Հայաստանի Նժդեհական շարժման կազմակերպիչը պատասխանում է Մարիա Զախարովային

Ռուսաստանի Դաշնության ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան ճեպազրույցի ժամանակ երեկ հայտարարել է, որ Ռուսաստանը խորապես մտահոգված է հունվարի 1-ին Երևանում տեղի ունեցած ֆաշիստականերթով. «Այո, մենք տեսանք այս կադրերը և խորապես անհանգստացանք հունվարի 1-ին Երևանի կենտրոնում տեղի ունեցած ֆաշիստ երիտասարդների երթից։ Իհարկե, մեզ զարմացրեց, որ հայ իրավապահները ոչ մի կերպ չեն խոչընդոտել հավաքի մասնակիցներին, ովքեր լրատվամիջոցների մասնակցությամբ տեսախցիկով ցուցադրել են «նացիստական ողջույնը»։ Զարմանալի է նաև, որ Հայաստանի իշխանությունները չեն արձագանքել սրան»։

«Հրապարակը» Զախարովայի հայտարարության և այլ հարցերի շուրջ զրուցեց հունվարի 1-ին Նժդեհի արձանի մոտ ակցիա իրականացրած «Հոսանք» շարժման առաջնորդ Հայկ Նազարյանի հետ։

-Մարիա Զախարովան  հունվարմեկյան Ձեր ակցիան որակել է որպես ֆաշիստական։ Ստացվում է, որ միջազգային սկանդալ եք հրահրել։

-Մենք իրականում ոչ ոքի չենք տեղեկացրել ոստիկանությանը կամ ուրիշ մեկին, որովհետև ընդամենը 15 հոգով էինք ու կարծում էինք պարտադիր չէ նման փոքր հանրահավաքի համար տեղեկացնել։ Անկեղծ ասած լսել էի, որ մինչև հարյուր հոգանոց հավաքների համար որևէ նախնական պայմանավորվածություն կամ թույլտվություն պետք չի։ Մենք ատելության խոսք չենք քարոզել,: Ոչ Ռուսաստանի դեմ քարոզչություն արեցինք, ոչ Արևմուտքի դեմ, ազգամիջյան թշնամանք չքարոզեցինք։ Ընդամենը խաղաղ հանրահավաք էր, ճիշտ է` բաներ արեցինք, որ սխալ են ընկալվել, որը մենք հիմա հաշվի ենք առնում հետագա քայլերի համար։ Մենք հիմա որոշ փոփոխություններ կատարելու ենք մեր արտաքին իմիջի պահով, բայց ամեն դեպքում մենք ոչ մի բռնի կոչ չարեցինք, ոչ մի թշնամանք չքարոզեցինք ոչ մեկի, ոչ մի երկրի հանդեպ, հետևաբար ինչու մեզ պետք է ձերբակալեին՝ մենք ոչ մի հանցանք չենք գործել։ Մենք ընդամենը հավաքվեցինք ու քաղաքով պտտվեցինք մեր դրոշներով ու ասում էինք «Միշտ հայ», չէինք ասում՝ «զիգ հայլ»։ 

-Ի դեպ, մեղադրանքների մեծ մասը հենց այդ կոչի համար էին, որ Դուք ֆաշիստական ողջույնի խոսքն եք գործածել։

-Մեդիան շատ տեղերում ներկայացնում է, իբր մենք զիգ հայլ էինք ասում, Իսրայելի դեսպանն էլ է այդպես մեկնաբանել, իբր մենք ասում ենք զիգ հայլ։ Բայց դա ապատեղեկատվություն է, մենք Միշտ հայ ենք ասում։

-Երբ որևէ երկրի դեսպանն է նման հայտարարությամբ հանդես գալիս, հասկանալի է, որ ոչ միայն նա, այլև իր աշխատանքային թիմն են նայել տեսանյութերը՝ այդ հայտարարությամբ հանդես գալու համար։ Եթե դա ավելի շատ էմոցիոնալ դրսևորում եք համարում, ինչու են նման հայտարարություններ անում:

