Խաղաղություն մուրողին տրված չէ Շուշիի մասին մտահոգվելը

Կրկին ուզում եմ անդրադառնալ Արցախի վերաբերյալ ընդդեմ Ադրբեջանի իշխանության Նիկոլենց «հերոսական» ջանքերին եւ դրա ադրբեջանական կտրուկ պատասխանին: Այդ ջանքերն էլ, բնականաբար, տեղի են ունեցել զուտ խոսքային մակարդակում: Եվ ինչպես առաջին անգամ, այս անգամ եւս ադրբեջանական արձագանքին հակադարձում չեմ սպասում:

Հիշեցնեմ, որ այս անգամ խոսքը գնում է Ադրբեջանում տեղակայված ՄԱԿ-ի ներկայացուցչությունների` միջազգային այդ կառույցին Ադրբեջանի անդամակցության 30-ամյակին նվիրված՝ Շուշիում կայացած միջոցառմանը մասնակցելու մասին: Ընդունեք, որ թուրք-ադրբեջանական տանդեմից խաղաղություն մուրող իշխանության դեպքում խիստ անբնական է դիվանագիտական նման դեմարշը: Դա էլ նկատի ունենալով՝ նախորդ հոդվածում գրել էի, որ Նիկոլի ուսապարկերը, ենթադրաբար, համարձակություն հաղորդող «Ozverin (Озверин)» անունը կրող քիմիական պրեպարատ են օգտագործել: 

Թշնամի երկրի ԱԳՆ արձագանքը եւ հատկապես դրա բնույթը, բնականաբար, սպասելի էին: «Ադրբեջանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքներում որեւէ միջոցառման անցկացման եւ այդ միջոցառմանը միջազգային ներկայացուցիչների մասնակցության հարցը Հայաստանի իրավասության ներքո չէ»։ Դաստիարակչական բնույթի այդ դատողությանը հետեւել է սովորական դարձած, նվաստացուցիչ հատվածը. «Հայաստանի շարունակական տարածքային պահանջներն Ադրբեջանի դեմ ցույց են տալիս, որ այս երկիրը ճիշտ հետեւություններ չի արել 44-օրյա պատերազմից»։ Կարծում եմ, որ այս միտքը, որ անընդհատ կրկնվում էր Ադրբեջանի նախագահի կողմից, բավարար է, որպեսզի կոտրվի վերը նշված քիմիական նյութի ազդեցության ուժը: Իսկ այն այս անգամ հնչել է Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի ծառայության ղեկավար Լեյլա Աբդուլաեւայի կողմից: Ինչպես ասվում է, ավելի լավ էր, որպեսզի մեր այս իշխանությունն «ինքնասպանության» դիմեր, քան ադրբեջանցի կնոջ կողմից արժանանար նման արձագանքի: Իսկ այն Շուշին, որ դեռեւս 105 տարի առաջ Հարավային Կովկասում հայության երկրորդ մշակութային կենտրոնն էր (Թիֆլիսից հետո), այսօր հայտարարվում է «Ադրբեջանի բուն տարածք»:

Հայտարարության եզրափակիչ հատվածը կրկին դաստիարակչական բնույթի է, բայց սպառնալից տոնայնությամբ. «Կցանկանայինք կրկնել, որ որքան շուտ Հայաստանն ընդունի տարածաշրջանում հետպատերազմական շրջանի իրողությունները, այնքան ավելի օգտակար կլինի իր համար»:
Եվ այդ սպառնալիքը, բնականաբր, անմիջապես կգտնի իր հասցեատիրոջը: Եվ քանի որ խիստ վտանգավոր է «մեկ այլ պետության ներքին գործերին միջամտելը», ինչպես ներկայացված է ադրբեջանական հայտարարության մեջ, ապա Նիկոլենց մնում են հերթական անգամ նվաստացումը կուլ տալն ու լռելը: Փաշինյան Նիկոլը փողոցով իշխանություն չի գրավել, չորս տարի չի պահել, որպեսզի ադրբեջանական սպառնալիքին հաջորդող գործողությունների արդյունքում զրկվի դրանից, եթե բանի տեղ չդնի այն: Իսկ սպառնալիքներին անսալն էլ կլինի հենց «անսասան կամքով խաղաղ դարաշրջան բացելու» երեւույթի տրամաբանական շղթայի մի մասը:

Այլապես անտրամաբանական է, երբ Նիկոլենք խաղաղություն են մուրում ու միաժամանակ բողոքի ակցիաներ կազմակերպում՝ թեկուզ զուտ խոսքի մակարդակում: Անտրամաբանական է, երբ Շուշին ադրբեջանաբնակ եւ «դժգույն ու դժբախտ» քաղաք են համարում ու նույն այդ քաղաքի համար բողոքում: Ինչպես հասկանում եք՝ այդպես չի լինում, ուղղակի չի լինում: Կա՛մ պետք է փակել Շուշիի թեման ու գնալ մինչեւ վերջ «խաղաղ դարաշրջան կառուցելու» ուղղությամբ, կա՛մ էլ պետք է չեղարկել «խաղաղ դարաշրջանի մեկնարկն» ու նախապատրաստվել դրա՝ սեփական իշխանության համար վտանգավոր հետեւանքներին: Այլապես ստացվում է միաժամանակ հա՛մ թուրքի հետ պարտվողական խաղաղության ձգտել, հա՛մ փորձել հայրենասիրական խաղեր տալ: Ինչն անբնական է, եւ դա, ի դեպ, շեշտվել է Ադրբեջանի ԱԳՆ-ի հայտարարության մեջ: «Հայաստանի արտգործնախարարության այս դիրքորոշումը ոչ այլ ինչ է, քան տարածաշրջանում Ադրբեջանի կողմից միջազգային հանրության առաջատար անդամների հետ համատեղ ձեռնարկած խաղաղապահ ջանքերին խոչընդոտելու փորձ»: Այո, ոչ հարգելի իշխանություն, խաղաղություն մուրողներին տրված չէ Շուշիի մասին մտահոգվելը: