2018 թվականի հավաքները շատ փոքր հավաքներ կթվան սրա կողքին

2018 թվականի հավաքները շատ փոքր հավաքներ կթվան սրա կողքին

ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը երեկ՝ մայիսի 24-ին, Ազգային Ժողովում հայտարարել է, որ խաղաղության և հարաբերությունների կարգավորման պայամանագրի կնքման ուղղությամբ տարվող աշխատանքները շարունակվում են և որ երկրորդական կամ անկարևոր կետեր չկան։ Նա ասել է․ «Ընդ որում, մի շատ կարևոր բան ասեմ, ընդհանրապես պրակտիկայում այդպես է և միջազգային իրավունքի ավանդույթով, մեծ հաշվով վերջնականորեն ոչինչ համաձայնեցված չէ, քանի դեռ ամեն ինչ համաձայնեցված չէ, այսինքն՝ մենք ասում ենք համաձայնեցված՝ ենթադրելով, որ կշարունակենք և այն մյուս, ամբողջ, մնացյալ մասն էլ կհամաձայնեցնենք: Եվ կա հոդվածների ևս մի խումբ, որտեղ մեծ հաշվով տեսանելի է այդ փոխըմբռնումը և ընդհանուր հայտարարի գալը: Եվ կա մի երրորդ խումբ. ցավոք սրտի, այս երրորդ խումբն արդեն ամենակենսական, ամենաէական խնդիրներին է վերաբերում: Այստեղ, ցավոք, դեռ կողմերը բավականին հեռու են համաձայնության գալուց, բայց կարող եմ ասել, որ Վաշինգտոնում, հետո Բրյուսելում, հետո Մոսկվայում ԱԳ նախարարների մակարդակով, երկրների ղեկավարների մակարդակով, և հիմա նորից մեկնելու ենք, Մոսկվայում էլի կշարունակվի, և հետո Քիշնևում է լինելու ավելի լայն ֆորմատով հնգակողմ հանդիպումը, հնգակողմ բանակցությունները»։

Միրզոյանի հայտարարությունների, անկլավները Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության տրամաբանության մեջ ճանաչելու և այլնի մասին «Հրապարակը» զրուցել է «Ժողովրդավարական համախմբում» կուսակցության նախագահ Սուրեն Պետրոսյանի հետ։

-Արարատ Միրզոյանը խոսում է այն մասին, որ կան կետեր, որոնց մասով Ադրբեջանի հետ այդպես էլ համաձայնության չեն գալիս, բայց վերջնարդյունքում պարզվում է, որ ամեն ինչ ադրբեջանական կողմի ցանկությամբ է կյանքի կոչվում և ՀՀ-ն ներկայացնող քաղաքական թիմը ստացվում է, որ համաձայն է Ադրբեջանի պահանջների հետ։ Ո՞ր հարցերում են այդ տարաձայնությունները արտահայտվում։

-Որպես կանոն, մինչև ստորագրվելը, եթե ինչ-որ բանի մասին սկսում է հայտնի դառնալ, օրինակ, որ մենք պետք է արդեն անպայման ճանաչենք Արցախը Ադրբեջանի կազմում, անկլավը և մնացածը։ Դա չգրված օրենք է, եթե այդ ամենի մասին մինչև ստորագրվելը հայտնի է դառնում, ուրեմն այդտեղ մի խնդիր կա ու այդ փաստաթուղթը չի ստորագրվելու՝ ըստ էության։ Բայց սա բնականաբար հայկական կողմի դիվանագիտական և մնացած ջանքերի մասին չի խոսում, ընդհակառակը, հայկական կողմն ըստ էության փորձում է պատրաստ պահել` ցանկացած զարգացման։ Ու ես նախօրորք այդ մասին զգուշացնում էի, իմանալով, որ չկա ոչ ընդդիմություն, ոչ էլ ընդդիմադիր որևէ շարժում կամ գործընթաց, որը կարող է կասեցնել սա։ Բայց սա ամենևին էլ Հայաստանի խնդիրը չէ, որովհետև մենք գիտենք, սրա մասին շատ են խոսել, որ Հայաստանի օրակարգը հետևյալն է՝ մենք դերակատար չենք, մենք դա գիտակցում ենք և ժողովրդին դա ասում ենք: Ժողովրդին ամեն կերպ համոզում են, որ  այլևս դատապարտված ենք ու այլ տարբերակ ուղղակի չունի` պատրաստ են գերտերությունների կողմից կոնսենսուսային ցանկացած օրակարգ տեղայնացնել և կիրարկել՝ սա է ամբողջ խնդիրը։ Այսինքն, մեր միակ կարմիր գիծը կոնսենսուսային փոխհամաձայնության գաղափարը հետևւյլան է. դուք՝ գերտերություններդ իրար հետ ունեցեք կոնսենսուս և տվեք մեզ՝ մենք դա կիրականացնենք, բայց միևնույն ժամանակ, տվեք մեզ երաշխիքներ, որ մենք կլինենք իշխանություն, նաև կլինենք այդ օրակարգի իրականացնողն ու երաշխավորը։ Սա է Հայաստանի Հանրապետության օրակարգը։

Այսինքն, երբ համաձայնություն չի լինում՝ դա կապ չունի Հայաստանի Հանրապետության հետ, առավել քան համոզված եղեք, գերտերությունների շահերի բախման խնդիր կա այստեղ, որովհետև եթե Հայաստանը և արտաքին, և ներքին մակարդակում պատրաստում է, որ մենք դատապարտված ենք, որ մեզ ինչ տան՝ մենք պետք է ստորագրենք և դա ամրապնդում է Ժիրայր Լիպարիտյանը Հ1-ով, որ ինչ տան՝ մենք պետք է շնորհակալ լինենք և ստորագրենք ու դրա դիմաց չակնկալենք որևիցե բան, նույնիսկ եթե այդ ստորագրությունից հետո 20 տոկոսից ավելի հնարավորություն լինի խաղաղության։ Այսինքն, եթե ՀՀ իշխանությունն ունի այդ դիրքորոշումը, ինչի՞ մասին է խոսքը՝ որտե՞ղ իրենք պետք է բեկում մտցնեն, կամ ինչի՞ պիտի բեկում մտցնեն կամ ինչի՞ հետ համաձայն չպետք է լինեն։

-Այսինքն, այդ տարաձայնությունները վերաբերում են զուտ իրենց զբաղեցրած դիրքին կամ ստանձնելիք դերի՞ն։

-Դուք առավել քան համոզված եղեք, որ այդ տարաձայնությունները գերտերությունների միջև տարաձայնություններ են, որոնց միջև համաձայնություն դեռ չկա և շատ երկար ժամանակ, իմ խորին համոզմամբ, չի էլ լինելու։ Այստեղ որևէ հայկական գործոն տեսականորեն անգամ լինել չի կարող։

-Ստացվում է, ներկա իշխանությունները պատրա՞ստ են լինել թուրքական իշխանությունների ներկայացուցիչը Հայաստանում։

-Իրենք պատրաստ են ցանկացած տարբերակի, բայց այս պահի միակ գերխնդիրն այն է, որ իրենք որևիցե կերպ իշխանությունը չկորցնեն և գոնե ժամանակավոր ապահովեն հրադադար, որը կրկին իշխանության երկարացմանը ուղղված կարող է լինել։ Թե այդ հրադադարից հետո գործողությունը ո՞ր ուղղությամբ կգնա, թե այդ հրադադարը ինչ գնով կլինի, և արդյոք այդ գինը կարժենա դա, թե ոչ՝ սրանք հարցի մյուս կողմերն են։ Բայց հիմնական օրակարգը սա է՝ Հայաստանի Հանրապետությունը սպասում է, թե իրեն ինչ օրակարգ կտան, որ ինքը այդ օրակարգն իրականացնի։

-Հայաստանի ռազմավարական անվտանգությանը սպառնացող կետը ո՞րն է։ Ասում է՝ մեր անկլավները տանք, որ դիմացը ստանանք Արծվաշենի անկլավը, որը գտնվում է Ադրբեջանի տարածքում, փլատակների է վերածվել և նույնիսկ այնտեղ հասնել չենք կարող։

-Դա նույնիսկ իմաստ չունի քննարկել, պարզ է, որ եթե մենք տալիս ենք որևէ անկլավ, բայց նման բան չի լինի, Հայաստանն ուղղակի մասնատվում է։

-Ինչո՞ւ եք վստահ, որ դա չի լինի։

-Ես առավել քան վստահ եմ, կապրենք կտեսնենք, որովհետև այն խորքային գործընթացները, որոնք իրականում սկսվել են, բայց դեռ լայն հնչեղություն չեն ստացել, որը պատմական գործընթաց է, աշխարհում բոլոր փոխակերպումները հենց դրա հիմքի վրա են ստեղծվել, այնուամենայնիվ, այդ գործընթացն արդեն խորքային սկսված է։ Եվ սա տեսականորեն հնարավոր չի, որ չհաջողի։ Միակ խնդիրը ժամանակն է և սա ես հավատացնում եմ, որ չի լինի։ Բայց այստեղ շատ կարևոր է ամեն մարդու ներդրումը, ոչ թե համախմբվել մեկը մյուսի հետ՝ սրանք կեղծ կատեգորիա են։ Ամեն մեկը իր տեղում հսկայական ներդրում ունի իր չափով անելու։ Իմ խոսքը հիշեք, մենք էլի այս մասին որոշ ժամանակ հետո կխոսենք և կտեսնեք, ինչքանով է դա ճիշտ՝ ինչքանով է սխալ։

-Նշեցիք, որ ընդդիմություն չկա։ Ինչո՞ւ, որովհետև այդ ընդդիմությունը ռեսուրսներ չունի՞։

-Ճիշտն ասած չգիտեմ, ընդդիմությունը ռեսուրսներ ունի, թե չունի, անգամ չգիտեմ՝ ընդդիմությունը նպատակ ունի, թե չունի, ես կարող եմ ընդամենը արձանագրել փաստով, որ ընդդիմության ցանկացած գործողությունից հետո ավելի է բարձրացել իշխանության լեգիտմիությունը և այս պահին բնականաբար շատ առանցքային կլինի, որ ընդդիմությունն այս պահին որևէ կերպ սկսված գործընթացին չխանգարելու համար չսկսի հանկարծ հանրահավաքներ անել՝ դրանով մսխելով հասարակության էներգիան։

-Իսկ իշխանությունը գիտակցո՞ւմ է, որ Ձեր նշած խորքային պրոցեսները մեկնարկել են։

-Ես առավել քան վստահ եմ, որ իրենք դրա մասին նվազագույնը տեղյակ են, ունենալով հստակ ազդակներ՝ ոչ թե ենթադրելով։ Բայց նաև վստահ եմ, որ նրանք այդքան էլ լուրջ չեն վերաբերվում դրան՝ չափազանց վստահ լինելով իրենց անվտանգային բուֆերին՝ պառլամենտական ընդդիմության վրա, նաև իրենց դերակատարման վրա վստահ լինելով։

-Ի՞նչ եք ակնկալում Մոսկվայի այսօրվա հանդիպումից։

-Շատերը վերլուծում են ԱՄՆ, Ռուսաստան և այլն, սրանք այլևս ժամանակի անիմաստ վատնում են։ Մենք կոնկրետ գործ ունենք անելու, մեր փոփոխությունների սուբյեկտը, ո՞րը կարող է լինել՝ մենք չենք կարող չէ՞ Ռուսաստանի վրա ազդել կամ այլ դերակատարների, Դուք Ձեր մասնագիտությամբ, ես՝ իմ, մեկը, մյուսը, մնացածը, մենք չենք կարող չէ ազդել ԱՄՆ-ի ու Ռուսաստանի վրա, հետևաբար ինչքան էլ քննարկենք, մենք արդյոք մտածո՞ւմ ենք, որ իշխանությունը նպատակ ունի պետության շահը սպասարկել, բայց չի կարողանում, որ մենք էլ խորհուրդ ենք տալիս, իհարկե` ոչ։ Միակ սուբյեկտը, որ կարող է իրադարձությունները բեկել խորքային մակարդակով այս պահին հասարակությունն է։ Հետևաբար, ինչի մենք չենք աշխատում հասարակության հետ։ Քանի դեռ գործընթացը խորքային է, դժվար է պատկերացնել, թե ինչ տեղի կունենա, բայց 2018 թվականի, այսպես կոչված, հավաքները շատ փոքր հավաքներ կթվան սրա կողքին։