառուցապատող փորձում է իր ճաշակը թելադրել` մոռանալով քաղաքի ընդհանուր տեսքի մասին։ Ծաղկաձորում կառուցվող բազմահարկ շինություններն ի՞նչ ազդեցություն կունենա քաղաքի ճարտարապետական տեսքի վրա եւ առհասարակ, բարձրահարկ շենքների կառուցումը կարծում եք կխթանի՞ տուրիզմի զարգացմանը:

-Երբ, որ Ծաղկաձոր էինք մտնում, մեկ էլ տեսա, որ անտառի մեջ մի սեւ բարձրահարկ շենք է աճել, բուսնել է կարծես: Եվ սարերի, անտառապատ բլուրների լանդշաֆտը խախտվել է կարծես: Բացի այդ, որ այդ շենքերը կառուցվում են, այստեղ դրանց պետք է սպասարկել, այդքան ջուր, կոյուղի, էլեկտրաէներգիա: Կարծում եմ, որ Ծաղկաձորն այն համայնքը չի, որ կարող է այդ ամենը սպասարկել: Այստեղից հարց է առաջանում, որ այդպիսի ինֆրաստրուկտուրաներ սարքվեն այստեղ, ինչի՞ հաշվին պետք է լինի, կրկին անտառների եւ բնության հաշվին: Մենք մեր հայտարարության մեջ գրել էինք, որ մեր սերունդները կգան Ծաղկաձոր ո՛չ ծաղիկ կտեսնեն, ո՛չ ծառ, ո՛չ էլ՝ ձոր, քանի որ բնության ճարտարապետությունը խախտվել է, քաղաքը վերածվում է բետոնապատ, գորշ բնակավայրի: Քիչ ներքեւում Հրազդան քաղաքի ինդուստրիալ պատկերն է՝ իր ցեմետնի գործարանով, եթե այսպես շարունակվի, ոչ մի բանով չի տարբերվի Ծաղկաձրը՝ Հրազդանի ինդուստրիալ տեսքից:

- «Նախկիններն են մեղավոր այսօրվա իրավիճակի համար», այս նախադասությունը փրկօղակ է իշխանության համար, կոնկրետ Ծաղկաձոր քաղաքի մասին է խոսք, երբ նշում են, որ բարձրահարկ շենքներից մի քանիսի շինթույլտվությունները տրվել են նախկին համայնքի ղեկավարի պաշտոնավարման ժամանակ: Բայց մենք տեղեկացանք, որ 2021-2023թթ. եւս 3 բարձրահարկ շենքերի կառուցապատման շինութույլտվություն են տրվել եւ այդ աշխատանքներն այժմ իրականացվում են: Ո՞րն է տարբերությունը նախկին եւ ներկա իշխանությունների միջեւ:

-Առհասարակ ես շատ վատ եմ վերաբերվում հեղափոխություն կոչվածին: Պատմությունը ինքն է դրա հիմնավորումները տալիս: Ոչ մի հեղափոխություն երջանկություն ժողովուրդներին չի բերել: Եթե հեղափոխություններն այդքան լավ բան են, ինչո՞ւ Եվրոպայում հիմա հեղափոխություն չի լինում: Որ կան խնդիրներ, որ պետք լուծվեր այս հեղափոխությունով, ես դեռ 2018 թվականին էի այս ամենի մասին ասում, ցավոք տեղի ունեցավ այն, ինչ տեղի ունեցավ` այս աղետալի վիճակը, որում մեր երկիրը հայտնվել է: Ինչ վերաբերում է նախկին իշխանություններին, կարելի է շատ երկար խոսել իրենց թերությունների մասին, բայց նաեւ պետք է խոսել իրենց առավելությունների մասին: Մեր ժողովրդի մոտ այդ բառը ազդեցություն է թողնում` երբ, որ ասում են թալանել են, եթե ասենք կոռուպցիա է եղել նախկին իշխանությունների ժամանակ, կոռուպցիա բառն ավելի փափուկ են ընդունում: 2009-19թթ. Ես Ծաղկաձորում շատ մշակութային ծրագրեր եմ իրականացրել, այսպիսի պատկեր երբեք չի եղել, հիմա այն, ինչ այսօր կա, սա թալան է, քաղաքը թալանվում է, անտառները թալանվում են: Հիմա սա՝ թալա՞ն է, թե՞ կոռուպցիա է: Արցախի այս վիճակը, արտաքին եւ ներքին քաղաքականությունը, այս երկփեղկումը` սեւերն ու սպիտակները, նրանք ու սրանքը, նախկիններն ու ներկաները, եկեղեցու դեմ արշավը, մեր պատմության եւ մեր արժեքների դեմ ոտնձգությունը թալա՞ ն է, թե՞ թալան չէ: Իմ կարծիքով թալանը հենց դա է: Ուղիղ եւ ճշմարիտ խոսքը այնուամենայիվ հնչելու է, որքան էլ, որ փորձեն այս իշխանություններն ինչ որ ձեւերով կոծկել, լռեցնել, ամեն բան պարզ է: Նախկին իշխանությունները քաշվում էին, գոնե լսում էին, ականջալուր էին լինում ինչ-որ տեղ, ինչ-որ խորհուրդ ընդունում էին: Ես չգիտեմ, թե մեր անտարբերության արդյունքում, որտեղ կհայտնվի մեր երկիրը:

Մանրամասն՝ տեսանյութում: