Թքած ունենալն ու չոքելը
![Թքած ունենալն ու չոքելը](https://hraparak.am/uploads/images/2023/01/image_750x_63d6b53f17cf3.jpg)
ԵԿՄ նախագահ Միքայելյան Սասունը, բանակի տոնի կապակցությամբ նախորդ օրն անդրադառնալով Լաչինի միջանցքում ստեղծված իրադրությանն ու Արցախի շրջափակմանը, նշել է. «Ինձ չի թվում, որ Լաչինի միջանցքն առանց ռուսների է փակվել: Ինչի որ նրանք ուզեն, չեն բացի՞: Կարևոր եմ համարում, որ ուրիշ խաղաղապահներ էլ մտնեն, որովհետև այս խաղաղապահները միակողմանի գործողություններ են անում՝ ի վնաս մեզ»: Իսկ աժբականներն էլ այսօր հերթական բողոքի ցույց են արել Գյումրիի ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի առջև: Ինչպես միշտ, բողոքում են Բերձորի միջանցքը փակած ռուս-թուրք-ադբեջանական կոալիցիայի դեմ: Անկեղծ ասած, ես չեմ զարմանում ո՛չ Միքայելյան Սասունի և ո՛չ էլ շարքային աժբականների ու նրանց համակիրների վրա: Մարդիկ կարող է և հայրենասերներ են, բայց քաղաքականություն ընկալելուց կիլոմետրերով հեռու են: Չնայած հենց ակտիվորեն քաղաքականության մեջ են:
Միքայելյան Սասունի դեպքում ամեն ինչ հասկանալի է՝ մարդը մնացել է մահացած Սպարապետի և կենդանի ու գործող վարչապետի արանքում: Եվ քանի որ խելքով չի փայլում՝ փորձում է հավատարիմ մնալ թե՛ Վազգեն Սարգսյանին և թե՛ Փաշինյան Նիկոլին: Ինչը բնականաբար, տեսականորեն անգամ անհնար է, քանի որ այդ երկու գործիչներն անհամատեղելի են: Անհամատեղելի են իրենց մտածողությամբ, սկզբունքներով և գործունեությամբ: Ճիշտ այնպես, ինչպես անհամատեղելի են քարից հաց քամող հայն ու քոչվորի ժառանգ թուրքը, որ օտարներից տարածքներ զավթելով ու հայրենիք ստեղծելով՝ էությամբ մնաց քոչվոր: Իսկ Սասունի նման մեկը փորձում է տեղավորվել այդ երկուսի արանքում, որպեսզի պահպանի թե՛ հավատարմությունն առաջինինին և թե՛ իր ու իր ընտանիքի անդամների կարգավիճակը:
Անցնենք շարքային աժբականներին ու նրանց համակիրներին: Նրանք առաջնորդվում են իրենց տեսածով և դրա հիման վրա ձևավորված զգացմունքներով: Եվ չեն փորձում հասկանալ, թե որքանով է ճշմարիտ ակնհայտը և չի թաքնվում արդյոք ավելի առանցքային երևույթ ակնհայտի քողածածկույթի տակ: Բայց դա, դժբախտաբար, տրված չէ բոլորին, ու իրենք ապահովում են ոմանց (պապյաններ, խզմալյաններ, գասպարյաններ, չուգասզյաններ և այլն) քաղաքական կենսունակությունը՝ առանց դա գիտակցելու: Բայց դա մեծ ողբերգություն չէ, քանի որ դրանք այսօր իշխանություն չունեն: Իսկ իշխանություն ունեցող անձը թքած ունի նման մանր բաների վրա՝ կենտրոնանալով իշխանության պահպանության վրա: Եվ, բացի դրանից, նրան նման մանր բաները չեն հետաքրքրում: Նրան հետաքրքրում են խորքային բաները՝ ասենք ԴՆԹ մակարդակի: Երևում է, որ դպրոցում լավ չի սովորել «կենսաբանություն» առարկան, ու այդ պատճառով չի կարողանում ազատվել իրեն անընդհատ «հետապնդող» ԴՆԹ-ական պատկերից: Կարծում եմ, որ հոգեբաններն ու հոգեվերլուծաբանները կհաստատեն իմ վարկածը:
Վերադառնանք շարքային աժբականներին ու նրանց համակիրներին: Թե՛ ֆեյսբուքյան հարթակում և թե՛ «Հրապարակի» էջերում բազմիցս եմ փորձել բացել նրանց աչքերը: Փորձել եմ բացատրել, որ եթե հայերը հեռանան Արցախից, ինչին ձգտում է թուրք-ադրբեջանական զույգը, ապա ռուսները ևս ստիպված կլինեն հեռանալ այնտեղից: Իսկ հետո էլ, բնականաբար, Հայաստանից, ինչը, հաստատ, իրենց պլանների մեջ չի մտնում: Բայց դա չի ընկալվում, ու գիտեմ, որ կընկալվի միայն այն դեպքում, երբ կատարվի իրենց ցանկությունը, ու մենք կանգնենք կոտրած տաշտակի առջև: Բայց այն ժամանակ արդեն ուշ կլինի: Ներկայացրել եմ նաև 100 տարի առաջվա մեր պատմության դրվագները՝ կապված արևմտյան օգնության հետ: Այնուամենայնիվ, ցանկանում եմ մեկ անգամ ևս անդրադառնալ ԱՄՆ 28-րդ (1913-1924 թվականներ) նախագահ Թոմաս Վուդրո Վիլսոնի իրավարար վճռին: Սևրի պայմանագրի (10.08.1920) հետ մեկտեղ այն վճռորոշ նշանակություն ունեցավ հայոց պետականության առումով: Ավելի ճիշտ՝ կործանարար ազդեցություն ունեցավ մեր առաջին հանրապետության ճակատագրի վրա: Որովհետև այդ երկու թղթերի (դժվարանում եմ նույնիսկ փաստաթուղթ անվանել) մոգական ուժին ապավինող դաշնակցական կառավարությունը բաց թողեց 2017 թվականի նոյեմբերին ռազմական հեղաշրջում իրականացրած և Ռուսաստանում իշխանություն գրաված բոլշևիկների հետ լեզու գտնելու հնարավորությունը: Արդյունքում կորսվեց ոչ միայն Հայաստանի տարածքի կեսից ավելին կազմող Կարսի մարզը (մնաց արևմտյան թուրքերին), այլև Նախիջևանն ու լեռնային ու դաշտային Ղարաբաղը (մնացին արևելյան թուրքերին):
100 տարի անց պատմության դասերը բացարձակ չընկալած աշակերտների նման շարքային աժբականներն ու նրանց համակիրները բողոքում են ռուսների դեմ՝ նրանց հավասարեցնելով թուրք-ադրբեջանական զույգին: Հույս են դնում արևմտյան երկրների ղեկավարության՝ զուտ խոսքի մակարդակով հնչող օժանդակության վրա: Նույնիսկ Բերձորի միջանցքը բացելու առումով: Միաժամանակ, ֆեյսբուքյան իրենց էջերի «պրոֆիլում» տեղադրում են վիլսոնյան վճռի պատճենի նկարը: Ինչը մոտավորապես նման է հարուստ հարազատին կորցրած խեղճ ու կրակ ազգականի վարքագծին, որը գլխավերևում պատից կախելով վերջինիս պատկերը՝ երկրպագում է այն՝ ակնկալելով հովանավորություն, ուժ և զորություն:
Ինչ մնում է ՀՀ վարչապետի պաշտոնին կառչած՝ Փաշինյան Նիկոլ անուն-ազգանունով անձին, ապա վերջինս, հանուն իր իշխանության պահպանման, միաժամանակ դրսևորում է երկու իրարամերժ վարքագիծ: Մի դեպքում, ամեն անհրաժեշտ պահին, չոքում է դրսեցիների առջև՝ ովքեր էլ դրանք լինեն (ռուս, թուրք, թե Արևմուտքի ներկայացուցիչ): Մյուս դեպքում, թքած ունենալով հայրենակիցների վրա, նրանց նկատմամբ իրականացնում է ոստիկանական բռնություններ: Եթե, իհարկե, ընդունենք, որ հայերին համարում է հայրենակից: Ի դեպ, մի ժամանակ Փ.Ն.-ն փիառ ակցիա իրականացրեց Մարկ Մենսոնի «Թքած ունենալու նուրբ արվեստը» գրքի առումով, բայց հասկանալով, որ դա իր իմացած «թքած ունենալը» չէ՝ բացարձակ մոռացավ դրա գոյության մասին:
Կարծիքներ