Ուկրաինայից էլ եղան փախչողներ, բայց նրանց պետք է քաղաքական գնահատական տրվի` վհուկների որս չենք իրականացնելու

Կիեւի քաղաքային խորհրդի պատգամավոր, Ուկրաինայի զինված ուժերի սպա Վադիմ Վասիլչուկը դասակի հրամանատար է եղել, մասնակցել է Կիեւի ուղղությամբ մարտերին՝ «Չայկա» աէրոդրոմի ձախ ափին, Խարկովի ուղղությամբ՝ Չուգուեւի մոտակայքում, Խարկովի ազատագրմանն է մասնակցել, հասել են Կուպինսկ եւ այլն։ «Հրապարակը» զրուցել է Վասիլչուկի հետ՝ հասկանալու համար, թե ինչ հանրային տրամադրություններ են տիրում Ուկրաինայում, ինչպես են ուկրաինացիներն ու մասնավորապես ուկրաինացի զինվորականը տեսնում իրավիճակը թե՛ պատերազմի դաշտում, թե՛ Ուկրաինայի ներսում եւ թե՛ Ուկրաինայի շուրջ։

- Ինչպե՞ս է իրավիճակը ռազմադաշտում․ ո՞ր ուղղություններում են ռուսները պարտվում, ո՞ր ուղղություններով է ուկրաինական կողմն ավելի հաջող մարտեր վարում՝ ընդհանուր առմամբ, խնդրում եմ իրավիճակը ներկայացնեք։

- Վերջին շաբաթներին շատ մեծ փոփոխություններ չկան՝ գործողությունները նույն ուղղություններով են գնում։ Ռուսական կողմն օկուպացրել է Ուկրաինայի հարավային ու արեւելյան մասերը, եւ մարտերը հիմա այդ ուղղությամբ են գնում։ Արեւելքում դա Կուպյանսկի ուղղությունն է, Լիմանը, Բախմուտ, հարավում՝ Օրեխովո՝ Զապորոժիեի մարզ, Խերսոնի մարզում էլ ակտիվ մարտեր են գնում։ Լուգանսկի եւ Խարկովի շրջաններում հակառակորդը փորձում է հարձակողական մարտեր վարել, իսկ Բախմուտի դեպքում երկկողմանի կան առաջխաղացում անցկացնելու փորձեր, կան դեպքեր էլ, երբ ուկրաինական կողմն առաջխաղացում է ունենում Բախմուտի շուրջ՝ աջ եւ ձախ կողմերից։ Նույնը երկրի հարավում է, ականապատված դաշտերի պատճառով տեղի է ունենում համակարգված, բայց վստահ առաջխաղացում Օրեխովոյի ուղղությամբ, եւ վստահ եմ, որ վաղ թե ուշ դրական լուրեր կլինեն ուկրաինական կողմի համար։

- Կարո՞ղ ենք ասել, որ լայնամասշտաբ հակահարձակումը` կոնտրնաստուպը, որի մասին հայտարարում էր ուկրաինական կողմը, սկսվել է։

- Կարծում եմ՝ այո։ Մեր գենշտաբը հայտարարել է, որ մենք իրականացնում ենք հարձակողական գործողություններ։ Պարզապես դուք գիտեք, ԶԼՄ-ներում շատ էին ուռճացված սպասումները, որովհետեւ շատ էր այդ մասին խոսվում, նախապատրաստական աշխատանքների մասին, գուցե դա եղել է ինչ-որ չափով աշխատանք նաեւ հակառակորդի հետ, որ Ուկրաինայում շատ զինամթերք կա եւ այլն։ Սակայն, իրականում, արդյունքն այդքան արագ չի լինում, ինչպես ակնկալում էին, կամ ինչպես դա եղավ, օրինակ, Խարկովի մարզում։ Պետք է հասկանալ, որ Խարկովի օպերացիան բացառություն էր եւ ոչ թե օրինաչափություն՝ ես դա ասում եմ որպես այդ օպերացիային մասնակցած սպա։ Ամեն հարձակում չի կարող ունենալ այդպիսի արագ արդյունքներ, դա շատ լավ երեւում է նաեւ Խերսոնի օպերացիայի դեպքում, երբ որ Կիեւում մեր զինված ուժերը բավականին երկար գործողություններ էին իրականացնում, մինչեւ թշնամին հասկացավ, որ պետք է նահանջի, այլապես շրջափակման մեջ կընկնի, ու Խերսոնը, ի վերջո, ազատագրվեց Ուկրաինայի զինված ուժերի կողմից։ 

- Ո՞վ է հիմա գերիշխում Ուկրաինայի երկնքում։

- Ուկրաինայի երկնքում ոչ ոք էլ չի գերիշխում՝ ո՛չ այս կողմը, ո՛չ էլ այն։ Ուկրաինան իր օդային տարածքը փակում է ՀՕՊ-ի միջոցով, տարբեր համակարգերի միջոցով, որոնք եղել են մեր ԶՈՒ-ում դեռեւս Խորհրդային Միության ժամանակներից, եւ նորերով, որոնք ստացել ենք մեր գործընկերներից։ Բայց, ցավոք, այսօր հերթական ողբերգությունն ունենք, երբ ռուսները նորից կրակ են բացել քաղաքացիական բնակչության ուղղությամբ՝ Լվովում․ սա ձեզ պատասխան այն մասին, թե կա գերիշխող կողմ։ Մենք դեռ չենք կարող ոչնչացնել բոլոր 100 տոկոսը, եւ երեւի թե աշխարհում գոյություն չունի այդպիսի մի պետություն, որը կարողանար ոչնչացնել 100 տոկոսով հրթիռների այն քանակը, որը ՌԴ-ի զինված ուժերն օգտագործում է Ուկրաինայի դեմ ինքնաթիռներից, ռազմածովային ուժերի եւ հողի վրա տեղակայված բալիստիկայի միջոցով, որը շատ արագ է հասնում մեր քաղաքներին։ Հակառակորդն օգտագործում է դրանք ահաբեկիչների նման, նրանք հարվածում են քաղաքացիական բնակչության ուղղությամբ։ Իրենք ներկայացնում են, թե փնտրում են ռազմական օբյեկտներ, սակայն շատ հաճախ դրանք քաղաքացիական տներ են եւ շատ զարմանալի ռազմական թիրախներ՝ առեւտրի կենտրոն կամ, օրինակ, սրճարան։

- Արեւմուտքի՝ ԱՄՆ-ի, Եվրամիության երկրների կողմից տրամադրված զինամթերքը փոխո՞ւմ է արդյոք պատերազմի ընթացքը, կարողացե՞լ եք ժամանակին այդ համակարգերից օգտվել սովորել։

- Երկնքում գերիշխող դիրքի մասին հարցին վերադառնամ։ Մենք՝ բոլորս տեսանք արդյունքը, երբ  տարբեր տեսակի զինտեխնիկայով ռմբակոծում էին Մարիուպոլը, թե՛ հրետանի, թե՛ հրթիռներ, ավիացիոն ռումբերով, եւ Ուկրաինայի զինված ուժերը չկարողացան բավարար չափով փակել Ուկրաինայի երկինքը։ Այսինքն՝ քաղաքն ամբողջությամբ ռմբակոծվեց, ու շնորհիվ այն բանի, որ մեր գործընկերներից նոր զինտեխնիկա ստացանք, եւ մեր հակաօդային պաշտպանության զինվորականները, ովքեր դրանցից օգտվելու ամբողջական ուսուցման ծրագրով անցան, մենք կարողանում ենք դրանցից օգտվել՝ նույն Patriot համակարգը եւ այլ համակարգեր, ու դրա շնորհիվ մենք չունեցանք նույն Մարիուպոլի պատկերը պատերազմի ողջ գծի երկայնքով։ Կամ՝ ինչպես նույն Բախմուտում, որի ուղղությամբ նրանք արձակում են թեւերով ռումբեր, որոնք 50-60 կմ անցնելուց հետո ընկնում են քաղաքների վրա, ու արդյունքում ամբողջությամբ ոչնչացված քաղաք է մնում։ Իսկ եթե մեր ՀՕՊ-ը բավականին արդյունավետ չաշխատեր, մենք կունենայինք նույն ցավալի պատկերով արդյունք ամբողջ գծով։ Նրանք այդ պրակտիկան շատ լավ օգտագործում էին Սիրիայում, դա լավ երեւում է Հալեպի օրինակով, երբ նրանք գերիշխում էին երկնքում, նրանք հետեւողականորեն ռմբակոծում էին քրիստոնեական քաղաք Հալեպը, երկու միլիոն բնակչություն ամբողջությամբ ռմբակոծեցին, նույն բանը նրանք անում են հիմա Ուկրաինայում։ Փորձում են դա անել, բայց որտեղ մեր ՀՕՊ-ը փակում է երկինքը, նրանք վախենում են, ու դա լավ երեւում է արդյունքներով, ամեն դեպքում, մենք մոտավոր 300 ռուսական ինքնաթիռ ենք ոչնչացրել, ու նրանք դրանից հետո շատ զգուշավոր են մտնում Ուկրաինայի օդային տարածք։

- Ուկրաինական հանրության շրջանում ի՞նչ տրամադրություններ են տիրում։ Մարդիկ չե՞ն հոգնել պատերազմից, չե՞ն ուզում կանգնեցնել պատերազմը, հակաիշխանական տրամադրություններ չե՞ն առաջանում։

