ՀԳՄ լուսանկարիչը՝ Բախշին

ՀԳՄ շենքին կից մի փոքրիկ, խցի նման տեղ կա, վրան գրված "Ֆոտո", հենց այդտեղ է 1995 թվականից աշխատում ՀԳՄ լուսանկարիչը՝ Բախշին: Ովքեր լուսանկարվել են Բախշիի մոտ, գիտեն, որ նա քեզնից մինչեւ քո ուզած կերպարը չստանա, չի հանգստանա: Այդպիսին է Բախշին, խոսում է, գնում-գալիս, ուղղում, ժպտում՝ մինչեւ "հոպ" պահը գալիս է, ու նա "չխկացնում" է իր լուսանկարչական ապարատը: "Մինչեւ չթափանցեմ մարդու հոգու խորքը, չեմ կարող նրան լուսանկարել, անկախ նրանից՝ դիմանկա՞ր է, թե՞ պասպորտի նկար: Ես պիտի կարողանամ գտնել մարդու էությունը, խորանամ, նոր նկարեմ: Մեկ էլ տեսար գալիս են կարմրած, հոգնած, շնչակտուր, ասում են՝ եկել եմ անձնագրի համար նկարվեմ, ասում եմ՝ նստեք հանգստացեք, վերագտեք ձեր դեմքը, նոր կնկարեմ: Մարդիկ զարմանում են... բայց ես էդպես եմ աշխատում: Իմ համար թեկուզ անձնագրի նկարը արվեստի գործ է, կապ չունի... ինչ էլ նկարում ես, պետք է արվեստով մոտենաս": Օրերս ՀԳՄ շենքում բացվել էր Բախշիի լուսանկարների ցուցահանդեսը: Ցուցադրված էին Հրանտ Մաթեւոսյանի, Լյուդվիգ Դուրյանի, Մետաքսեի եւ այլ գրողների դիմանկարներ, ինչպես նաեւ գեղանկարիչ Մարտիրոս Սարյանի եւ Վարուժան Վարդանյանի դիմանկարները: Բացի դիմանկարներից, կային նաեւ Հայաստանի 90-ականների սոցիալական կյանքը ներկայացնող գործեր, Արցախի պատերազմը, Շուշիի ազատագրումը եւ այլն: "90-ական թվականներին ես ման էի գալիս քաղաքով մեկ, որպեսզի կարողանամ գտնել մեր տանջված օրերի կյանքը: Այդ թվականներից բավական շատ լուսանկարներ ունեմ, ինչպես նաեւ Ղարաբաղյան պատերազմը ներկայացնող գործեր" Շուշիի գրավմանը էնտեղ եմ եղել, բազմաթիվ լուսանկարներ ունեմ, հուսով եմ՝ մի օր առանձին ցուցահանդես կկազմակերպեմ": Մեր հարցին, թե արդյոք յուրաքանչյուր մարդու դեմքի մեջ արվեստ կա՞, Բախշին պատասխանեց. "Չէի ասի: Բնականաբար՝ չէ, որ ասում են՝ էս մարդը ֆոտոգենիկ ա, էն մարդը՝ չէ, հո պատահական չի՞: Պետք ա աշխատես մարդու հետ, որ հասկանաս ինքը ֆոտոգենի՞կ ա, մեկ-երկու նկարով դա չես հասկանա: Պետք ա շատ նկարես, որ գտնես մարդու էությունը":



ՎՐԱՑ ԳՐՈՂՆԵՐԸ



ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ



Վերջերս Հայաստանում էին գտնվում վրաց գրողները: Օրերս ՀԳՄ սրահներից մեկում հանդիպում էր կազմակերպվել վրաց եւ հայ գրողների միջեւ:  Այդ կապակցությամբ լույս էր տեսել արդի վրաց գրողերի պատմվածքներից կազմված "Սիրապարտները" գիրքը: Գիրքը վրացերենից թարգմանել էր Հրաչյա Բայրամյանը, որին մենք մի քանի հարց ուղղեցինք:



- Պարոն Բայրամյան, Վրաստանում ի՞նչ տպաքանակով են տպվում գրքերը, եւ արդյոք այնտեղ ավելի՞ շատ է ընթերցողների քանակը, քան մեզ մոտ:



- Վրաստանում գրքերը լույս են տեսնում ավելի մեծ տպաքանակով: Ընթերցողների մասին չեմ կարող ասել, որովհետեւ վրացական մամուլը եւս այդ մասին գուժում է, որ ընթերցողների թիվը գնալով պակասում է, կրթությունը, գիտությունը անկում են ապրում եւ այլն, եւ այլն: Բայց որ այնտեղ ե՛ւ գրողների, ե՛ւ գիտնականների, ե՛ւ ուսուցիչների նյութական, սոցիալական վիճակը շատ ավելի բարձր է, կոռուպցիա ասվածը գրեթե իսպառ վերանում է, այդ մասին ես կարող եմ բարձրաձայն վկայել: Գրական ամսագրերի եւ թերթերի տեսականին եւ տիրաժն էլ ավելի մեծ են:



- Ընթերցողի աչքերով որ նայեք, ի՞նչ տարբերություն կա մեր եւ վրաց ժամանակակից գրականության միջեւ:



- Նրանց գրականությունը բավականին բարձր մակարդակի է եւ իրական կյանքից կտրված չէ, եթե որեւէ դեպք է տեղի ունենում, դա անմիջապես գրական ստեղծագործություն է դառնում, գրողներն անմիջապես արձագանքում են: Օսիայի, Աբխազիայի պատերազմները արդեն հնչեղություն ստացել են վրացական նոր գրականության մեջ:



- Մեր ժամանակակից հայ գրականության մեջ էրոտիկան զարգացնելու միտում կա, նման բան կա՞ վրաց նոր գրականության մեջ:



- Անպայման կա: Եւ հենց այս արձակագիրների գործերում, որոնց թարգմանել եմ, կա նման տենդենց, բայց ոչ այնպես վուլգար ու գռեհիկ, ինչպես դա նկատվում է մեր որոշ գրողների մոտ: