Նախագահը պետք է ավելի վճռական գործի և իրավիճակը վերցնի իր ձեռքը. Ս. Բագրատյան

Հայաստանում ներքաղաքական վիճակը շարունակում է լարված մնալ։ Փետրվարի 25-ին, երբ Զինված ուժերը հայտարարությամբ կոչ արեցին Նիկոլ Փաշինյանին հրաժարական տալ, էլ ավելի ընդգծվեց վերջինիս քաղաքական մեկուսացումը, իսկ Հայաստանում ներքաղաքական ճգնաժամն օր-օրի ավելի է խորանում։

Երեկ գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանը հայտարարություն տարածեց, որ իր դիրքորոշումն անփոփոխ է՝ նշելով, որ ԳՇ պետի պաշտոնից ազատման ողջ գործընթացը հակասահմանադրական է։ «Առկա ճգնաժամի հայրենանպաստ լուծումը հնարավոր է ապահովել բացառապես Հանրապետության վարչապետի հրաժարականի և արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում։ Հայաստանի Հանրապետությունում Սահմանադրության և իրավունքի գերակայությունն ապահովելու և ուժը բացառապես իրավունքի հիման վրա իրացնելու նպատակով դիմել եմ ՀՀ վարչական դատարան», - նշված է նրա հայտարարության մեջ։ Մի քանի րոպե անց Զինված ուժերը հայտարարություն տարածեց՝ նշելով, որ ԶՈւ ղեկավար կազմը միանում է գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանի ուղերձին և հաստատում հանրապետությունում առկա վիճակի վերաբերյալ մինչ այս տրված գնահատականները։

Թեմայի շուրջ «Հրապարակը» զրուցել է Ազգային ժողովի պատգամավոր Սերգեյ Բագրատյանի հետ։

- Պարո՛ն Բագրատյան, Գլխավոր շտաբը կրկին հայտարարություն տարածեց ու վերահաստատեց իր նախկին կոչը, որ Փաշինյանը պետք է հրաժարական տա։ Օնիկ Գասպարյանը նույնպես հայտարարություն տարածեց։ Հիմա այս ամենը, որ համադրում եք, ի՞նչ իրավիճակ է, ճգնաժամից դուրս գալու ի՞նչ ելքեր եք տեսնում։ 

- Երբ Հանրապետության նախագահը մեզ՝ անկախ, խմբակցություններում չընդգրկված պատգամավորներին, հանդիպման հրավիրեց, ես այդ ժամանակ իրեն ասացի, որ ինքը՝ որպես պետության գլուխ, բոլոր քաղաքական ուժերին հրավիրի, նաև վարչապետին, Շտաբի պետին հրավիրի, քննարկի, Անվտանգության խորհրդի նիստ հրավիրեն։ Երկրի, պետականության խնդիրն է, անձի խնդիր չէ։ Եվ կոնսենսուսի գանք, ընտրություններ նշանակենք ու կարողանանք լիցքաթափել այս իրավիճակը։ 

- Իրադարձություններն այլ կերպ գնացին։ Հիմա, ի՞նչ իրավիճակ է։

- Լարված իրավիճակ է, որի լուծումը ես հիմա տեսնում եմ միայն խորհրդակցություններով, հանդիպելով միմյանց։ Բոլոր քաղաքական ուժերը պետք է մի կողմ դնեն անձնական ամբիցիաները և նստեն-քննարկեն իրավիճակից դուրս գալու ելքերը։ Որովհետև ժողովուրդը, ի վերջո, սպասում է, որ երկրի ղեկավարները, քաղաքական ուժերի ղեկավարները նստեն ու լուծում գտնեն։ Առանց խորհրդակցելու, առանց անձնականը մի կողմ դնելու ոչինչ չի լինի։ Պետական խնդիր է, և պետք է մեկ մարդու պես պատրաստ լինենք քննարկելու լուծումները։ 

- ԳՇ առաջին հայտարարության օրը Փաշինյանը հանրահավաք հրավիրեց, կրկին իր ոճով ելույթներ ունեցավ։ Ձեզ մոտ ի՞նչ տպավորություն ստեղծվեց, հանգուցալուծում ուզո՞ւմ է, թե՞ ուզում է ամեն կերպ մնալ վարչապետի աթոռին ու ձգել մինչև 2023 թվականը։

- Կարծում եմ, որ որևէ մեկը, այդ թվում՝ նաև Փաշինյանը, չեն ձգտելու աթոռ պահելու խնդիր լուծել։ Կարծում եմ, որ բոլորն էլ պատրաստ են հանգուցալուծման։ Ուղղակի յուրաքանչյուրն իր մոտեցումն ունի հանգուցալուծման հետ կապված։ Եվ, կարծես, յուրաքանչյուրը փորձում է «վերմակն իր կողմը քաշել», որը սխալ քաղաքական մոտեցում է։ Հիմա բոլորը պետք է փոխզիջման ճանապարհով փորձեն օգնել, որպեսզի այս վիճակից դուրս գանք։

- Իսկ ժամանակավոր կառավարության անհրաժեշտություն տեսնո՞ւմ եք, թե՞ Փաշինյանի օրոք էլ եք հնարավոր համարում արդար, թափանցիկ ընտրություններ անցկացնելը։

- Ժամանակավոր կառավարության դեպքում էլ պետք է ընտրությամբ անել։ Ես ասում եմ նույնը նաև տարբեր հանդիպումների ժամանակ։ Եթե ժողովուրդն ուզում է ժամանակավոր կառավարություն, որ այս վիճակը հանդարտվի, որ ավելի կայուն վիճակով գնան ընտրությունների, դա էլ պետք է ընտրության միջոցով կատարվի։ Լինի ընտրությամբ, վարչապետի ընտրության խնդիր լուծվի։ Ժամանակավոր կառավարությունը նույնպես պետք է լեգալ լինի։ Առանց լեգիտիմության ժամանակավոր կառավարության գործողությունները հիմա էլ կքննադատի մյուս կողմը։ Հիմա էլ միտինգներ կանի մյուս կողմը։ Խնդրի լուծումը չենք կարող գտնել, եթե մենք արդարացի չմոտենանք հարցին։ Մենք պետք է անկողմնակալ մոտենանք, որովհետեւ պետականության խնդիր է, նորից եմ կրկնում։ 

- Ըստ Ձեզ՝ նախագահը դրսևորե՞ց իրեն որպես Սահմանադրության պահապան, որպես պետության գլուխ ԳՇ առաջին հայտարարությունից հետո։

- Իմ կարծիքով՝ Հանրապետության նախագահը վճռական կամք չի արտահայտում։ 

- Ի՞նչ պետք է աներ, որ չի արել։

- Ես հանդիպմանն ասել եմ, որ պետք է առաջնորդվել միայն օրենքով։ Եթե իրավաբանական վարչություն կա, պետք է աշխատել և ներկայացել, թե օրենքն ինչ է պահանջում նման դեպքերում։ Ես իրավաբան չեմ, չեմ կարող նման խնդիրների շուրջ լուրջ վերլուծություն ներկայացել։ Բայց քաղաքական իմաստով, ես կարծում եմ, նախագահը պետք է ավելի վճռական գործի և իրավիճակը վերցնի իր ձեռքը, արբիտրի դերը պետք է կարողանա հստակ իրականացնել։

- Գլխավոր շտաբի հայտարարությունը «ռազմական հեղաշրջման» փո՞րձ եք համարում, թե՞ իրավիճակին համապատասխան հայտարարություն։

- Ռազմական հեղաշրջումը գործողություն կրող երևույթ է։ Բայց կառավարությանն անվստահություն հայտնելու հայտարարությունը քաղաքական եզրույթ ուներ, դա մի քիչ վիճելի է։

- Իսկ հայտարարության դրույթների հետ համաձա՞յն եք։

- Տեսե՛ք, գործող բանակը կա՛մ հեղաշրջում է իրականացնում, կա՛մ ոչինչ չի անում։ Եթե իրականցներ, բոլորս կտեսնեինք, իսկ վարչապետի հրաժարականի պահանջը քաղաքական է։ Հետեւաբար արդյո՞ք դրանով խնդիրը լուծվեց, կամ օգնեց հանգուցալուծմանը։ Մենք պետք է գտնենք մեր նպատակը, մենք ինչ նպատակ ենք հետապնդում, որ հանգուցալուծվի այս իրավիճակը։ Ճի՞շտ է։ Ուրեմն բոլորս քայլերը պետք է անենք այնպես, որ հանգուցալուծման տանենք, ոչ թե լրացուցիչ լարման։ Այսինքն՝ չենք օգնում այդ հայտարարությամբ։ Եթե ընդամենը հայտարարություն է, որին որևէ գործողություն չի հետևում, իմաստ ունե՞ր այդ հայտարարությունը։ 

