Հայնրիխ Բյոլ. Կամրջին
Կարծես, ոտքերս իրար կապելով, ինձ մի տեղ են հատկացրել, որտեղ կարող եմ նստել. հաշվում եմ մարդկանց, որ անցնում են նորակառույց կամրջով: Իսկ նրանց զվարճացնում է իրենց կարողությունները թվերով ապացուցելը, նրանք արբենում են մի քանի թվանշանների այս անիմաստ ոչնչությունից, եւ ողջ օրը, ողջ օրը իմ լուռ բերանը ժամացույցի մեխանիզմի պես աշխատում է, մինչդեռ թվերը թվերի հետեւից կուտակվում են, որ երեկոյան նրանց նվիրեն քանակի հաղթանակը: Նրանց դեմքը փայլում է, երբ իմ հերթափոխի արդյունքը հաղորդում եմ. որքան մեծ է լինում թիվը, այնքան ավելի է լուսավորվում նրանց դեմքը, եւ, ինչո՞ւ չէ, հիմք ունեն գոհ անկողին մտնելու, որովհետեւ հազարավոր մարդիկ ամեն օր հատում են իրենց նոր կամուրջը… Բայց նրանց վիճակագրությունը ճիշտ չէ: Ցավում եմ, բայց դա ճիշտ չէ: Ես անվստահելի աշխատող եմ, թեեւ, ինչ խոսք, կարող եմ ուղղամիտ մարդու տպավորություն թողնել: Ներքուստ ինձ հաճույք է պատճառում երբեմն թաքցնել ինչ-որ մեկին եւ ապա կրկին, երբ կարեկցանք եմ զգում, նվիրում եմ նրանց մի քանի թիվ:
Նրանց երջանկությունը, փաստորեն, իմ ձեռքերում է: Երբ զայրացած եմ լինում, երբ ծխելու բան չեմ ունենում, միջին թիվն եմ տալիս միայն, երբեմն էլ՝ միջինից ցածր, իսկ երբ սիրտս ուրախ է լինում, երբ տրամադրությունս բարձր է լինում, մեծահոգությամբ արտասանում եմ անգամ հնգանիշ թիվ: Նրանք այնքա՜ն են երջանկանում: Նրանք, իսկապես, ձեռքիցս ամեն անգամ փայլող աչքերով հափշտակում են արդյունքը եւ թեթեւակի խփում են ուսերիս: Նրանք ոչինչ չեն կռահում: Եվ ապա սկսում են բազմապատկել, բաժանել, թվերը վերածել տոկոսների եւ չգիտեմ էլ ինչերի: Նրանք հաշվում են՝ օրվա ընթացքում ամեն րոպե քանի հոգի է անցնում կամրջով, եւ տասը տարվա ընթացքում քանիսն են անցել կամրջով: Նրանք սիրում են երկրորդ ապառնի ժամանակը, երկրորդ ապառնին նրանց մասնագիտությունն է, եւ, այնուամենայնիվ, ես ցավ եմ ապրում, քանի որ դա ճիշտ չէ: Երբ իմ փոքրիկ սիրելին անցնում է կամրջով, իսկ դա օրվա մեջ երկու անգամ է լինում, սիրտս պարզապես կանգ է առնում: Սրտիս անխոնջ տկտկոցն ուղղակիորեն ընդհատվում է, մինչեւ նա թեքվում է ծառուղու կողմն ու անհետանում: Եվ ես թաքցնում եմ նրանից այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում իմ ներսում այդ ընթացքում: Այդ երկու րոպեներն ինձ են պատկանում, միայն ինձ, ու ես չեմ կարող դրանք տալ նրան: Եվ երեկոները, երբ նա վերադառնում է իր պաղպաղակի սրահից, երբ անցնում է մայթի մյուս կողմն ու հանդիպում իմ լուռ բերանին, որը պիտի հաշվի, պիտի հաշվի, սիրտս կանգ է առնում նորից, եւ ես վերսկսում եմ հաշվել միայն այն ժամանակ, երբ նա այլեւս իմ տեսադաշտում չի լինում: Եվ նրանք, որոնց բախտը բերում է, այդ վայրկյաններին իմ կույր աչքերի առջեւով անցնում են՝ չմտնելով վիճակագրության հավերժության մեջ. տղամարդկային ու կանացի ստվերներ՝ չնչին գոյակներ, որոնք վիճակագրության երկրորդ ապագայում չեն լինելու...
