Пожар, пожар. Где пожар?

Փաստորեն, փաշինյանական գունավոր, թավշյա, այսինքն՝ բարխատի, սիրո հեղափոխությունն ինձ մեջ արթնացրեց մի թաքնված տաղանդ (կներեք անհամեստության համար). բանից պարզվեց, որ հրապարակախոս եմ, լրագրող եմ,  միայն ձեռքի հետ՝ տնտեսագետ: Այժմ, արդեն, բոլոր տնտեսագետները խամրում են, «քարկապ» են լինում, երկրի գլխավոր տնտեսագետի՝ Էկոնոմիկայի նախարար Քերոբյանի պայծառ կերպարի կողքին:

Ըստ օդում կախված լուրերի, նաև ինքնասպանություն գործած տնտեսագտներ էլ են եղել՝ «Մագարաչ» գինեգոր­ծության եւ խաղողա­գործության համամիութենական գիտահետազոտական ինստի­տուտի տնօրեն, կեն­սաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Պավել Գոլոդրիգայի օրինակով, ով ԽՍՀՄ-ում հակաալկոհոլային պայքարի շրջանակ­ներում ինքնասպան եղավ, քանի որ չկարողացավ կանխել խաղողի ունիկալ կոլեկցիոն տեսակների վերացումը: Դե, գիտեք, մեր տնտեսագետները չկարողացան կանխել զբոսաշրջության բուռն զարգացումը, Հայաստանի վերածվելը շինհրա­պարակի, գյուղատնտեսության շռայլ օժանդակությունը, ներդրումների ցունամին. աշխատուժի պակասուրդը, и, как люди интеллигентные, արժանապատիվ ձևով հրաժեշտ տվեցին …Քերոբյանին:

Пожар, пожар, везде пожар: Ուղղակի ոչ մի ԱԻՆ, նույնիսկ Ֆելիքս Ցոլակյանի նման փորձառու, գրեթե բոլոր պատասխանատու պաշտոնները զբաղեցրած անձնավորության ղեկավարությամբ, չի կարող դրա դեմն առնել: Արդեն պատրաստ էր հոդվածս՝ «Սիգարի ակցիզի պատմությունը կհիշե՞ք, պարոն Արսենյան», սակայն որոշեցի չհրապարակել՝ դրանում սիգարի մասին շատ բան չկար, այլ կային նկատառումներ պատգամավորի ՔՊ-ական թեկնածու Գուրգեն Արսենյանի մտքի այնպիսի «գոհարների» վերաբերյալ, ինչպիսին են. 1. «…անցեք էդ էջը, առաջ շարժվեք, պատմության այդ էջն արդեն տե­ղի է ունեցել, դուք չեք կարող առաջիկա տասը տարին կառուցել 20 թվա­կանի իրա­դարձությունների վրա», 2. « Մեր կյանքում պատերազմը փոխել է հետեւյալը, որ եղել է պատերազմ։ Մեր կյանքում եղել են համաճարակ, տնտեսական ճգնաժամ, եղել է նաեւ սոցիալական ճգնաժամ, երբ հասարակության նկատմամբ ատելության, կեղտի ու մարդկային ստորության դռները բացվեցին, եւ հարձակում գործվեց հայ հասա­րակության վրա՝ ողջ ուժով, նոյեմբերի 9-ից հետո»: 3. «Որովհետեւ սա իրենց իշխա­նությունն է, որովհետեւ այս իշխանությունն իրենց չի թալանում, որովհետեւ էս իշխանությունն իրենց երեխեքի ապագան չի ծախում, իրենց կրթությունը չի վերա­ծում տգիտության… »։ 

Դեռ այս մի пожар-ից չպրծած, մեկ ուրիշն է բռնկում: «Միացյալ Հայաստան» կուսակցության հինադիր-նախագահ Երվանդ Թարվերդյան: Մարդը հիմնավոր դատողություններ է անում. «Այսօր մեր պետությունը չունի բավարար ռեսուրս ընտրություններ կազմակերպելու համար, մասնավորապես՝ մենք չունենք առողջա­պահության նախարարություն, չունենք պաշտպանության նախարարություն, մենք չենք կարողանում պաշտպանել մեր երկրի տարածքային ամբողջակա­նությունը, չունենք ներքին գործերի նախարարություն, հենց երեկ Երևանի կենտրոնում մարդ սպանվեց։ Հիմա հարց, ընտրությունների ընթացքում Ներքին գործերի նախա­րարությունը արդյոք կարո՞ղ է ապահովել մարդկանց պաշտպանված լինելու իրա­վունքը. իհարկե՝ ոչ, չի կարող: Մենք չունենք նաեւ արտաքին գործերի նախարա­րություն, բա առանց դրա ինչպես ենք մենք պատրաստվում գնալ ընտրությունների։ Եվ ընդհանրապես՝ մենք կառավարություն ունե՞նք, թե՞ ոչ»։
Ով կասի, թե Թարվերդյանը ճիշտ չէ, թող առաջինը քարկոծի ինձ: Բայց, նա շատ կարևոր ու պատժելի մի հայտարարություն է արել. «Ես ուզում եմ ուշադրություն հրավիրել նաեւ մեր Արդարադատության կին նախարարի, այդ վախկոտի վրա, որ նա վախեցավ ու չցանկացավ գրանցել «Միացյալ Հայաստան» կուսակցությունը։ 

Հ.Գ. Երիտասարդ սերունդը, կարծես, հայ գրականությունն ուսում­նասիրում է սեղմագրերով, իսկ քննությունը հանձնում թեստերով: Ես չգիտեմ, թե դա ում գաղափարն է եղել, բայց մեծագույն հաճույքով այդ սեղմագրերով ու թեստերով կհար­վածեի այդ ազգակործանի, ազգային արժե­համակարգը ոտնահարողի դա­տարկ գլխին: Պեպոն, տեսնելով գեղեցիկ աղջիկ պատուհանում, ձեռքը դրեց սրտին և սկսեց բղավել «Пажар! Пажар!». Где пожар, спросили у него. «В сердце пажар!»։ Արտա­հայտությունը Գաբրիել Սունդուկյանի «Պեպո» պիեսից է (1870 թ.): Պեպոյի սյուժեի հիման վրա ստեղծ­վել է առաջին հայկական հնչյունային ֆիլմը։ Պրեմիերան տեղի է ունեցել 1935 թվականի հունիսի 15-ին, ռեժիսորը Համո Բեկնազարյանն է։

Պեպոյին առա­ջին բեմադրության ժամանակ մարմնավորել է Հրաչյա Ներսիսյանը, իսկ Զիմզիմովին` Ավետ Ավետիսյանը: 19-րդ դար, Հայաստանը ռուսական կայսրության կազմում է: Չի կարելի պնդել, թե հայերն այն ժամանակ շատ երջանիկ են եղել: Բայց, գուցե եղել են անհոգ, եթե կարողացել են այդպես արտահայտվել աղջկա նկատմամբ սիրո պոռթկումից. «Սիրտս այրվում է»: Մեր ժամանակներում, հատկապես վերջին երեք տարիներին, քիչ, թե շատ արժանապատիվ մարդկանց սրտերն էլ են այրվում, երբ տեսնում են, թե մարդիկ անձնական շահից ելնելով ինչի են պատրաստ: Թեպետ Կարլ Մարքսը դիպուկ նկատել էր, թե ինչի է ընդունակ կապիտալը, երբ շահադրույքը մեծանում է, այդուհանդերձ, մեր ճակատագրի ժողովուրդը չպետք է ստրուկ դառնար կապի­տալին, այլ կապիտալին իր ստրուկը պետք է դարձներ:

Գագիկ Վարդանյան