Քաղաքական ուժերը չեն կարող հանգիստ ու անհետեւանք հեռանալ քաղաքական դաշտից. Լիլիթ Ստեփանյան 

Հարցազրույց ԱԺ պատգամավոր Լիլիթ Ստեփանյանի հետ :

- Տիկի՛ն Ստեփանյան, սկսվել է հանրաքվեի քարոզարշավը, նախկին իշխանությունը որքանո՞վ կփորձի մասնակից լինել այս գործընթացներին, եւ «ոչ»-ը, առհասարակ, հաղթելու շանս ունի՞, թե՞ ոչ։

- Սկսեմ Ձեր հարցի վերջին մասից պատասխանել, կարծում եմ` «ոչ»-ըհաղթելու շանսեր չունի: Ցավոք, նախկին իշխանությունների ապաշնորհ քաղաքականության շնորհիվ հասարակությունը հասցրեց քաղաքականապես դառնալ հասուն  եւ խիստ քաղաքականացված: Նրանք հրաշալի գիտեն, թե հանրաքվեն ինչի համար է եւ ինչ նպատակ է հետապնդում:  Նախկին իշխանությունները, քանի որ ոչ վաղ անցյալում Հայաստանի Հանրապետության քաղաքական դաշտում դերակատարներ էին, բնականաբար, կփորձեն, եւ ես կարծում եմ` արդեն փորձում են ընդհատակյա շտաբների եւ հանդիպումների միջոցով ինչ-որ կերպ սատարել չերեւացող «ոչ»-ին, եւ սա բնական գործընթաց է, որովհետեւ քաղաքական ուժերը չեն կարող էդպես հանգիստ ու անհետեւանք հեռանալ  քաղաքական դաշտից: 

- Շատերը նշում են, որ հանրաքվեին մասնակցությունը կարող է ցածր լինել, և հնարավոր չլինի 650 հազար կողմ ձայն ապահովել: Եթե անհրաժեշտ թվով «այո» ձայներ չապահովվի, ինչպիսի՞ն կլինի իշխանության արձագանքը: 

- Թույլ տվեք չհամաձայնել նման մտքի հետ, ես նշեմ, որ  կանխատեսում անելն առհասարակ անշնորհակալ գործ է, բայց, հաշվի առնելով հասարակության, քաղաքացիների տրամադրվածությունը, կարծում եմ, մենք լավատես լինելու հիմքեր, այնուամենայնիվ, ունենք: Իսկ եթե, աստված մի արասցե, մենք ունենանք քիչ մասնակցություն, ապա, թե՛ իշխանությունը, թե՛ ընդդիմությունը էստեղից հետեւություներ պետք է անեն, բայց ես չեմ կարծում, որ կունենանք ցածր մասնակցություն: 

- Հանրաքվեի գործընթացը որքանո՞վ  կխանգարի խորհրդարանի աշխատանքին՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ շատ պատգամավորներ տարբեր շտաբներում փորձում են համակարգել աշխատանքները։

- Իսկապես, այսպիսի խնդիր կա, որովհետեւ մենք եւս 2 շաբաթից կունենանք քառօրյա լիագումար նիստեր, կարծում եմ` բոլոր այն պատգամավորները, ովքեր ունեն նախագծեր կամ նախագծերի համահեղինակ են, եւ ում ներկայությունն անհրաժեշտ է ԱԺ-ում, կլինեն ԱԺ-ում, մյուսներս պարզապես կսահմանափակվենք քվեարկություններով եւ կլինենք շտաբներում, որտեղ ամրակցված ենք, եւ քարոզարշավ կիրականացնենք: Որովհետեւ Հայաստանի Հանրապետությունում այս պահին թիվ մեկ քաղաքական միջոցառումը հանրաքվեն է եւ քարոզարշավը:

- Սահմանադրական հանրաքվեի համար ընտրական հանձնաժողովներում ընդգրկվել են ՀՅԴ-ական եւ  ՀՀԿ-ական անդամներ: Ձեր կարծիքով, մտահոգվելու առիթ կա՞։

- Մեծ առումով մտահոգվելու առիթ չկա, սա խոսում է  քաղաքական իշխանության ժողովրդավար լինելու մասին, որ մենք մեր առջեւ նպատակ չենք դրել յուրաքանչյուր անդամի հայտի դեպքում խորանալ, հասկանալ, թե նախկինում կամ ներկայում ինչ քաղաքական ուժ են ներկայացրել եւ այժմ ինչ դերակատարում կամ ինչ քաղաքական կողմնորոշվածություն ունեն: Այս պահին քարոզարշավ է ընթանում, Ձեր կողմից նշված երկու քաղաքական ուժերն ունեն բոլոր հնարավորությունները եւ լիազորությունները` իրենց քաղաքական դիրքորոշումն արտահայտելու քարոզարշավի ընթացքում ընդունելի եւ օրենքով սահմանված քարոզարշավի միջոցներով, իսկ հանձնաժողովներում նրանց ընդգրկվածությունը, ինչպես բոլոր մյուս անդամների ընդգրկվածությունը, նախագահից սկսած մինչեւ վերջին անդամը, կոնկրետ լիազորությունների եւ իրավունքների շրջանակներով սահմանափակված են: Հետեւաբար, ես չեմ կարծում, որ նրանց ներկայությունը հանձնաժողովներում ինչ-որ կերպ կարող է ազդել քաղաքացիների արդեն ձեւավորված կարծիքի վրա:

 -  Քանի՞ շտաբ ունեք Կոտայքի մարզում եւ հստակեցրե՞լ եք, թե ով  որ քաղաքում կհամակարգի հանրաքվեի աշխատանքները:  

- Մենք վաղուց ենք հստակեցրել, մոտ 3 շաբաթ առաջ մենք ունեցել ենք ինտենսիվ հանդիպումներ մեր մարզից ընտրված պատգամավորների, քաղաքական ակտիվի, ինչպես նաեւ մարզպետի հետ: Ասեմ, որ մարզպետն է հիմնականում կոորդինացնում մարզում աշխատանքները: Մեծ քաղաքներում ունենալու ենք 7 շտաբներ, Աբովյանում՝ 2 շտաբ: Մեծ համայնքներում կլինեն հավաքատեղեր, որտեղ մենք հնարավորություն կունենանք իրականացնել մեր հանդիպումները: Քարոզարշավի ընթացքում չենք սահմանափակվի միայն մեծ հանդիպումներով, բնականաբար, մեր զինանոցում կլինեն նաեւ քայլերը, քաղաքացիների  հետ զրույցները, ինչպես որ դա հիմա իրականացնում է ՀՀ վարչապետը:

- Սահմանադրական հանրաքվեի հաջող ավարտից հետո որքա՞ն ժամանակ կպահանջվի նոր ՍԴ ձևավորելու համար, եւ որքանո՞վ հանրության համար վստահելի դատական համակարգ կստեղծվի:

- Սահմանադրական հանրաքվեի հաջող ավարտից հետո, որին մենք անվերապահորեն հավատում ենք, արդեն կլինեն կոնկրետ գործընթացներ, որոնք  սահմանում են օրենքները:  Եթե չեմ սխալվում, ԱԴ անդամներին ներկայացնելու հնարավորությունն ունեն ՀՀ նախագահը, ՀՀ կառավարությունը եւ  դատավորների ընդհանուր ժողովը: Աստիճանաբար կլինի նոր անդամների ներկայացվածությունը, որոնց կընտրի ԱԺ-ն, իսկ մյուս անդամները, բնականաբար, հանրաքվեից հետո պետք է սահմանափակեն իրենց լիազորությունները, որտեղ բազմիցս  ենք խոսել այս մասին, ներկայիս ՍԴ անդամները, փաստորեն, անցումային դրույթներով էնպես են գրել Սահմանադրությունը, որ մենք նոր ՍԴ պետք է ունենանք 2035 թվ.-ի, որը, կարծում եմ, ազնիվ չէ մեր քաղաքացիների համար: Եվ որքան էլ փորձում է «ոչ»-ի չերեւացող, բայց ուրվագծվող շտաբը քաղաքացիներին հասցնել այն մեսիջը, թե ՍԴ դատավորների փոփոխությունները մեծ հաշվով որեւէ առումով ազդեցություն չեն ունենալու քաղաքացու կյանքի վրա, բոլորովին չեն համապատասխանում իրականությանը: Մենք ԱԺ-ում թափանցիկ, բոլոր աչքի առաջ կընտրենք այն ԱԴ անդամներին, ովքեր իսկապես ունեն այն արժեհամակարգը, որ առաջնորդվում են ՀՀ պետական շահով, հասարակության շահով, այլ ոչ թե ներկայացնում են ինչ-որ փոքր քաղաքական խմբի անհատական շահերը:

- Հնարավո՞ր է, որ հանրաքվեից հետո ՍԴ դատավորները դիմեն ՄԻԵԴ եւ եթե դիմեն, արդյոք բացասական չի՞ անդրադառնա Հայաստանի վրա: 

- Անկեղծ ասած, չեմ կարող իրենց փոխարեն պատասխանել: Մենք իրականացնում ենք այս պահին սահմանադրական 2-րդ հոդվածը:  Այն սահմանադրության, որի հեղինակն է Հրայր Թովմասյանը, եւ ես չեմ կարծում, որ ժողովրդի ձայնը լսելը, ժողովրդի ձայնի միջոցով հանրաքվե կազմակերպելը վտանգավոր հետեւանքներ կարող է ունենալ եւ բացասական կարծիք տալ: Քանի որ ինքս իրավաբան չեմ, կխուսափեմ թերեւս այս հարցին պատասխանելուց: Իսկ ՍԴ անդամները որեւէ կերպ կաշկանդված չեն եւ եթե կարծում են, որ իրենց իրավունքները ոտնահարվել  են, նրանք կարող են օրենքով սահմանված կարգով թակել բոլոր դռները: