Մարգարետ Ասլանյան. Կարմիր հյուսիս
***
Իմ մեջ ցամաքել է ինչ-որ ծով:
Ձայնալարերիս ուշաթափված թռչուններ կան,
հիշողության հիերոգլիֆներին՝ արեւի արցունք.
երբ վերադառնամ քեզ մոտ, Բա՛ռ,
ծածկիր ուսերս համբերանքիդ թիկնոցով,
դաղձով թեյ պատրաստիր ինձ համար,
հանգցրու միջանցքի լույսը,
եւ ասա, որ աշխարհում դեռ ապրում է
ինձ հետ չպատահած հրաշքը,
որ ժամանակի կարմիր գետը կուլ չի տվել
քեզ մոտ բերող հավատի նավերը,
որ ժամանակի բոսոր, բոսո՛ր գետը
աղի ու տաք արցունքներով լվացել է
կարմիր մարդկանց ձեռքերը.
ասա ինձ, որ աշխարհում ոչ ոք
այլեւս չի կախում իր կարոտը
հիշողության ժանգոտ մեխից,
որ ընկնող աստղերը հողին սիրահարված հրեշտակներ են,
որ բոլոր թափառումները վերադարձ են տուն,
որ բոլոր ցամաքած ծովերը
անտուն երգերն են՝ կարմիր հյուսիսի...
***
Ուրիշ ձմեռ կգա: Ուրիշ կարոտ:
Ավտոբուսներից իջնող մարդիկ խորտակված քաղաքներ կդառնան,
լուսացույցների կոկորդում սպիտակ ուրվականներ կպարեն
ու կպատմեն լքված հողաթմբերի ցուրտ ասքը,
ու մարմնի կացարանը հիշելիս՝
կվերադառնան խեցի,
ու սերն արտասվելիս՝ կկտրեն մազերը:
Ուրիշ ձմեռ կգա: Ուրիշ լռություն:
Ավտոբուսներ բարձրացող մարդիկ
կտանեն հացի երգը՝ պատերազմի երկիր,
երեք արեւ կընկնի տիղմագույն դաշտին ցորենի,
ու լույսի մասին հիշելիս՝
կապույտ թռչուններ կչվեն
երակներիս հրեշտակացած անտառներից,
ու սերը ժպտալիս՝ ծիծաղս ժայռեր կմռնչա.
երեւի պատերազմից առաջ տղամարդիկ ծխում են,
երեւի պատերազմից հետո կանայք կտրում են մազերը...
***
...Ու հիմա, երբ այսքան շատ ձմեռ կա իմ գրպաններում ու ձայնիս մեջ,
երբ այսքան շատ երկաթ կա մատներիս ծայրերին,
ձեռքերիս, որ առաջվա պես շռայլ չեն գրկում՝
շներին, մարդկանց, փողոցները,
որ առաջվա պես ընդմիշտ մոռանում են՝
հասցեները, անուններն ու վերքերը,
երբ այսքան շատ կոտրված ապակի կա
լուսաբացներում քաղաքի, որ երկրաշարժվել է իմ մեջ,
երբ այսքան շատ ուշացած բառեր
ու ոտնաթաթերին ապրող մեղեդիներ կան՝
պատուհաններում, երդիկներում, տանիքներին,
այսքան շատ կոշիկներ, դռներ, վերմակների տակ կառուցած տներ,
բարձերին արտասված մենադադարներ,
աչքերի տակ պողպատե ջրափոսեր դարձած հյուսիներ կարմիր,
կամուրջներից ցած նետած հիշողություններ ու ֆետրե գլխարկներ,
ես ասում եմ քեզ՝
պահարանում, պահարանո՛ւմ կրիա կա, սե՛ր իմ,
ես ասում եմ քեզ՝
չմեռնես, չմեռնե՛ս, սեր իմ,
ինչպես այն կրիան, որի պատյանը
ոտնաթաթերին ապրող մեղեդիներին պահարան դարձավ...
***
Նորից նույն երազը.
ես դուրս եմ գալիս իմ տան դռնից,
մոխրագույն երկինքը փլվել է փշաքաղված հողին,
փողոցը դատարկ է, ինչպես ծանր ու հավերժական լռությունը հյուսիսի,
փողոցը դատարկ է, ինչպես ընտանեկան ֆոտոալբոմի վերջին էջը:
Ինչ-որ մեկը ուսերս ծածկում է կանաչ շարֆով,
ինչ-որ մեկը հայացքով գրկում է թիկունքս,
շրջվում եմ.
լացելու չափ դատարկ փողոց, ձնախառն անձրեւ,
հին ու ժանգոտ դարպասներ, խտացող մառախուղ,
եւ անտեսանելի ձեռքն ինչ-որ մեկի,
որի մատները զգույշ նվագում են
ինչ-որ ժամանակ հանկարծ ընդհատված օրորոցային՝
իմ բաց թիկունքին...
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ
Կարծիքներ