-Մենք միշտ հայ ենք ասել,՝ դա է մեր կարգախոսը, մենք ինչու պիտի գերմանական կարգախոս օգտագործենք՝ մենք գերմանացի չենք։ Ամեն դեպքում ես չեմ կարող պրն դեսպանի փոխարեն մեկնաբանել, ես շատ կուզեի իր կարծիքը լսել, որ ինքը մեկնաբանի, թե ինչու է նման բան ասել առանց ուշադիր նայելու մեր հանրահավաքը, թե ինչ ենք ասել։ Ինձ թվում է զգացմունքային պոռթկում էր, որովհետև տրամաբանական էլ չէր, թե ինչու պիտի նման բան անեինք, որ կառավարությունը մտահոգվի նման հանրահավաքից ու քայլերթից։ Ես արդեն պատասխանս տվեցի պրն դեսպանի հայտարարության վերաբերյալ, բայց ուզում եմ ասել, թե ավելի շատ ինչով եմ մտահոգված, որ Իսրայելը մինչև հիմա ոճրագործ Աթաթուրքի կիսանդրիներն է տեղադրում և հակահայկականություն քարոզող Ադրբեջանին ֆինանսավորում ու զինում է։ Ադրբեջանը բնաջնջել է հայությանն Արցախում ու հիմա շարունակում է սպառնալ մեր պետականությանը՝ ինձ է դա ավելի շատ խիստ մտահոգում, ոչ թե այն, որ մի քանի հոգի հավաքվում ու քայլերթ են կազմակերպում։

-Նորից անդրադառնալով Մարիա Զախարովայի հայտարարությանը, չե՞ք բացառում, որ Ձեր հանրահավաքը հականժդեհյան իրենց կեցվածքի շրջանակներում Հայաստանի վրա ճնշման հերթական գործիք դարձնեն։

-Հասկանալի է, թե ինչու նման սխալ ընկալեցին այդ ամեն ինչը։ Հիմնական բանը, որ կապում են նացիզմի կամ ֆաշիզմի հետ այսպես կոչված, դա ողջույն էր և աջ ձեռքը պարզած ողջույնը և դրոշի գույները։ ԱՄեն դեպքում մեր շարժումը չի քարոզում հակառուսականություն, մենք ասել ենք, թշնամանք չենք տածում ռուսական կառավարության հանդեպ կամ նման մի բան։ Այո, մենք քննադատում ենք Ռուսաստանի որոշ քաղաքականությունն ու քայլերն առհասարակ, բայց մենք ընդհանուր առմամբ մեր միտումը չի փչացնել հայ-ռուսական հարաբերությունները, Հայաստանում Ուկրաինա ստեղծել, ինչպես շատ զրպարտողներ տարածում են։ Մենք այդ բաները հասկացանք, որ մեր հասարակության համար ճիշտ չեն, որովհետև մենք հետսովետական երկրում ենք ապրում, ու որպեսզի օրենքի հետ խնդիրներ չունենանք հետագայում, մենք այլևս չենք անելու մեր այդ ողջույնը։

-Այդ ողջույնը Եվրոպայում էլ չի ողջունվում, ընկալվում է որպես ֆաշիստական աղջույն։ չե՞ք կարծում, որ տրամաբանական է, որ մարդիկ ընկալեին որպես ֆաշիստական երթ։

-Ցավալի է, որ միջազգային մեդիան այդպես սևացնում է այդ ողջույնը, իրականում դա ազգային ողջույն է, ազգայնական ողջույն է, իրենք փորձում են նման բառեր օգտագործելով ստորացնել այդ ամեն ինչը։ Եթե ուղիղ պարզած աջ ձեռքը մարդուն ֆաշիստ է դարձնում, նույնպես բռունցք բարձրացնելը մարդուն բոլշևիկ, մարքսիստ  միանգամից դարձնի, որովհետև միջազգային քաղաքականության մեջ, Եվրոպայում էլ , վերև բարձրացված բռունցքը մարքսիզմի, կոմունիզմի նշան է։ Հիմա հանրահավաքները մեզ մոտ արվում են ու մարդիկ բռունցքները վեր են բարձրացնում, ուրեմն մենք կոմունի՞ստ ենք։ Հիմա ընդդիմության հանրահավաքների ժամանակ, որ մարդիկ բռունցքները վերև են բարձրացնում՝ կոմունի՞ս տ են։ Եվրոպայում դա համարվում է բոլշևիկյան ժեստ։ Այնպես են ներկայացնում, կարծես այդ հանրահավաքի ժամանակ մենք ֆաշիզմ ենք քարոզել․ մենք ոչ Հիտլերի անուն ենք տվել, ոչ Մուսոլինիի անուն ենք, ոչ նացիզմ ենք ասել, ոչ ֆաշիզմ ենք ասել՝ ոչ մի նման բան։ Մարդիկ տարածում են մեր նկարները, տեսանյութը կիսատ-պռատ, բայց ցույց չեն տալիս իրականում, թե մենք ինչ ենք ասուլ ու ամեն ինչ աղավաղում են։ 

-Ձեր ակցիայից հետո մի մասը Ձեզ անվանում է ԿԳԲ-ի գործակալ, մյուս մասը Արևմուտքի գործակալ, մի երրորդ մասը՝ թուրք-ադրբեջանական շահերի սպասարկու։ Ո՞ր բևեռին եք Ձեզ դասակարգում։

-Մենք միայն հայամետ բևեռում ենք, դրա համար էլ ստեղծել ենք մեր այս շարժումը,, հատուկ հայամետ քաղաքականություն ենք ուզում վարել, որը ամենադժվար ճանապարհն է, բայց այս դժվար ուղին ենք ընտրում, որովհետև ամենապատվաբեր ուղին է: Բայց ինչես Դուք ասեցիք, բոլոր թևերը մեզ պիտակավորում են, որովհետև չեն կարողանում հասկանալ, չեն կարողանում ընկալել, թե ինչպես կարող են գաղափարակից հայեր լինել, որ առանց փող ստանալու հելնեն հանուն գաղափարի, հանուն նպատակի դուրս գան, քայլեր, հանրահավաք անեն՝ դա իրենց համար աբսուրդ բան է, որովհետև վերջին երեսուն տարում տեսել են միայն մարդկանց, որոնք փողի դիմաց գործել են։ Դա հասկանալի է, չեմ մեղադրում իրենց, բայց լավ կլինի նման բաներ ասելուց առաջ մի քիչ ուսումնասիրեն մեր շարժումը, իմ կենսագրությունը նայեն, առանց դա անելու միանգամից ինչ եզրահանգման ասես հասնում են։ Դա ոչ պրոֆեսիոնալ  մոտեցում է, չեմ ընդունում նման բաներ:

-Երթից հետո Ձեր շարժման մասնակիցների կամ անձամբ Ձեզ սպառնալիքներ հնչե՞լ են, զգուշացումներ։

-Քննադատություններ եղան, որոշ հաշիվներից սպառնալիքներ եղան, բայց դրանց ուշադրություն չեմ դարձնում։ Մեր երթի վերջում ոստիկանությունը մեզ մոտեցավ, հարցրեց, թե ինչ շարժում է, մենք ասացինք, ես չգիտեի, որ պիտի տեղեկացնեինք, հետո հաջորդ օրը իմացա, որ մենք նման ատրիբուտներով չենք կարող հանդես գալ, այսինքն արտաքին փոփոխություններ պետք է կատարենք, նկատի ունեմ դրոշի գույնը, հիմա աշխատում ենք գույնի փոփոխության վրա։

-Քննարկվում էր, որ Ձեր երթի մասնակիցներից մեկի թևին ֆաշիստական սվաստիկա էր պատկերացված։ 