Պարզ է՝ ես սիրում եմ նրան: Բայց նա չգիտի այդ մասին, եւ չեմ էլ ուզում, որ իմանա: Նա չպետք է գլխի ընկնի, թե ինչ հսկայական ջանքերով բոլոր հաշվարկները տապալվում են, եւ իր շագանակագույն երկար մազերն ու նուրբ ոտքերն օրորելով՝ միամտորեն ու անմեղորեն պիտի քայլի դեպի իր պաղպաղակի սրահը եւ, որքան հնարավոր է, շատ թեյավճար ստանա: Ես սիրում եմ նրան: Դա պարզից էլ պարզ է. ես նրան սիրում եմ: Վերջերս նրանք ստուգեցին ինձ:
Աշխատանքային ընկերս, որ մյուս կողմում է նստում ու մեքենաներն է հաշվում, ավելի վաղ նախազգուշացրել էր ինձ, եւ ես չափազանց ուշադիր էի: Խելագարի պես հաշվում էի, հաշվիչն ավելի լավ չէր կարող գլուխ հանել: Գլխավոր վիճակագիրն անձամբ էր կանգնել կամրջի մյուս կողմում ու ավելի ուշ մի ժամվա արդյունքը համեմատել իմ ժամանակացույցի հետ: Իմը նրանից ընդամենը մեկով էր պակաս: Բանն այն է, որ իմ փոքրիկ սիրելին անցնում էր կամրջով, եւ կյանքում ոչ մի անգամ ես այդ սիրուն երեխային չէի փոխի երկրորդ ապառնիի հետ, իմ փոքրիկ սիրելին չպիտի բազմապատկվի ու բաժանվի, ոչ էլ՝ ենթարկվի տոկոսային որեւէ հարաբերության: Սիրտս ճմլվում էր, որ ստիպված էի հաշվել առանց նրան նայելու, եւ աշխատանքային ընկերոջս, որ մյուս կողմում մեքենաներն էր հաշվում, անչափ շնորհակալ էի: Դա իմ գոյության մասին էր խոսում: Գլխավոր վիճակագիրը թեթեւակի խփեց ուսիս ու ասաց, որ ես լավ աշխատող եմ՝ վստահելի ու հավատարիմ.
- Մեկ ժամում հաշվի մեջ մեկով սխալվելը,- ասաց նա,- չնչին բան է: Ամեն դեպքում, թվերի հետ գործ ունենք: Ես կառաջարկեմ՝ Ձեզ տեղափոխեն մյուս կողմ՝ հաշվելու կառքերը:
Կառքերը, իհարկե, հնարք են: Կառքն ավելի հարմարավետ, հանգիստ կյանքով ապրելու միջոց է՝ նախկինից լավ: Օրվա մեջ, ծայրահեղ դեպքում, քսանհինգ կառք է անցնում կամրջով, եւ հաջորդ թիվն իր մասին հիշեցնել է տալիս միայն կես ժամ անց, դա ավելի հարմար ու հանգիստ է: Կառքերը հաշվելն ավելի դյուրին կլինի: Չորսից ութն ընկած ժամանակահատվածում ոչ մի կառքի չի թույլատրվում հատել կամուրջը, եւ ես կարող եմ զբոսնել կամ պաղպաղակի սրահ գնալ, կարող եմ երկար նայել նրան կամ էլ, ի՞նչ իմանաս, գուցե տուն ուղեկցեմ իմ փոքրիկ, հաշվից դուրս մնացած սիրելիին:
Թարգմանությունը գերմաներենից՝ Սիրանուշ ՓԱՐՍԱԴԱՆՅԱՆԻ
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ
Կարծիքներ