Եթե դու մտածողությամբ ազատ մարդ ես, քեզ ոչ մեկ չի կարա կառավարի, դասավորի

Վանաձորից ընտրված անկախ պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանը որոշել է մտնել մեծ քաղաքականություն եւ ընդդիմություն դառնալ։ Ասել է թե՝ անկախանալ անկախությունից եւ իրեն գցել քաղաքական ավելի մեծ կախվածության մեջ։ Նա ստեղծել է «Լուսավոր Հայաստան» նախաձեռնությունը, որը խոստանում է դառնալ ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցություն։ Ապագա կուսակցության PR-արշավը տրվել է յուրահատուկ տեխնոլոգիայով՝ տեսահոլովակների ձեւով, որոնք հասանելի են համացանցում եւ տարածվում են Ֆեյսբուքի միջոցով։ «Լուսավոր Հայաստանում», սակայն, մի շարք մութ ու խավար հարցեր կան, որոնք պատգամավոր Մարուքյանը համարեց «պրիմիտիվ» եւ «ստից»։ Իսկ մեզ հետաքրքրում էր, թե նրանք ում են ընդդիմություն դառնալու, գուցե հենց ընդդիմությա՞նը, որին բացահայտ քննադատում են իրենց հոլովակներում, այլ ոչ թե իշխանությանը։ Կամ ո՞րն է երաշխիքը, որ իշխանական շրջանակների հետ կապեր ունեցող անկախ պատգամավորը չի լինի կառավարվող ընդդիմություն, ինչպես շատերը։

Մինչ Մարուքյանի հետ զրուցելը մենք ուսումնասիրեցինք «Լուսավոր Հայաստանի» չորս հոլովակները, որտեղ նախաձեռնության երիտասարդ անդամներն ու Էդմոն Մարուքյանը խոսում են իրենց գաղափարներից, ինստիտուտների զարգացումից, գեղեցիկ մեջբերումներ անում հայտնի մտածողներից, քաղաքական համակարգի հիվանդություններից, բայց չեն առաջարկում դեղատոմսեր։ Մի խոսքով՝ ամեն ինչ շատ «լուսավոր է», բայց վերացական։

Մեր առաջին հարցը՝ արդյոք ընդդիմադիր քաղաքական ու՞ժ են ձեւավորում, դուր չեկավ պարոն Մարուքյանին, նա հանդիմանեց մեզ. «Մենք դրա մասին եթերում էլ ենք ասել, նաեւ՝ մեր տեսանյութերով։ Այսինքն դու, որպես ակտիվ լրագրող, չիմանալով էդ ձեւի հարցի պատասխանը, որ արդեն տված ա մի 48 տեղ, դու նորից քո հերթին էդ հարցը տալիս ես»։

- Այդ հարցը հենց այնպես չեմ տալիս։ Հիմա Դուք ընդդիմություն եք լինելու ընդդիմությա՞նը, իշխանությա՞նը, թե՞ անձամբ գործող նախագահին։

- Ձեր հարցն ուղղակի քաղաքագիտական նոնսենս ա՝ ընդդիմություն ենք լինում ինչ-որ բանի։

- Որովհետեւ Ձեր տարածած տեսանյութերում քննադատություն է նկատվում հիմնականում ընդդիմության նկատմամբ։

- Մենք ընդդիմադիր քաղաքական ուժ ենք ու կոմպլեքսներ չունենք որեւէ մեկին քննադատելու։ Վերջ։

- Որպես ընդդիմադիր քաղաքական ուժ՝ ինչո՞վ է արտահայտվելու Ձեր այդպիսին լինելը, որո՞նք են լինելու դրա բնութագրական գծերը, առաջին քայլերը։

- Ուրեմն ուշադիր լսի, մենք հերթականություն ունենք, տեսանյութերով տալիս ենք մեր գաղափարական հենքը ու հերթականությամբ՝ տեսանյութերով տալիս ենք, թե ինչ ա պետք անել։ Հիմա երեք տեսանյութ արդեն գնացել ա, չորրորդը նոր պետք ա գնա (հարցազրույցի հաջորդ օրը եղավ նաեւ 4-րդ տեսանյութը), հիմա եթե ես քեզ պատմեմ 4-րդ, 5-րդ, 6-րդ, 7-րդ տեսանյութերը, դրանց իմաստը կկորչի։ Առաջին երեք տեսանյութերի մասին կարանք խոսենք՝ ինչքան ուզես։ Մնացածի մասին՝ հաջորդիվ։

- Դուք այսօրվա իշխանություններին ու Սերժ Սարգսյանին ընդդիմությո՞ւն եք համարվում։

- Այո, մենք բոլորին ընդդիմադիր ենք: Սերժ Սարգսյանը գործող իշխանության ղեկավարն ա։ Եթե ընդդիմադիր ուժ ես դու, ուրեմն ընդդիմադիր ես ինչի՞ն՝ էդ պահին գործող քաղաքական իշխանությանը։ Էդ հարցդ էլ ա, ասեմ, լրագրողական առումով ստից հարց։

Ընդդիմադիր ես ո՞ւմ՝ Սերժ Սարգսյանի՞ն, իսկ Հովիկ Արգամիչին ընդդիմադի՞ր ես… Տենց հարց չեն տալիս։ Կա՞ մի ուժ, որ ընդդիմադիր ա կառավարությանը, բայց, ասենք, կադաստրին ընդդիմադիր չի։ Դա ի՞նչ ասելու բան ա։ Ես քու հարցի պրիմիտիվությունն եմ ասում...