- Վերջին շրջանում մի քանի անգամ սոցհարցումներ են անցկացվել՝ արդյոք ուկրաինացիները պատրա՞ստ են ինչ-որ բանակցություններ սկսել, եւ, եթե չեմ սխալվում, Ուկրաինայի 86 տոկոսը հայտարարել է, որ միայն մի դեպքում՝ 1991 թվականի սահմանների վերադարձի դեպքում։ Իրականում, այո, դժվար է, այո, շատ-շատերը հոգնել են, որովհետեւ սա երկար ճանապարհ է, բայց միաժամանակ մենք սովորել ենք, ադապտացվել ենք, մենք սովորել ենք ապրել պատերազմի հետ։ Մենք կարողացել ենք կարգավորել ուսումնառության ընթացքը, մի տեղ դա կարող է անցկացվել ապաստարանում, մի այլ տեղ՝ մանկապարտեզում, սպորտային, մշակութային միջոցառումներ եւ այլն։ Շատ երկար ժամանակ Իսրայելում էլ տեսնում էինք, որ հրթիռներ էլ էին գալիս, կրակոցներ, բայց միեւնույն ժամանակ Իսրայել պետությունը շարունակում է գոյություն ունենալ, քաղաքացիական հասարակությունը հանգիստ ապրում է։ Նույնը կարելի է ասել մեր մասով, հասկանալի է, որ կան հատվածներ, որոնք պատերազմական գործողությունների գծին ավելի մոտ են, եւ որոշ վայրերում ստիպված ենք լինում բնակչության էվակուացիա իրականացնել, որպեսզի բնակչության անվտանգությունն ապահովենք, բայց հիմնականում, կարծում եմ, մենք կարողացել ենք գտնել ոսկե միջինը, ինչպես չընկնել խուճապի մեջ, որովհետեւ պատերազմ է, որ պետք է թողնել ամեն ինչ ու փախչել, ինչպես դա եղավ պատերազմի սկզբին, երբ շատ ընտանիքներ ամեն դեպքում որոշեցին դուրս գալ երկրից։ Բայց շնորհիվ Ուկրաինայի ԶՈՒ-ի, շնորհիվ քաղաքացիական հասարակության, կառավարության, տեղական ինքնակառավարման մարմինների ղեկավարների, իրավիճակի հսկողությունը մեր ձեռքում պահեցինք։ Կարծում եմ, երբ մենք դուրս վռնդեցինք ռուսական զորքերը Կիեւի տակից եւ Ուկրաինայի հյուսիսային հատվածից, մարդիկ սկսեցին վերադառնալ, եւ դա շատ լավ է։ Դա նույնիսկ տեսանելի է կոնկրետ ինձ համար՝ հենց տարածքն ազատագրվում է, բիզնեսը սկսում է գործել, ու եթե նույնիսկ որեւէ բան ոչնչացված է լինում, նորն է բացվում, աշխատատեղեր են ստեղծվում, որպեսզի մարդիկ կարողանան ստանալ ծառայություններ։ Դա եղել է թե՛ Խարկովի մարզում, երբ մենք ազատագրում էինք Խարկովը, նույնը տեղի ունեցավ Կիեւի, Չեռնիգովսկայա մարզում, իսկ հիմա մասամբ Խերսոնի մարզում է տեղի ունենում, քանի որ ամբողջությամբ ազատագրված չէ, եւ կարծում եմ, որ դա տեղի է ունենալու նաեւ մյուս հատվածներում, որոնք աստիճանաբար կազատագրենք։

- Պատերազմը սկսվելուց հետո Ուկրաինան լքեց հատկապես հարուստների խավը, որոնք եվրոպական երկրներում իրենց վատ չեն զգում, այսինքն` օգտվում են աշխարհի բարյացակամությունից, բայց չեն կրում պատերազմի ծանր հետեւանքները: Նրանց ինչպե՞ս են վերաբերվում Ուկրաինայում մնացած մարդիկ, համարո՞ւմ են նրանց դավաճաններ։

- Իրականում մեր քաղաքացիների հսկայական թիվ դուրս եկավ երկրից, նրանք փաստացի փախստականներ էին․ առաջին հերթին՝ մեր կանայք, մայրերն ու երեխաները։ Կային նաեւ մարդիկ, որոնց թիվն այդքան էլ շատ չէ, որոնց համար առաջին տեղում պետությունը չէր, այս դեպքում ե՛ւ հանրությունը, ե՛ւ մենք՝ բոլորս, պետք է եզրահանգումների գանք հաղթանակից հետո։ Հիմա դա փաստ է, դրա հետ ոչինչ անել չենք կարող, եւ ես կարծում եմ, որ եզրահանգումներ պետք է արվեն եւ բացառապես՝ քաղաքական հարթության մեջ։ Եթե եղել է օրենքի խախտում՝ միանշանակ նաեւ իրավաբանական հարթությունում, իսկ եթե մենք խոսում ենք այն մասին, թե հետագայում ինչ վերաբերմունք պետք է լինի այն քաղաքական գործիչների նկատմամբ, ովքեր դուրս եկան երկրից, կամ հարուստ մարդիկ, ովքեր լքեցին երկիրը, ապա, կարծում եմ, պետք է լինի քաղաքական որոշում, որպեսզի այդպիսի մարդիկ այլեւս երբեք չլինեն, չընդգրկվեն պետության ղեկավարման համակարգում,  խորհրդարանական կորպուսում եւ այլն։ Բայց քանի որ մենք հպարտանում ենք, որ ժողովրդավարական երկիր ենք, կարեւորը՝ վհուկների որս չսկսենք։

Շարունակելի