«Հրապարակ»․ Ինչո՞վ է զբաղված Նիկոլ Փաշինյանի՝ հատուկ հանձնարարություններով դեսպանը

«Հատուկ հանձնարարություններով դեսպան» եզրույթի մասին հանրության գերակշիռ մասը տեղեկացավ, երբ 2022 թ․ մարտի 14-ին «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության նախագահ Էդմոն Մարուքյանը, թողնելով ընդդիմադիր դաշտը, նշանակվեց Նիկոլ Փաշինյանի հատուկ հանձնարարություններով դեսպան։ Սակայն մինչ նրա նշանակումը Փաշինյանը նման եւս մեկ դեսպան ուներ՝ Կենտրոնական բանկի նախագահ Արթուր Ջավադյանը, ով 2018-ի հեղափոխությունից հետո ծանրակշիռ ծառայություններ մատուցեց հեղափոխական իշխանություններին եւ ժամկետը լրանալուց հետո՝ 2020-ին «դեսպան» նշանակվեց։

Եթե Էդմոն Մարուքյանը հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների ու «խաղաղության պայմանագրի» հարցերով է «զբաղվում» եւ երբեմն ամենատհաճ նորությունները փոխանցում հանրությանը՝ կատարելով «հատուկ հանձնարարություններիով դեսպանի» պարտականությունները, ապա հանրությանը հայտնի չէ, թե ինչով է զբաղված Արթուր Ջավադյանը՝ ի՞նչ հատուկ հանձնարարություններ է կատարել 3 տարվա ընթացքում, եւ ո՞րն է նրա գործունեության ոլորտը։ Նախ նշենք, որ հատուկ հանձնարարություններով դեսպաններն արտգործնախարարության հաստիքացուցակում են, այսինքն՝ ԱԳՆ աշխատակիցներ են, սակայն ԱԳՆ պաշտոնական կայքում նրանց մասին ոչ մի տվյալ չկա՝ ոչ կենսագրություն, ո՛չ պաշտոնի նկարագրություն, ո՛չ կատարած աշխատանքի մասին տեղեկություններ։ 

Նշենք, որ, ըստ «Պետական պաշտոններ եւ պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» օրենքի, հատուկ հանձնարարություններով դեսպանների պաշտոնային դրույքաչափի գործակիցը 10,50 է, հետեւաբար, նրանք ամսական ստանում են մոտ 874 հազար դրամ՝ պարգեւավճարներն ու հավելավճարները չհաշված, ինչը Հայաստանի պայմաններում բավականին բարձր աշխատավարձ է։ ԱԳՆ-ից փորձեցինք ճշտել, թե 2020 թվականից մինչ օրս Արթուր Ջավադյանն ինչ գործունեություն է ծավալել․ քանի պաշտոնական հանդիպում է ունեցել, ում հետ, քանի հատուկ հանձնարարություն է կատարել, եւ ինչ հանձնարարություններ են եղել դրանք։ ԱԳՆ-ից հետեւյալ պատասխանն ենք ստացել․

«ԱԳՆ հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Արթուր Ջավադյանը 2020թ. ՀՀ վարչապետի որոշմամբ Սեւծովյան առեւտրի եւ զարգացման բանկի կառավարիչների խորհրդում նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարիչ։ Բանկն իրականացրել է բազմաթիվ ծրագրեր Հայաստանում իրական հատվածում եւ ֆինանսական համակարգում: Ա. Ջավադյանն իր գործունեության սկզբում 2020թ. հունիսին հիմնադրել է «Տնտեսական հեռանկարների կենտրոն» հիմնադրամը, որը նպատակ ունի նպաստել Հայաստանի Հանրապետությունում սոցիալական, միջազգային ինտեգրացիայի խորացման եւ երկարաժամկետ տնտեսական զարգացման նպատակներին: Արթուր Ջավադյանը հանդիսանում է նաեւ վերոգրյալ հիմնադրամի խորհրդի նախագահը: Հիմնադրամն ակտիվ համագործակցություն է հաստատել միջազգային տնտեսական կազմակերպությունների, միջազգային ֆինանսատնտեսական ոլորտի ղեկավարների եւ փորձագետների հետ: Ձեւավորվել է Հիմնադրամի պատվավոր անդամների խորհուրդ, որն այս պահի դրությամբ բաղկացած է 30 անդամներից: Նրանց թվում են կենտրոնական բանկերի գործող եւ նախկին նախագահներ, միջազգային ֆինանսական կառույցների ղեկավարներ, ինչպես նաեւ միջազգային հեղինակություն վայելող ակադեմիական հանրության ներկայացուցիչներ: 2023թ. ապրիլի 16-ին Հիմնադրամը հյուրընկալել է միջազգային համաժողով Transformation Towards Sustainability: energy and finance Jungen:

Համաժողովին բացի հիմնադրամի պատվավոր անդամներից (խոսնակների կարգավիճակով) մասնակցում էին նաեւ ՀՀ-ում գործող ֆինանսական հաստատությունների ղեկավարները, որի շրջանակներում նախանշվել են կայուն էներգետիկ լուծումների եւ ֆինանսական ռազմավարությունների առաջխաղացման նոր հնարավորություններ։ Ա. Ջավադյանն իր գործունեության սկզբից հանդիսանում է Տնօրենների հայկական ինստիտուտի խորհրդի նախագահը եւ Միջազգային էներգետիկ կորպորացիայի խորհրդի անդամ: ՀՀ վարչապետի 2022թ. ապրիլին 27-ի թիվ 434-Ա որոշմամբ ստեղծվել է Տնտեսական քաղաքականության խորհուրդը, որը բաղկացած է ՀՀ եւ միջազգային հեղինակություն վայելող օտարերկրյա ականավոր գիտնականներից, հասարակական գործիչներից եւ անկախ փորձագետներից: Խորհրդում իր ակտիվ գործունեությունն է ծավալում ինչպես հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Ա. Ջավադյանը (Տնտեսական քաղաքականության խորհրդի նախագահի տեղակալի կարգավիճակով), այնպես էլ ՏՀԿ Հիմնադրամի թիմը, որն իր գործունեությամբ ՀՀ վարչապետի որոշմամբ (ՀՀ վարչապետի N 1528-Ա որոշում, Հավելված 2) համակարգում է խորհրդի աշխատանքային խմբի գործունեությունը՝ ապահովելով վերջինիս կապը նաեւ խորհրդի անդամների հետ: Իր գործունեության սկզբից ի վեր ՀՀ ԱԳՆ հատուկ հանձնարարություններով դեսպանն ունեցել է բազմաթիվ հանդիպումներ եւ շփումներ միջազգային տնտեսական կազմակերպությունների, ֆինանսական հաստատությունների ղեկավարների, գործարար, ակադեմիական եւ այլ շրջանակների հետ»,- ասված է ԱԳՆ Լրատվության եւ հանրային դիվանագիտության վարչության պետի պաշտոնակատար Իննա Թորգոմյանի՝ մեզ ուղարկված պատասխանում։ 
Փաստորեն, Ջավադյանի գործունեությունը, ըստ ԱԳՆ պատասխանի, կապված է ինչ-որ խորհուրդների «պատվավոր անդամ» լինելու, հեղինակավոր անձանց հետո շփվելու, ինչպես նաեւ «ֆինանսական ռազմավարությունների առաջխաղացման նոր հնարավորություններ նախանշելու» հետ, այսինքն՝ հարցեր, որոնք կապված են տնտեսական եւ ֆինանսական համակարգի հետ, ոլորտներ, որոնք էկոնոմիկայի ու ֆինանսների նախարարության պատասխանատվության ներքո են։ Իսկ այն հարցը, թե վարչապետի ինչ հատուկ հանձնարարություններն է կատարել Արթուր Ջավադյանը եւ արդյո՞ք այս գործունեությունը չէր կարող ծավալել առանց «հատուկ հանձնարարություններով դեսպան» լինելու, մնում է անպատասխան։