Վստահ չեմ, որ սրանք ընտրություն կանցկացնեն․ Պետրոս Մակեյան

Վստահ չեմ, որ սրանք ընտրություն կանցկացնեն․ Պետրոս Մակեյան

Հունիսի 20-ին նախատեսված արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների թեմայով «Հրապարակը» զրուցել է «Ժողովրդավարական հայրենիք» կուսակցության ղեկավար Պետրոս Մակեյանի հետ։

- Պարո՛ն Մակեյան, ի՞նչ Ընտրական օրենսգրքով եք կողմ, որ հունիսի 20-ին լինեն ընտրությունները, ռեյտինգայի՞ն լինի, թե՞ համամասնական։

- Ես առիթ ունեցել եմ ասելու, որ ռեյտինգայինը հանցագործություն էր։ Ու նախկին ռեժիմի վերջին բոլշևիկը՝ Սերժ Սարգսյանը, փաստորեն ձևավորել էր արդեն ձևավորված մարզային քրեաօլիգարխիկ ֆեոդալների համար։ Երկու ընտրություն՝ 2017 թվականի ընտրությունը, կարծեմ, և Փաշինյանի՝ այսպես կոչված «հեղափոխական» արտահերթ ընտրությունը։ Բնական է, որ այդ օրենսգիրքը որևիցե ձևով արդարացված չէ։ Այս պահին համամասնականը չարյաց փոքրագույնն է։ Բայց մեծ հաշվով, այն, ինչ անում են իմքայլականները, կիսատ-պռատ է՝ ինչպես իրենք երկիրը կիսատ-պռատ կառավարեցին, պատերազմը կիսատ-պռատ վարեցին, ամեն ինչը՝ կիսատ-պռատ։ Իրենց այս օրենքով եթե դաշինքների անցողիկ շեմը դարձնում են 8-9, 10 տոկոս, գոյություն չունեցող քաղաքական դաշտի կայացման համար որևէ հնարավորություն չի ընձեռվում։ Տեսեք, հարևան Վրաստանում նույն վիճակն է, գուցե մերինից մի քիչ ավելի լավ (որովհետև մեզ մոտ 20-25 տարի ասպատակել են քաղաքական դաշտը, դրա համար եմ ասում Վրաստանում ավելի լավ է), շեմը 1 տոկոս դարձրին։ Իհարկե 1 տոկոս շեմը ցածր է, գոնե մեզ մոտ 2 տոկոս պետք է լիներ, որ չկայացած կուսակցությունները կարողանային մտնել մրցապայքարի մեջ։ Հիմա եթե նույնիսկ գնա համամասնական ցուցակով, պայքարը գնալու է փողի ու մեդիահնարավորությունների մասով, իսկ դա նախկինների և ներկա իշխանությունների մոտ է, մնացածը խաղից դուրս են մնում։

- Հայրիկյանն ինձ ասում էր համամասնական, բայց ընտրատարածքներում։ Ի՞նչ մեխանիզմով եք ուզում, որ համամասնականն էլ համարում եք չարյաց փոքրագույն։

- Բնականաբար Հայրիկյանն ինչ ասում էր, ընդունում եմ։ Քննարկել ենք, ընդունելի է։ Բայց այս փուլում ռեյտինգայինից անցնել բաց համակարգի, ժամանակ և հնարավորություն չի տալիս։

- Ի՞նչ մեխանիզմով պետք է լինի, եթե բացառենք երկուսն էլ։

- Այս պահին հաշվի առնելով ժամանակը, տեխնիկական հնարավորությունները՝ ռեյտինգայինի համեմատ ավելի դրական է բաց համամասնականը։

- Իսկ ի՞նչ ծրագրով եք մասնակցելու ընտրություններին։

- Կարծում եմ, որ այս ընտրություններին մասնակցելու երկու հիմնական պատճառ կա։ Մենք տեսնում ենք, որ իրար ոչնչացնելու, իրար հոշոտելու այսպես կոչված «քաղաքական վեկտոր» է՝ իշխանությունների և նախկինների միջև իրար նկատմամբ։ Նաև դա տեխնոլոգիա է, որ մյուսները չկարողանան ծրագրերով ներկայանալ։ Որովհետև փոխադարձ ոչնչացնող մթնոլորտում որևէ ծրագիր, որևէ գաղափար չի ընկալվի։ Մեր կարծիքով՝ այսօր առաջնայինը Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության խնդիրն է։ Որովհետև մենք տեսանք, որ այն անվտանգային համակարգը, որ կար, բանից պարզվեց, որ զրոյական անվտանգություն ունենք։

- Անվտանգության առումով նկատի՞ ունեք Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև համագործակցությունը, և ա՞յլ ձևաչափով եք ուզում, որ այդ անվտանգությունն ապահովվի։

- Մեր այն անվտանգային համակարգը, որ գործում էր տասնամյակներ շարունակ մեր ռազմավարական դաշնակից կոչված Ռուսաստանի հետ, փաստորեն ֆիասկո ապրեց 2020 թվականի թուրք-ադրբեջանական ահաբեկչական պատերազմի ժամանակ։ Որովհետև ինչ համախմբում էր տեղի ունենում այն կողմում, իսկ մեր ռազմավարական դաշնակիցն իբր չեզոքություն պահպանեց, բայց իրականում նաև սպասարկեց նրանց ծրագրերի իրականացմանը։ Եվ պարզ դարձավ, որ մեր անվտանգային համակարգը փաստորեն գոյություն չունի։ Եվ հիմա եթե մենք չփորձենք տեսնել ու բալանսավորել մեր անվտանգային համակարգը, տասնամյակների ընթացքում կտեսնենք, որ մեր պետականությունը ոչ միայն վտանգված է, այլև գոյություն չի ունենալու։

- Ո՞ւմ հետ անվտանգային նոր ձևաչափ կազմավորել։

- Կարծում եմ՝ անուններ կարելի է թվարկել, բայց այդ թվարկման ընթացքում կարող ենք որոշակի պետություններ բաց թողնել։ Աշխարհաքաղաքական շահագրգռվածություն այս տարածաշրջանում գիտենք, թե որ երկրներն ունեն։ Մենք գիտենք՝ որ երկրներն են տասնամյակներ շարունակ փորձել մեզ աջակցել, ճանաչել ցեղասպանությունը, օրենքով ընդունել, օրինակ՝ Ֆրանսիան։ Պատերազմի ժամանակ Ֆրանսիան ևս իրեն հստակ պահեց։ Բայց իմ տպավորությամբ՝ մեծ հաշվով գերտերությունների, այդ թվում՝ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների իմացությամբ կամ լուռ համաձայնությամբ էր այս պատերազմը։ Այս աղետին, կարծես, պատրաստված սպասում էր այս իշխանությունը, որովհետև ուրիշ ձև չես կարող բացատրել։  Էս աստիճանի անկազմակերպ, էս աստիճանի անփույթ պատերազմ վարելը նշանակում է պատրաստի սպասել էս աղետին։

- Իսկ կորոնավիրուսի պայմաններում քարոզարշավն, ընտրարշավն ինչպե՞ս եք իրականացնելու, ինչպե՞ս եք նախատեսում։

- Ես վստահ չեմ, որ սրանք ընտրություն կանցկացնեն, քանի դեռ հստակ չի հայտարարվել Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի կողմից և պրոցեսները չեն սկսվել։ Կորոնավիրուսի այս երկրաչափական պրոգրեսիայով աճը կարող է բերել մի հանգրվանի, որ մի օր առավոտ ասեն․ «Քանի որ համաճարակ է, ընտրությունները հետաձգում ենք»։  Թվերի զուգահեռ աճը բերում է մի հանգրվանի, որ ինչ-որ պահի կարող են որոշել, որ «լավ կլինի՝ հետաձգենք», կարող է ուրիշ բան պատահի, իրենց համար ավելի նախընտրելի ժամանակ ընտրեն