«Հրապարակ». Ունիկալ դեպք է` անգամ չգիտեն ինչի մասին եմ խոսելու, սակայն արդեն վատ են տրամադրված ու քննադատում են

Մարտի 9-ին «Արդեան» արվեստանոցում տեղի կունենա հանդիպում-քննարկում երգիչ Վահան Արծրունու և Տիկնիկային թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Ռուբեն Բաբայանի մասնակցությամբ: Այն կոչվում է` «Զրույց ոչնչի մասին»: Մեր օրերում ոչնչի մասին զրուցելը հասարակության մի ստվար զանգվածի մոտ տարակուսանք է առաջացրել: Մարդիկ հարց են տալիս. մեր օրերում ինչպե՞ս կարող է արվեստագետը, մտավորականը խոսել ոչնչի մասին, այն դեպքում, երբ, օրինակ, կիրակի օրն Արցախում թշնամին հերթական դիվերսիան է իրականացրել: Համացանցում մենք հանդիպեցինք տարատեսակ քննադատությունների, որ մտավորականությունն այսօր առավել քան երբևէ անտարբեր է, չի քննադատում իշխանություններին, չի բարձրաձայնում նրանց սխալների մասին, փոխարենը զբաղված է անիմաստ թեմաների մասին զրուցելով և այլն: Ի վերջո` ինչի՞ մասին է լինելու ոչ մի բանի մասին զրույցը, այս և այլ հարցերի մասին

«Հրապարակը» զրուցել է բեմադրիչ, ռեժիսոր Ռուբեն Բաբայանի հետ:

- Պարոն Բաբայան, տեղեկացանք, որ մարտի 9-ին տեղի է ունենալու «Զրույց ոչնչի մասին»: Որոշ շրջանակներ «ոչնչի մասին» զրույցը հասկացել են ուղիղ իմաստով: Ի վերջո` ինչի՞ մասին է լինելու Ձեր և Վահան Արծրունու զրույցը:

- Մենք խոսելու ենք ոչնչի մասին (ծիծաղում է):

- Ի՞նչ ասել է ոչինչ, ո՞րն է լինելու զրույցի թեման:

- Խոսելու ենք արվեստի մասին, խոսելու ենք այն մասին, թե արվեստն ինչ կապ ունի մեր կյանքի հետ: Չեմ ուզում բացահայտել, դա լինելու է նեղ շրջանակներում: Ներկա է լինելու մոտ 30 մարդ: Քանի որ արվեստանոցը նախատեսված է 30 հոգու համար: Մարդիկ, որոնք հետաքրքրված են իմ անցած ճանապարհով, ներկա են լինելու այդ հանդիպմանը: Տեղի է ունենալու երկխոսություն` իմ և Վահան Արծրունու միջև: Ես որոշ մարդկանց խորհուրդ կտայի փոքր ինչ աշխատեին իրենց հումորի զգացման վրա և ամեն ինչ ուղիղ իմաստով չհասկանային: «Զրույց ոչնչի մասին» ասելով հասկանում ենք ինքնահեգնանք ու մեծամտության բացակայություն, եթե ես նշեմ, որ ասելու եմ` պետք է խոսել ազգի առջև ծառացած խնդիրների մասին, կարծում եմ, դա շատ ավելի հանգիստ կընդունվեր, սակայն իմ կարծիքով` այն մեծամտություն կլիներ: Ով ուզում է ներկա գտնվել, կարող է գրանցվել ու գալ: Մուտքն ազատ է բոլորի համար: Մենք ոչ մեկին հատուկ չենք հրավիրել:

- Ո՞վ է կազմակերպել զրույցը: Ո՞ւմ մտահղացումն է:

- Ինձ հրավիրել է Վահան Արծրունին: Ամեն հինգշաբթի լինում է նման քննարկում` տարբեր մարդկանց մասնակցությամբ: Գրողներ, նկարիչներ, երաժիշտներ…. Ում հետաքրքիր է` կարող է գալ, մասնակցել մեր զրույցին: Ես արվեստագետ եմ, չեմ սիրում խոսել այն բաների մասին, որոնցից գլուխ չեմ հանում: Ունիկալ դեպք է, որ հանդիպումից առաջ արդեն իսկ սկսել են քննադատել: Սովոր եմ, որ հանդիպումներից ու հարցազրույցներից հետո իմ հասցեին ինչ-ինչ այլանդակություններ են հնչում, սակայն սա նորից եմ ասում` ունիկալ դեպք է, որ անգամ չգիտեն ինչի մասին եմ խոսելու, սակայն արդեն իսկ վատ են տրամադրված ու քննադատում են: Սա որպես այդպիսին բացառիկ դեպք է: Սա ևս հետաքրքիր է, այն ցույց է տալիս չկայացած ունկնդրի մակարդակը, թերևս նորմալ է ու բնական մեր պարագայում:

- Կարծիքներ կան, որ արվեստագետը ևս այսօր պետք է խոսի երկրի առջև ծառացած խնդիրներից:

- Այդ տրամաբանությամբ պատերազմական շրջանում արվեստը պետք է վերանա: Առանց արվեստի մեզ ցանկանում է տեսնել մեր թշնամին, դա՞ են ուզում այդ տեսակետը հայտնողները: Չերչիլը պատերազմական շրջանում ասել է` իսկ ինչո՞ւ ենք պատերազմում, եթե չենք զարգացնում մշակույթը: Ես մեծ մարդ եմ արդեն, ճոռ-ճոռ դատարկ խոսքերին չեմ հավատում, անգամ ցավ չեմ ապրում նման խոսքեր լսելիս: Ես գործ եմ անում: Արցախում ամենաշատը վերջին 30 տարվա ընթացքում եղել է հենց Տիկնիկային թատրոնը: Մոտ 30 այցելություն` 30 տարվա ընթացքում: Եղել ենք տարբեր զորամասերում, անգամ մեր թատրոնի ներկայացմամբ է բացվել Շուշիի մշակույթի պալատը: Ցավալի է, որ չգիտեն, թե ինչի մասին եմ խոսելու մարտի 9-ին, սակայն քննադատում են, սա էլ է մարդկանց մակարդակի մասին խոսում: Նույնն է թե առանց գիրքը կարդալու մեղադրես գրքի հերոսին:

- Ակնարկում եք, որ խոսելու եք նաև երկրի՞ մասին:

- Լինելու է ազատ զրույց: Եթե մարդիկ կտան հարցեր երկրի, իշխանության, ընդդիմության, պատերազմի մասին, ես անկեղծ կխոսեմ այդ մասին:

- Մեզանում մտավորական բառը արժեզրկվել է: Արվեստագետներին մեղադրում են, նրանց հասարակությունն անվանում է մտավորականություն, բայց նրանք մեղավոր են, որ լռում են, մեղավոր են, որ խոսում են, խառնվում են քաղաքականության մեջ, մեղավոր են, որ չեն հայհոյում, չեն բղավում, մեղավոր են, որ պայքարում են…. արվեստագետի կերպարը նաեւ խիստ ուռճացված է Հայաստանում: Ի վերջո` արվեստագետը` դերասանը, երգիչը, նկարիչն ու բեմադրիչը 21-րդ դարում համարվո՞ւմ են մտավորական:

- Արդուկը միացնում են` ես խոսում եմ: Անպայման չէ, որ ավեստագետը մտավորական լինի: Ես այդ բառից խուսափում եմ: Բժիշկն էլ է մտավորական, տնտեսագետն էլ է մտավորական, ֆիզիկոսն էլ է մտավորական, ո՞վ է որոշել, որ մենք արվեստագետներս մտավորականներ ենք: Կարող է լինել լավ դերասան, լավ երգիչ, սակայն չլինել մտավորական: Մեզ հիմնականում մեղադրում են նրանք, ովքեր կարծում են մենք չենք կիսում իրենց կարծիքը: Նման մարդկանց ոչ թե հետաքրքրում է Ռուբեն Բաբայանի կարծիքն, այլ այն, թե որքանով է Ռուբեն Բաբայանի կարծիքը մոտ իր կարծիքին: