«Հրապարակ». Երբ գա խաղաղության պայմանագիրը կնքելու ժամանակը, Ալիեւը կլսի եւ խելոք հետ կքաշի զորքերը սահմանից

Հարցազրույց ՔՊ խմբակցության պատգամավոր, նախկին ԲՀԿ-ական Սերգեյ Բագրատյանի հետ

- Ազգային ժողովում վերջին հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը դատապարտում էր ինչ-որ մարդկանց, ում համար մեր պետությունը հայրենիք չէ, այլ հայրենիքի «մնացորդ» է: Ասաց, որ այս գիտակցությունը մեզնից շատերի մեջ է նստած։ Հետո էլ Ձեր թիմից իբր փակագծեր բացեցին, թե ընդդիմության քաղաքական գիծն է դա։ Ձեր շրջապատում կա՞ն մարդիկ, որոնք երբեւէ մեր պետությունը համարել են հայրենիքի մնացորդ։

- Ես մի բան գիտեմ, որ մեր հայրենիքը Հայաստանի Հանրապետությունն է, եւ դա բոլորիս համար հստակ տարածք է, հազարամյա պատմության հանգրվանն այս 29 800 ք/կմ-ն է, որը մենք պետք է սրբորեն պահենք եւ փոխանցենք հաջորդ սերունդներին։

- Փաշինյանը կարծես առաջարկում է հրաժարվել մեր պատմությունից, իղձերից, Սահմանադրությունը փոխելու, մասնավորապես Անկախության հռչակագրից։ Երեկ հայտարարեց, որ չի պատկերացնում՝ ինչ է նշանակում կորցնել կապը պատմության հետ, ասում է՝ պետք է ունենանք այնպիսի Սահմանադրություն, որ չկորցնի կապը մեր ապագայի հետ։

- Մեր հայրենիքը մեր սրբությունն է, մեր տեսակը, մեր պատմությունը, մշակույթը, մեր գենետիկան, մենք։ Ես միայն լսել եմ մեր պետության շարունակականության, ժառանգության եւ մեր պատմական ժառանգության իմաստով, հազարամյա պատմության իմաստով, եւ սա ես սրբորեն պահելու եմ ու փոխանցեմ իմ ժառանգներին։

- Եթե փոխենք ՀՀ Սահմանադրությունը, Հայաստանում խաղաղություն կհաստատվի՞։

- Սահմանադրությունը փաստաթուղթ է, որը կարելի է փոխել, եթե նման պահանջ կա ժողովրդի մոտ։ Օրինակ, ես միշտ մտածել եմ, որ մեր հիմնը չի համապատասխանում մեր էությանը, այն ավելի խրոխտ պետք է լիներ, ավելի խաչատուրյանական գենը մեջը լիներ։ Բայց մենք պետք է արձանագրենք, որ դա մեր պատմությունն է։ Միացյալ Նահանգների Սահմանադրությունը, օրինակ, ընդունվել է 1787 թվականին, որում նշված է, որ իրենք Մեծ Բրիտանիայից անկախացել են, գաղութատիրությունից ազատվել, անկախություն են ձեռք բերել, բայց այսօր Մեծ Բրիտանիան ԱՄՆ-ի ամենամեծ դաշնակիցներից է, խնդիրը, որպես այդպիսին, չկա, շատ ամերիկացիներ գտնում են, որ պետք է փոխել Սահմանադրությունը, այն այլեւս հնացած է, բայց պետությունն ասում է, որ դա է մեր պատմությունը, ոչինչ, որ այսօր այլ հարաբերություններ ունենք։ Հիմա նույնը՝ եթե մեր զինանշանի վրա կա Բագրատունյաց թագավորությունը, ուրեմն չի նշանակում, որ մենք այդ թագավորության սահմաններում պահանջատիրություն ունենք, այլ նշանակում է, որ մենք ունեցել ենք նաեւ պատմական այդ ընթացքը։

- Այսինքն՝ Դուք դեմ եք պատմությունն ուրանալուն, դեմ եք՝ կատարել Ալիեւի պահանջները։

- Ընդհանրապես որեւէ մեկը, որ կփորձի ազդել ազգային կառավարությունների վրա ի վնաս, մենք պետք է չճնշվենք, հակառակը՝ մեր ինքնությունը պիտի փաստենք, եւ այդ փաստերը կան աշխարհում։ Եթե մենք ունեցել ենք Արշակունիների թագավորություն, ինչ էլ անենք, ոչ մեկը չի կարող դա ջնջել, սա փաստ է։

- Նիկոլ Փաշինյանը եւ այն թիմը, որտեղ այսօր Դուք հանգրվանել եք, հայտարարում են, թե պետք է ջնջենք Արցախի, ցեղասպանության հետ կապված ամեն բան, թե Արցախն իբրեւ երազանք ներդրել են մեր մեջ մի նպատակով, որ կորցնենք ինքնիշխանությունը, մեր պետությունը դրանից տուժում է... այս հիմնավորումներով էլ ուզում են փոխել Սահմանադրությունը, որ Արցախը, այսպես ասած, թղթով փոխանցեն Ադրբեջանին։

- Գիտեք` շատերը կարող են տարբեր բաների մասին տարբեր կարծիքներ ունենալ։ Հիմա թող վարչապետն իր տեսլականը ներկայացնի, մենք էլ մերը կներկայացնենք ու կդիմենք ժողովրդին, կասենք՝ արդյոք մեզ անհրաժե՞շտ է նման փոփոխություն, թե՞ ոչ։

- Ինչի մենք չգիտե՞նք, որ եթե իշխանությանը պետք լինի, ցանկացած բան կանցկացնի ընտրություններով ու հանրաքվեով, եւ, բացի այդ՝ խելագարության կանխավարկածո՞վ են պետություն ղեկավարում, ինչպե՞ս կարելի է քո պետության ծննդյան վկայականը փոխել, գուցե ժողովուրդն ասի՝ եկեք փոխենք, ե՞ւ...

- Վստահ եղեք, որ ժողովուրդը հասկանալու է ամեն բան եւ ինքը գնահատական է տալու, եթե իսկապես մեր պետության զարգացմանը, երազանքին ինչ-որ բան խանգարում է, այո, ես կողմ եմ, որ քննարկենք։

- Ժամանակին էլ Փաշինյանն ասում էր, որ Սերժ Սարգսյանի «հագով կարված կոստյումը»՝ կառավարման խորհրդարանական մոդելն է խոչընդոտում մեր պետության զարգացմանը, գուցե դա քննարկեք ու փոխեք։

- Բայց եկեք փաստենք, որ դեռ հայեցակարգ էլ չկա, եւ այդ մասին վերջին հարցուպատասխանի ժամանակ փաստեց նաեւ վարչապետը, մենք կարող ենք տարբեր թեմաներ շրջանառել, քննարկել եւ հասկանալ՝ կա՞ արդյոք ժողովրդի մոտ նման ցանկություն, թե՞ ոչ: Երբ առարկայական դառնա, այն ժամանակ կհասկանանք, թե որն է մեր նպատակը։

- Անվտանգային մարտահրավերներ ունեցող պետությունում հիմնի, դրոշի, պատմության հարց է քննարկվում, նորմա՞լ է։

- Բաներ կան, որ պետք է ոչ թե քննարկել, այլ գործ անել, այդ թվում՝ անվտանգային խնդիրները, հավատացեք` ամեն ինչ արվում է։

- Մեկ տարի առաջ խաղաղության դարաշրջան էիք խոստանում, այսօր Ալիեւը սպառնում է, որ Երեւանն ու Ջերմուկն էլ են իրենը, այսինքն` ձեր խոստացածը սուտ էր, հիմա էլ ասում եք, թե իբր Սահմանադրությունն է խոչընդոտում խաղաղության հաստատմանը, ինչպե՞ս հավատանք ձեզ, որ անվտանգային խնդիրներով զբաղվում եք։

- Խաղաղության տեսլականը բոլոր ժողովուրդների համար է, հիմա մենք դիմելով մեր ժողովրդին եւ մեր արմատների վրա պինդ կանգնելով` ճիշտ որոշումներ պիտի ընդունենք։ Ալիեւը չէ, ով ուզում է լինի, չի կարող մեզ թելադրել՝ ինչ-որ բան փոխել։ Գուցե ինչ-որ գյուղի հետ կապված վիճելի հարց առաջանա, մենք կնստենք, քարտեզներով կքննարկենք, բայց ոչ մեկը չի կարող հերքել՝ ունեցե՞լ ենք մենք Արշակունիների թագավորություն, թե՞ ոչ։

- Պարոն Բագրատյան, Ալիեւը Ջերմուկի ու Երեւանի, Վարդենիսի հարցն է վիճարկում, Դուք ասում եք Արշակունիներ:

- Եթե Ալիեւը սա վեճի առարկա է սարքում, դա իր ողբերգությունն է, նշանակում է՝ դա իր տգիտությունն է։ Մենք ՄԱԿ ենք մտել, 200 պետություն ստորագրել են, մեր սահմանները հայտնի են։

- ՀՀ վարչապետն ինքն է առաջինը վիճարկում, ասում է` մենք չունենք հստակ գծված սահման, կադաստրի վկայական։

- Ինքը նկատի ուներ՝ Հայաստան-Ադրբեջան սահմանի դելիմիտացիան արված չէ, բայց դա չի նշանակում, որ էական շեղում կարա լինի, մենք, իհարկե, ունենք սահման, ե՛ւ Ալմա-Աթայի հռչակագրով է ամրագրված, ե՛ւ ՄԱԿ մտնելու օրվա մեր իրավունքով ու պարտականությամբ։

- Այսինքն՝ ունենք կադաստրի վկայական։

- Իհարկե, ունենք։

- Ասում եք՝ Ալիեւը տարածքային նկրտումներ չի կարող ներկայացնել մեր՝ ՄԱԿ-ով հաստատված սահմանների նկատմամբ. արդեն քանի տարի է՝ ադրբեջանական զորքը մեր սուվերեն տարածքում է, ինչո՞ւ եք բացառում, որ վաղն էլ կխորանա Ջերմուկում, Վարդենիսում եւ այլուր։

- Եթե մենք այդքան ապաշնորհ լինենք, չպատժենք մեր սահմանին ոտք դնողին, այդ իրավունքը կտանք։

- Այսինքն, ի տարբերություն Փաշինյանի, կարծում եք, որ Սեւ լճի 30 տոկոսի համար պետք է պատերազմե՞նք։

- Ալիեւին մենք ստիպելու ենք, որ մեր սահմանները ճանաչի, գոյություն ունեն միջազգային նորմեր, որոնք ճանաչում են բոլոր երկրների տարածքային անձեռնմխելիությունը։ Երբ գա խաղաղության պայմանագիրը կնքելու ժամանակը, Ալիեւը կլսի եւ խելոք հետ կքաշի զորքերը սահմանից։

- Բայց հրաժարվում է կնքել՝ չթաքցնելով, որ ավելի մեծ հավակնություններ ունի։

- Նման իրավունք նա այլեւս չունի, գրեթե բոլոր տերությունները բազմիցս ասել են, որ ՀՀ սահմանների անձեռնմխելիությունը մեզ համար բացարձակ կարմիր գիծ է։