Ռոբերտ Եսայան․ Ռեքվիեմ
Սեւ սամումը եղեռնական
մոլեգնում է Արցախա
սուրբ լեռների մեջ:
Վարդան Հակոբյան
Մի բուռ խավար թաղելով հողում՝
սպասում են (թուրքերը),
թե ուր որ է բուսնելու է լուսաբացը,
այնինչ ելնո՜ւմ են հողաթմբից ծաղիկներ
Ոսկորի…
Ռոբերտ Եսայան
Մոխրի հորիզոն, շատրվան ցավի,
Դիվային կրքեր եւ անհայտի դո՜ւռ…
Հայաստա՛ն…
Ճակատագրի ափը
հիշատակի ճի՜չն է:
Մուրճի հարվածներ՝
Ճառագայթի սպիտակ սալերին…
Դարբնոցում ոգու
վերածնվո՜ւմ են գրերը հայոց…
Եվ ճառագո՜ւմ է վեմը Անհունի…
Հողը
քո անվան տառերից ծլարձակող հո՜ւնդ է…
Եվ ծառը ոգու մի փոթորիկ է,
որ ծաղկել է հիմա
այս տարածության ըմբռնումից դուրս…
Հայաստան…
Հավատի նորահայտ խաչ է,
ազատության միակամ ե՜րթ է
գաղափարների քաոսի վրա…
Եվ հայացքիս թաքստոցում
ծաղիկն համբուրում է
ծնո՜ւնդը վաղվա:
Եվ գոյության տենդից ժայթքող արցունքները
հավատի խաչքարե՜ր են…
Մորմոքների վիհ, լույսի պատարագ,
կարոտների ծիր եւ Անհունի կա՜նչ…
Հայաստան…
Ապագայի ոտնաձայները
համբույրների դռներ են,
ապագայի ոտնաձայները
հավատամքի խաչեր են,
ապագայի ոտնաձայները
հույսի աշտարակներ են…
Սերս դառնում է աչքը հավքերի,
իսկ ստվերիս ճյուղերը
մոխիրնե՜ր են…
Հիշողության խաչքա՛ր է
անունը տարածության:
Վարդերի խոլ հրդեհների միջից
ցայտում են աստղերը հուշերի,
եւ ոսկրափայլը անշիրիմ զոհերի
փորձում է ճերմակ իր սավաններում
բարուրել ու փրկե՜լ
հավատը վաղվա…
Աշխա՜րհ, աշխա՛րհ…
Ոգու անապատ, երազի անդունդ,
կարոտի հրդեհ եւ հողմի գագա՜թ…
Հայաստա՜ն…
Աներկինք երազները
ավերված լուսամուտնե՜ր են:
Սեւ ձեռք:
Կարմիր խիղճ:
Կապույտ անուն:
Փշրվող խաչքարերն են վերածվում
մոռացության ավազների…
Համբուրում ես
ծաղիկը տարածության,
եւ խղճիդ վիհերից բարձրանո՜ւմ է
հրեշտակը Հույսի…
Հայացքս՝ թիրա՛խ,
ուր մխրճվում են
ճիչերն Անհունի:
Փլվո՜ւմ են դարպասները արքայական դարերի…
Ցավն իր լույսո՜վ է ճանապարհորդում…
Խոսքն իր բեռներն է նետում անդունդը…
Հետքերիս վրայով գլորվում է երկինքը՝
լուսավորելո՜վ խավարը Խղճի…
Գետի ընթացքը ծանրաբեռնվո՜ւմ է
դիակով հույսի:
Քարերը դռներ են մեղքաքավության:
Գիշերվա պատյանն է քարշ տալիս հողմը
դեպի դատարկություն:
Վայրենի ոգու սմբակների տակ կոխկրտվո՜ւմ են
մագաղաթե բիբերը քո պատմության:
Հայաստան…
Համբուրում ես
ծնո՜ւնդը բառի՝
որպես բաբախող ոգին իրերի:
Ազատության լո՜ւյսն է աղաղակում
եկեղեցիներիդ քարե բռունցքներում:
Պարիսպներիդ լռության մեջ փաթաթվում են
հրեշտակները
եւ լսո՜ւմ սրտի զարկերը տառապյալ հողի…
Արցունքիդ մեն մի կաթիլի տակ
փլվում է տանիքը
մրջնանոցի…
Հայաստա՜ն…
Ոխի անապատ, կայծակնահար ծառ,
մոլոր ուղեւոր ու ցավի անտառ…
Հարության հրեշտակները տանում են
տողերիս ոսկորները՝
որպես ջահե՜ր…
Խոշտանգված դեմք է իմ ճանապարհը,
որի արցունքները քարե՛ր են գլորվող…
Հիշատակի ճի՜չ է քո ամեն բառը…
Թո՛ղ քաոսն իր թեւերով հարվածի
դահիճ-փողոցներին,
ուր հայի տները դամբարաննե՜ր են…
Մահվան հրդեհն է տարածում մագիլները…
Նորածնի բարուր: Աչքերի փոխարեն՝
կայծկլտացո՜ղ մոխիրներ,
որոնք քե՛զ են նայում խորքից պատմության…
Տենդի հրդեհն է տարածում մագիլները…
Քաղաքական խաղերն ավարտվում են միշտ էլ
փոքր ազգերի տեղահանությամբ
կամ բնաջնջմամբ
լրիվ, մասնակի՜.
նայած թե խոշոր տերությունների
շահերի հողմը ո՞ր ուղղությամբ է մարտավարելու…
Հայաստա՛ն,
քաղաքականությունդ
թիզ առ թիզ կո՜ւլ է գնում
նավթային ախորժակին
Կասպից շնաձկան,
ո՞ւր է Թուր-Կայծակին,
որով պիտի որոշվեր
սահմանագիծը իրականության:
Փողոցում ընկած հայացքդ բարձրացնում եմ,
դնում ժամանակի հենարանների վրա:
Տոհմածառիդ ճյուղից կաթկթող արյունը
իմ երա՜զն է:
Ահա թիրա՛խը:
Քո խիղճը
բեկո՜ւմն է
ներքնատեսության…
Փախստականի՜ երկինք, նստակյաց Խավար,
տառապանքի խորան եւ տանջանքի Հովազ…
Հայաստա՜ն…
Հայացքիդ անդունդը
լցվո՜ւմ է
ճիչերով
աքսորյալների…
Ընկնող վարագո՜ւյր է
մահն Առաջնորդի,
որով ջնջում ենք անվերջանալի՜
հետքերն Աղետի…
Բառերը բանտեր են,
որոնցից կորզո՜ւմ եմ ազատությունը իմ լեռնաշխարհի…
Պտտահո՜ղմ է
իմ ձայնը:
Քամիները
կտուցներով կարմիր
խմբանկարն են պատռոտում
զոհերի,
պատմության եւ իրականության միջեւ
ձգվո՜ւմ է
խավարը,
եւ դիվահար են լինում ձկները.-
կարթերից
կախվա՜ծ են լուսաբացները…
Հայաստա՛ն…
Զարմանքն Արարչի՝
մի զոհասեղան,
ուր փլուզվո՜ւմ է
ամեն հենարան…
Երկրում եւ երկնքում
օրորոցներն են փշրվում հրեշտակների:
Վերածննդի հետքերով վազում է
պատարա՜գը լեռների:
Ես իմ քայլերով
հասունացնում եմ ռիթմերը ժամանակի:
Արյան կաթիլներից ելնո՜ւմ է
եկեղեցին:
Զանգի ղողանջներով վերադառնում է
խիղճը աքսորյալ:
Հայաստա՜ն…
Ձեռքերի ճիչեր
Պատերի ճերմակ աղերսանքի վրա
թքում է
դեւը
Հավատի անդաստաններ
որ կոխկրտում է գարշաշունչ հողմը
Մեղքի անդեմ զորքը
խրախճանում է
փողոցների կույր խոռոչներում
Եվ բարբարոսի դիմակն ընկնում է
կուռքերի կարմիր հետագծի վրա
Տենդի ճանապարհ, փակագիծ հույսի,
աղոթքների սյուն եւ դեգերող սեր…
Հայաստա՜ն…
Դարերը վիհեր չե՛ն
այլ՝ զսպանակ Ասքի,
քարտեզն անդունդ չէ՛,
այլ՝ ճանապա՜րհ Ելքի…
Իմ տառապանքից ցայտում են աստղերը…
Իմ հիշողությունը թարթվող աչքերն է մագաղաթների…
Մենք սերմեր ենք ցանել
մեր որբ ճակատներին,
համաճակատ հերկից
ծով հավա՜տ ենք հնձել…
Հայաստա՛ն
Ես հատում եմ սահմանը Խղճի:
Եղեռնական անտառներով ես տանում եմ
ոսկորները նախնիներիս,
որ շիվերի՜ պես տնկեմ ազատագրված հողում…
Բողբոջո՜ւմ են ճյուղերն իմ հիշողության…
Նախնիներիս հետքերում մոմեր եմ վառում,
ինչպես… տաճարո՜ւմ…
Հայաստա՛ն…
Մորթվող հորիզո՜ն է
իմ ամեն բառը,
եւ ընթերցարան՝
երկնային կա՜նչը,
հայացքը քարի:
Մոլեռանդության փրփրած ալիքը
քշում-տանում է հավատամքի սյունը…
Եվ ժամանակը արյունոտո՜ւմ է
թեւն հրեշտակի:
Եվ ես իմ ցավից մի քայլ առա՜ջ եմ
ընթանում հիմա:
Զսպաշապի՛կ է
խիղճը աշխարհի:
Ելքը ծաղի՜կն է…
Իմ լեռնաշխարհը հենվո՞ւմ է դարին
օրհնվա՜ծ տառով,
ճիչով ծնվողի՜…
Պատմության ճիչից արթնացած երա՜զ՝
Երկի՛ր Հայաստան…
Մորմոքների վիհ, լույսի պատարագ,
կարոտների ծիր եւ Անհունի կա՜նչ…
Հայաստա՛ն…
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ
Կարծիքներ