- Սահմանների հետ կապված այս անորոշությունը, իշխանությունները բաներ կան, որ թաքուն են պահել։ Վերջերս իմացանք, որ Կապանի ճանապարհի հետ կապված հուշագիր կա ստորագրված։ Այս իրավիճակին ինչպե՞ս եք վերաբերվում, բաներ կան, որ իմքայլականները թաքցնում են տարածքների հանձման հետ կապված։

- Եթե լսել եք, Ազգային ժողովում կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ հարցը տվել եմ։ Բացի դրանից առաջարկ եմ արել, որպեսզի մենք շատ արագ մեր ռազմավարական դաշնակցի հետ պայմանագրային պայմանավորվածությունների շրջանակում կարողանանք վերազինել մեր բանակը հնարավորինս վերջին ռազմական տեխնոլոգիաներով, որոնց մեր ռազմավարական դաշնակիցը լիարժեք տիրապետում է, ունի։ Կարողանանք արագ վերազինել, վերակազմակերպենք, և այդ դեպքում սահմանային խնդիրներում շատ ավելի ամուր դիրքերից մեր պայմանները և իրական սահմանները թելադրենք հակառակորդին։ 

- Իսկ այս իշխանությունների գործողություններում տեսնո՞ւմ եք բավականին զիջողական կեցվածք։ Ամեն ինչ զիջում են։ Ինչպե՞ս եք դա գնահատում։ Ուզում էի, որ դրան անդրադառնայիք։

- Տեսեք, իմ հարցը որ հնչեցրել եմ, վարչապետն անձամբ պատասխանել է, որ դա փակ քննարկման առարկա պետք է լինի, որին ես համամիտ եմ։ Բայց ես պետք է հետամուտ լինեմ, որովհետև իմ հնչեցրած հարցից 15 օր է անցել ընդամենը։ Ես հետամուտ պետք է լինեմ, որ փակ նիստ լինի։ Եվ այդ փակ նիստին մենք ծավալների և ընթացքի՝ իմ ասած հարցի շուրջ (բանակի վերազինման և այլն), առարկայական տեղեկության ստանանք։ Այսինքն՝ մենք իմանանք, որ ԻՔՍ քանակի ռազմական տեխնիկա և այլն... մնացածը չեմ ցանկանում մանրամասնել՝ հաշվի առնելով, որ հակառակորդն էլ է մեր մամուլը վերլուծում։ Փակագծեր շատ չեմ բացի։ Բայց ընդհանրապես, երբ որ քո բանակն ամուր է, դու կարողանում ես որևէ հարցում առնվազն զիջման չգնալ։ Իսկ եթե խնդիրներ կան, եթե մեր հասարակությունը թույլ է, մեր իմունիտետը թույլ է, մենք, իհարկե, դժվարություններ կունենանք արտաքին սահմանների և տարածքների հարցում։ Դա ընդամենը մեր այս պահի ուժի արտահայտությունն է։ Մենք ինչ ներուժ ունենք, այդ ներուժով ենք բանակցում։ Իսկ այս պահին, ինչպես նշեցի, բավականին լարված քաղաքական վիճակ է տիրում երկրում։

- Պարո՛ն Բագրատյան, հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորմանն անդրադառնանք։ Հայաստանն այն վիճակո՞ւմ է, որ սահմաններ բացի Թուրքիայի հետ, որ տնտեսական էքսպանսիայի չենթարկվի։ Արդյո՞ք Հայաստանն այն դիրքում է, որ կարողանա Թուրքիայի հետ բանակցել։

- Խոսքը գնում է Մեղրիի հատվածում միջանցք տրամադրելո՞ւ մասին։

- Թե՛ դա, թե՛ հայ-թուրքական սահմանների հետ կապված։ Արա Այվազյանն ասում էր, որ Թուրքիան այլևս սահման փակելու պատճառ չունի։

- Եթե մենք անվտանգության խնդիր չենք լուծում, մենք որևէ սահման բացելու անհրաժեշտություն չունենք։ Որովհետև համար 1-ը մեզ համար մեր ժողովրդի, մեր պետության, մեր սահմանների անվտանգությունն է։ Երբ որ մենք կգնահատենք, որ ունենք բարձր անվտանգային համակարգ։ Եվ նշեցի ռամավակարական դաշնակցի հետ համատեղ ձևավորելով, մեր ռազմավական դաշնակցի հետ երկուսիս սահմանները հսկելու խնդիր ունենք, այսինքն՝ համատեղ անվտանգություն ապահովել։ Որովհետեւ պարզ տրամաբանության մեջ հայկական սահմանին հաջորդում է ռուսականը։