Խնդիրն առաջանում է այնտեղ, որտեղ խնդիր կա

ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Մարիա Կարապետյանից հետաքրքրվեցինք՝ տեղյա՞կ է, որ ՍԴ անդամ կամ դատավոր Վահե Գրիգորյանն աշխատանքի չի հաճախում, բայց աշխատավարձ է ստանում։

«Ես այս մասին իմ կարծիքը մի քանի ամիս առաջ եմ արձանագրել։ Վահե Գրիգորյանի խոսքերով՝ Սահմանադրական դատարանում առկա է ճգնաժամ, եւ չկա մի լեգիտիմ նիստ, որից նա բացակայել է։ Մյուս կողմից, ես՝ ինքս, արձանագրում եմ, որ Վահե Գրիգորյանը մեկ դատավորի կողմից հնարավոր այն գործողություններն ու պարտականությունները, որը նա կարող է միայնակ անել, կատարում է։ Օրինակ, եթե Սահմանադրական դատարան դիմում է ներկայացվում ինչ-որ մի գործով, որի մասին ինքն ունի շահերի բախում, նախկինում արտահայտել է հանրային կարծիք, նա դիմում է ներկայացնում՝ ասելով, որ եթե այդ նիստը լիազոր լիներ, ինքը, միեւնույն է, չէր կարողանա մասնակցել այդ նիստին, որովհետեւ ինքը կարծիք է արտահայտել այդ նիստում քննարկվելիք հարցի շուրջ»,- փորձեց այսպես մեկնաբանել Գրիգորյանի՝ անաշխատ եկամուտ ստանալու հանգամանքը իշխանական պատգամավորը։

- Այսինքն՝ Դուք արդարացվա՞ծ եք համարում Վահե Գրիգորյանի աշխատանքի չգնալը։

- Կարծում եմ, որ Վահե Գրիգորյանը սահմանադրականության պաշտպանության տեսանկյունից անում է շատ ավելին, քան այդ ինստիտուտը․․․

- Ի՞նչ է անում։

- Առնվազն այն արձանագրումն ու վերլուծությունները, որն անում է այդ խնդրի նկարագրման համար։

- Որտե՞ղ է դա անում։

- Երեւի թե չեք ընթերցում, հա՞, իր գրածները․․․ 

- Վահե Գրիգորյանի ասածը Դուք ընդունում եք անվերապահ ճշմարտությո՞ւն, որ ճգնաժամ կա ՍԴ-ում։

- Ոչ թե Վահե Գրիգորյանն ասում է, ես էլ դա ընդունում եմ անվերապահ ճշմատություն, այլ Հայաստանում դատական համակարգի ճգնաժամն արձանագրվել է հեղափոխության իրողությամբ։ Դա արձանագրել է ՀՀ քաղաքացիների բացարձակ մեծամասնությունը, որովհետեւ, եթե Հայաստանում արդարության հետ կապված ֆունդամենտալ խնդիր չլիներ, ընտրություններին քաղաքացիներից գողանալու եւ դա վերջին ինստանցիայում՝ Սահմանադրական դատարանում վավերացնելու խնդիրը չլիներ, ապա չէր լինի հեղափոխությունը։

- Նման փաստեր ունե՞ք, որ ինչ-որ մեկի «գողացածը» վավերացվել է Սահմանադրական դատարանում։

- Դա մեր իրականությունն է ապացուցում, այսինքն, եթե Դուք ապրել եք Հայաստանում վերջին 30 տարում, ապա այն ընկալումը, որը մեր հանրության բացարձակ մեծամասնությունն ունի Հայաստանում ընտրությունների մասին, կիսում եք՝ եթե չեք հանդիսացել մասնակից այդ կեղծարարություններին։

- Մենք, կարծեմ, ապրում ենք իրավական երկրում, ուզում եմ իմանալ՝ իրական առումով դա որեւէ տեղ, որեւէ դատական ակտով արձանագրվա՞ծ է։