- Շատ է խոսվում, որ Դուք մտերմիկ կապեր ունեք իշխանության տարբեր թեւերի հետ, թե՛ ՀՀԿ-ի, թե՛ վարչապետի թեւի հետ, այդ կապերը չե՞ն կաշկանդում Ձեզ լիարժեք ընդդիմություն դրսեւորվելու հարցում։

- Կարո՞ղ եք անուններ ասեք՝ ովքեր են իմ ընկերները... ես բոլոր խմբակցություններում մարդիկ կան, որոնց հետ ունեմ շատ ջերմ-մարդկային հարաբերություններ։

- Հենց այդ ջերմ-մարդկային հարաբերությունները նաեւ ՀՀԿ-ի հետ չե՞ն կաշկանդում Ձեզ։

- Ոչ, ո՞նց կարող ա կաշկանդեն։ Մարդկային հարաբերություններն ու քաղաքական տեսակետները տարբեր բաներ են, մարդկային առումով, ասենք, ես ու դու էլ շատ ջերմ հարաբերություններ ունենք, բայց ութ հազար հատ հարցով կարանք իրար հետ չհամաձայնենք։ Ու դա, ընդհանրապես, էն քաղաքական մշակույթի, որի մասին մենք ենք խոսում ու որը մենք ենք ուզում, դրան չխանգարող մաս ա: Հայաստանում էնքան ատելություն ա քարոզվել տարիներով երկու կողմից էլ՝ թե իշխանության, թե ընդդիմության, մեկը մյուսի նկատմամբ, որ մարդիկ իրար վախենում են բարեւեն: Ես էդ քաղաքական մշակույթի մարդը չեմ, հասկանո՞ւմ ես: Ես չեմ կարա մարդկային հարաբերությունները բերեմ քաղաքականության մեջ ու ասեմ՝ մարդկային մեր հարաբերությունները կարան խանգարեն մեզ հակադիր կարծիքներն արտահայտել:

- Քաղաքական, արժեհամակարգային եւ այլ առումներով ունե՞ք համապատասխան ռեսուրս եւ անկախություն՝ չլինել մյուս շատ այլ ընդդիմադիրների նման կառավարվող կամ սկզբունքներն ու դաշտերը հաճախակի փոխող ընդդիմություն: Ռեսուրսներ եւ երաշխիքներ կա՞ն այդ հարցում, որ հասարակությունը վստահի Ձեզ:

- Ուրեմն տես, մենք բոլոր տեսակի մեզ անկախ եւ ազատ զգալու ռեսուրս ունենք: Դա որտե՞ղ ա, դա առաջինը մեր գլխի մեջ ա: Եթե դու քո գլխի մեջ, քո ներսում, քո մտածողությամբ ազատ մարդ ես, քեզ ոչ մեկ չի կարա կառավարի, դասավորի, տեղավորի, էս արկղի մեջ դնի, էն արկղի մեջ դնի: Ես իմ տեսակով էդ ձեւի մարդ եմ: Ու էն թիմը, որը որ ձեւավորվել ա ու ձեւավորվում ա, էդ ձեւի մարդիկ են ձեւավորել: Ու էն, որ դու ասում ես՝ կառավարվող ընդդիմություն-բան, ես չեմ ուզում մտնեմ էդ դաշտ, ասեմ՝ հա, նրանք կառավարվող են, մենք չենք կառավարվի… դրա երաշխիքներն իմ անցած ու իմ հետի մարդկանց անցած ճանապարհն ա:

- Ի դեպ՝ թիմի, կադրերի առումով ունե՞ք խնդիր, մամուլում գրվեց, որ կարծես թիմը համալրելու խնդիր ունեք:

- Ոչ, չունենք էդ ձեւի խնդիր, որովհետեւ նախ մենք զանգվածային կուսակցություն դառնալու նպատակներ չունենք, հետեւաբար, ինչ-որ անիմաստ շատ մարդ ներգրավելու խնդիր չունենք էս առումով: Էն մարդիկ, ովքեր կիսում են մեր գաղափարները, հանգիստ էդ պրոցեսն ընթացքի մեջ ա, գնում ա: Եթե մենք գնանք էն սկզբունքով, որ մարդիկ համաձայն չլինեն էն գաղափարների հետ, որ մենք արտահայտում ենք, ու մեզ միանան ինչ-որ շահից ելնելով, պարզ ա, չէ՞, որ ինչ-որ պահի էդ մարդիկ մեզ կլքեն:

- Արդյոք պատրա՞ստ եք զոհել արժեքներ, սկզբունքներ հանուն այդ առաջնային մանդատի, որի համար պայքարի եք մտնելու հաջորդ խորհրդարանական ընտրություններում: Փորձը ցույց է տալիս, որ քաղաքականության մեջ շատերն են նմանատիպ զոհողությունների գնով հասել այդ ամենին:

- Ուրեմն պարզ չի Ձեր հարցից, թե ինչն են զոհաբերում, ես կարամ իմ փորձով էդ հարցին պատասխանեմ. երեք տարվա ընթացքում, ինչ պատգամավոր եմ, բազմաթիվ գայթակղություններ են եղել, բազմաթիվ բաներ են եղել, որ ես կարայի էն Ձեր նշած արժեքներն ու սկզբունքները մի կողմ դնեմ ու գնամ լավ կյանքի հետեւից. ես դա չեմ արել ու չեմ անելու, հետեւաբար, էն մարդիկ, ովքեր հավաքվել են էդ նախաձեռնության մեջ, նրանք էլ էդ տեսակի մարդիկ են: Էստեղ տեսակի խնդիր կա, հասկանո՞ւմ ես: Մեր էդ տեսանյութերի մեջ մենք հայտարարում ենք մեր արժեքների մասին:

Վահե ՄԱԿԱՐՅԱՆ