-Ոչ, ոչ բոլորիս թևին Հոսանքի թևկապն էր, ընդհանրապես սվաստիկա չկար, երևի ուրիշ ազգային խորհրդանիշ է եղլե, բայց սվատսիկա չի եղել, ամեն դեպքում բոլորիս թևկապը նույնն էր՝ կարմիրը հավերժության նշանն էր։

-Ի դեպ ,ասում էին, որ մասնակիցներից մեկն էլ ուկրաինացի է։

-Ոչ(Ծիծաղում է), իհարկե ոչ, նորից ապատեղեկատվություն են տարածում։ Զարմանալի է ուղղակի, եթե սովորական մարդիկ անեին դա, նման տեղեկատվություն տարածեին՝ ես կհասկանայի դա, բայց իրենց լուրջ քաղաքական մեկնաբաններ, քաղաքական գործիչներ համարողներն են նման բան տարածել՝ դա է ինձ մտահոգում։ Այդ տղան, որ իբր ասում են ուկրաինացի է, անունը Արեգ է՝ Արեգ Սադոյան։ Խառնաշփոթ են ուզւոմ դիտմամբ ստեղծել։

-Ձեր շարժման նկատմամբ հետաքրքրությունը մեծացե՞լ է ակցիայից հետո։

-Այո, ճիշտ է, իրականում շատ բացասական քննադատություններ էլ եղան, պարզապես շատերը մեզ չեն ճանաչում, դրա համար սկսեցին ամեն ինչ ասել, իբր օտար երկրից ֆինանսավորվող կառույց է։ ԱՅնպես են ասում, կարծես ես տանը նստած մի օր որոշեցի նման բան անել, բայց ես այս շարժումը երկու տարի առաջ հիմնադրեցի, հետևողական ամեն օր մարդկանց հետ հանդիպում եմ, խոսում եմ, քարոզչություն եմ անում, երկու տարի տևեց, որ ես կարողանամ 15 հոգի դուրս հանեմ, եթե ես ինչ-որ գործակալ լինեի ՝ հաստատ երկու տարի չէր տևի, որ ես 15 հոգի դուրս հանեի։ բայց նաև լիքը դրական արձագանքներ եղան հատկապես երիտասարդների կողմից, ովքեր ոգևորվել են, որ նոր ազգային շարժում են տեսնում, նոր ազգային զարթոնք են տեսնում։ Միշտ էլ այդպես է, եթե մարդ մի գաղափարի համար պայքարում է, միշտ լինելու են մարդիկ, ովքեր աջակցելու են և լինելու են մարդիկ, ովքեր դեմ են դուրս գալու՝ դա բնական է։ Ամեն դեպքում մենք պետք է մեր թշնամիներին էլ հասկանանք, իրենք երբ որ Հայաստանում տեսնեն, որ հայաստանում իրական ազգային զարթոնք է տեղի ունենալու, նրանք չեն ժպտալու ու  նստեն նայեն, ասեն, տեսեք Հայաստանում ինչ սիրունա զգային զարթոնք է, նրանք ամեն պիտակ կկպցնեն՝  ֆաշիստական դրսևորումներ ունենա, թե ոչ։ Եթե նրանք ազգային զարթոնքի զարգացում կամ նշույլ տեսնեն, վայնասուն բարձրացնելու են, մեր հայրենակիցները դա պետք է գիտակցեն։

-Դուք քաղաքական հայտ եք ներկայացնում, ճի՞շտ հասկացա Ձեզ։

-Մերը առհասարակ քաղաքական շարժում է, բայց ավելի խոր բովանդակություն ունի մեր շարժումը։ Մենք ուզում ենք գիտակցության հեղաշրջում անել Հայաստանում, մարդկանց մտածողության մեջ, թե ինչպես են դիտարկում աշխարհը։ Աշխարհի նկատմամբ հայացքը փոխենք, ցեղային արժեքների հիման վրա ամեն ինչ դնենք, ավելի վեհ արժեքների վրա, քան այս ներկա հեդոնիստական, նյութապաշտական արժեքները, որ տիրում են մեր հասարակությունում։