- Հենց խնդիրն այն է, որ Սահմանադրական դատարանը միշտ մասնակցել է այդ արդյունքների վավերացմանը, եւ այդ իրականությունն արձանագրվել է միայն որոշակի միջազգային կառույցների, ՀԿ-ների եւ քաղաքացիների կողմից։ Հարցն այն է, որ լեգիտիմությունն ու վստահությունը հանրային իշխանության մարմինների նկատմամբ, ակտերով չի ամրագրվում։ Այսինքն՝ ես Ազգային ժողովում որքան ուզում է օրենք ընդունեմ, որ քաղաքացիները մեզ վստահում են, քաղաքացիները մեզ դրանից ավելի շատ չեն վստահելու։

- Դուք հարցում անցկացրե՞լ եք քաղաքացիների շրջանում, թե ինչ են մտածում իրենք ՍԴ-ի եւ անձամբ Վահե Գրիգորյանի չաշխատելու մասին։

- 2018 թ․ ապրիլին մի հատ համահայկական հանրաքվե էր, եւ մենք տեսանք՝ մարդիկ ինչ են մտածում նախկին իշխանությունների եւ նրանց ձեւավորած դատարանների մասին։

- Մոտ 2 տարի է հեղափոխությունից անցել, եւ ՍԴ-ի վերաբերյալ հանրությունը երբեւէ գնահատական չի տվել, Դուք հիմա հղում եք անում հանրությանը, որը կասի, թե լա՞վ է, որ Վահե Գրիգորյանը չի գնում աշխատանքի եւ աշխատավարձ է ստանում, եւ վա՞տ է, որ այնտեղ կան ՍԴ անդամներ, որոնք աշխատում են։

- Ես հարցն այլեւս չեմ հասկանում՝ ինչի մասին է։ Ես արձանագրում եմ, որ հեղափոխությամբ քաղաքացիներն իրենց վերաբերմունքը դատական իշխանության ու արդարադատության նկատմամբ փաստել են։

- Իսկ Վահե Գրիգորյանն ինչո՞ւ գնաց դարձավ մի մարմնի անդամ, որտեղ, ինչպես ինքն է նշում, կա ճգնաժամ։

- Կարծում եմ՝ այդ ճգնաժամը նաեւ հանգուցալուծելու նպատակադրվածությամբ։

- Դուք չե՞ք ափսոսում, որ իմ եւ Ձեր վճարած հարկերից նա անաշխատ եկամուտ է ստանում։

- Ես ափսոսում եմ, որ մեր եւ Ձեր վճարած հարկերից մարդիկ տարիներ շարունակ ուզուրպացրել են հանրային իշխանության մարմինները եւ շարունակում են իշխանության երրորդ ճյուղը պահել ուզուրպացված։

- Բայց վարչապետը վերջին ասուլիսում իր զարմանքը հայտնեց՝ ասելով, թե նոր է իմանում, որ Վահե Գրիգորյանն աշխատանքի չի գնում, բայց աշխատավարձ է ստանում, եւ իր մտահոգությունը հայտնեց, ամեն դեպքում։

- Ես այդ ասուլիսին հետեւել եմ, այնտեղ մտահոգություն չեմ լսել, դա Ձեր գնահատականն է։ Դուք հանրային հարցում իրականացրե՞լ եք, թե արդյոք բոլո՞րն են այդ մտահոգությունը նկատել։

- Վարչապետը բառացի ասաց, կարող եմ հղումը տրամադրել․ «Իհարկե մտահոգում է, եթե այդպիսի երեւույթ կա»։

- Շատ բարի, էդպես եք արձանագրել, խնդրեմ, Ձեր արձանագրումն է, ի՞նչ ասեմ։ Ես Ձեզ ասացի՝ ինչպես եմ տեսնում իրավիճակը այդ դատավորի՝ այդ ինստիտուտի հետ հարաբերությունների մեջ։

- ՍԴ անդամներից Արեւիկ Պետրոսյանը վերջերս հայտարարեց, որ ՍԴ-ում ճգնաժամ չկա, քանզի, եթե ճգնաժամ լիներ, իրենք ուղղակի չէին աշխատի։

- Չեն կարողանում աշխատել, նիստ է գումարվում, որտեղ իրենք պետք է քննարկեն մի հարց, որը չպետք է քննարկեն, որովհետեւ քաղաքական տեքստեր են ասել նախկինում դրանց մասին, բայց իրենք քննարկում են։ Այսինքն՝ ամեն գնով աշխատանքներն առաջ հրելը, որ կարողանում են աշխատել․․․ չեն կարողանում աշխատել։

- Ոչ, ասում էր, որ կառավարությունը խնդրում է, որ բյուջեի նախագծի կամ միջազգային պայմանագրերի հետ կապված՝ ՍԴ-ն ժամկետից շուտ եզրակացությունը տա, եւ իրենք հանուն պետության, հանուն ժողովրդի, որ մարդիկ թոշակն ու նպաստը ժամանակին ստանան, անում են ամեն հնարավորը։

- Դա էդպես էլ պետք է լինի, որովհետեւ հանրային իշխանության մարմիններն այդտեղ են, որպեսզի սպասարկեն հանրային շահը։

- Այդ դեպքում ինչո՞ւ շնորհակալություն չեք հայտնում ՍԴ-ին։

- Այսինքն՝ մենք պետք է հանրային իշխանության մարմիններին շնորհակալություն հայտնենք իրենց սահմանադրական պարտավորությունները կատարելու կապակցությա՞մբ։

- Այդ դեպքում որտե՞ղ է ճգնաժամը, եթե ՍԴ-ն կատարում է իր պարտականությունները։

- Ընդամենը, այսպես ասած, ապահովում են իրավական կողմը այդ ամեն ինչի։ Եթե խոսքը գնում է ինչ-որ չեզոք համաձայնագրերի շուրջ կարծիք տալու եւ ընթացակարգերը պահպանելու մասին, այդտեղ պարզ է, որ խնդիր չկա։ Խնդիրներ առաջանում են, երբ այդ մարդիկ ունեն քաղաքական շահ, որը փորձում են պաշտպանել, մինչդեռ պետք է լինի չեզոք դատական իշխանության մարմին։ Այսինքն՝ խնդիրն առաջանում է այնտեղ, որտեղ խնդիր կա։

- Իսկ ինչո՞վ եք վստահ, որ դա օբյեկտիվ գնահատական է։

- Իմ ընկալումները սուբյեկտիվ չեն, որովհետեւ ես հղում կատարում եմ համաժողովրդական շարժմանը եւ հեղափոխությանը։

- Հարցում անցկացրե՞լ եք ժողովրդի շրջանում, որ համոզվեք՝ հենց այդ գնահատականն են տալիս, բազմաթիվ անկախ իրավաբաններ լրիվ այլ գնահատական են տալիս։

- Պարոն Մակարյան, ես լիազորված եմ իմ մանդատով խոսել ժողովրդի անունից։ Այս ուժը ստացել է 70 տոկոս ձայն։ Հետեւաբար, մենք լիազորված ենք խոսելու ժողովրդի անունից։

- Դրա՞ համար եք հիմա առանց հանրաքվեի, առանց ժողովրդի կարծիքը հարցնելու փորձում դուրս մղել հանրաքվեի ու նախագահի ինստիտուտը, Սահմանադրական դատարանը՝ օրենքների ընդունման պրոցեսից։

- Ամեն դեպքում, խորհրդարանը լիազորված է այդպես անել։ Եթե կան փոփոխություններ, որոնք պետք է դրվեն հանրաքվեի, դա օրենքով է կարգավորվում։

- ՀՀԿ-ն էլ էր ասում՝ ժողովուրդը մեզ լիազորել է, մինչեւ որ բախվեց դառը իրականության հետ։

- Իրականում գիտեինք, չէ՞, որ ժողովուրդը չէր լիազորել։