Աիդա Հարությունյան. Չեմ ուզում
Խոսել չխոսելու մասին,
չապրել կյանքի մասին,
տեսնել չտեսնվածը,
բայց…
թվերի ու տառերի շարքեր,
որ պայթյունների լռեցված ձայներ են,
գրքի նախադասություն, որ չի թողնում
էջի մեջ առաջ գնալ։
Պատերազմը մտածում է մեզ:
Իրադարձությունների,
ամուր կապերի, հեռվից սիրելու մասին վեպերի
կենտրոնի հիմքում՝
իրենց կենտրոնը կորցրած մարդիկ՝
այս ու այն կողմ քայլող մտքերով:
Պենելոպեներ, որ սպասում են,
Ոդիսեւսներ, Տելեմաքոսներ,
որ տուն են գալու նույնիսկ եթե...
բոլոր դեպքերում, միշտ։
Այստեղ ու հիմա՝ չավարտված բառերի, չմեկնված ձեռքերի,
չշարունակվող մտքերի շարք,
որի վրայից խնամքով, երկար ու հանդարտորեն
պիտի հանենք բոլոր չ-երը:
Սառած հայացք մի կետի՝ ավտոբուսի դատարկ նստատեղին։
Ճանապարհ ընկնելու հերթը նեղ աստիճանների առջեւ
ու վերադարձի մեկ առ մեկ, դանդաղ քայլերը:
Մարդիկ, որ ուզում են մի բան փոխել իրենց արտաքինի մեջ,
որովհետեւ գուցե պիտի տեսանելի լինի փոփոխությունը ներսի,
որ մեծանում է անընդհատ ու հայտնվում
երկարող մազերի ծայրերին ու մատների տակ:
Երբեք չէի պատկերացնի, որ երբ կանգնես գնալու ու գալու միջեւ,
այսքան երկար կտեւի սպասումը:
Մտածում էի՝ եթե գնում են, ուրեմն՝ անպայման գալիս են հետո:
Մնայուն թվացող հաջորդականությունը կորցրեց ինձ:
Պատերազմ է...
անտառն այրվում է,
ծառերի ճյուղերը դատարկ են մնացել,
թռչուններն էլ առաջվա պես չեն թռչում։
Ջրի մեջ սուզված սպունգի կտորներ,
դուրս են գալիս զգուշորեն, թեւերը կողերին կպած,
փորձում են փրկվելով փրկել:
Օրվա ընթացքում անկանոն պատկերներ,
որ հետո կհասկանամ կամ կթվա, որ հասկացել եմ,
երազը՝ դաշտային ծաղիկներ՝ որպես նվեր,
օճառը, որ մաշվում է ձեռքիս տակ,
պատուհանի ամենօրյա ֆիլմերը երկնքի մասին,
որ արդեն մեկուկես ամիս է, ինչ նույնը չեն։
Ամաչկոտ մուրացիկը փողոցում,
որ մոտենում է մարդկանց ու չխիզախելով հետ-հետ գնում։
Մարդիկ փորձել են քաղաքի ձայնով խոսել միմյանց հետ,
քայլում եմ ու լսում քաղաքը, ասում է՝ հաղթելու ենք,
իսկ հեռուստացույցներում՝ հաղթելու ենք՝ ցտեսության փոխարեն։
Զուգահեռ աշխարհներ, որ այնքան են իրար մեջ, որ գրեթե նույնն են։
Պատերազմը պատը կառուցո՞ւմ է, թե՞ քանդում։
Հնարավոր է՝ գալիս է, որ փորձի, թե որքան ամուր ես քո պատերի մեջ,
ու դու պիտի ապացուցես՝ հանգամանորեն ու համոզիչ կերպով,
տեսականորեն՝ երկրաչափության խնդիրների պես,
գործնականորեն՝ լիովին ուրիշ մի պատմություն։
Լիովին ուրիշ մի պատմություն...
Աշխարհը մանկություն չուներ,
ցույց տվեցինք մեր ունեցածը,
սկսեց երկար մտմտալ, ինչպես Օգդեն Նեշը վեց տարեկանում,
բայց չգտավ հանգերը,
ասացինք՝ փոքր ժամանակ թերթում էինք գրքերի էջերն
ու նկարներ փնտրում, հիասթափվում էինք,
երբ չէինք գտնում ոչ մեկը, հիշո՞ւմ եք:
Չհասկացան.
աշխարհը ձիու վրա էր, իջնել չուզեց:
«Մեր ժամանակ, մենք ուրիշ էինք» չկա,
պարզապես հետաքրքիր է, թե որքան կմնանք,
թե որքան մարդիկ կպահեն մեզ՝
հիշելով ժամանակի մեջ:
Պատմություններ, որ միշտ աչքերի մեջ ենք պահել,
բայց չենք կարողացել թաքցնել,
ինչպես խնամքով ծալված ու բարձի տակ դրված գիշերանոց։
Ասում է՝ գիշերը լաց ենք լինում,
առավոտյան՝ ամուր կանգնում ու նայում առաջ։
Այսքան մի բան։
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ
Կարծիքներ