Պաբլո Ներուդա. բանաստեղծություններ
ՍԵՐ
Կինարմա՛տ, որդիդ լինեի, խմելու համար
կաթը կրծքիդ՝ ինչպես կենարար աղբյուրից,
քեզ նայելու եւ կողքիս զգալու համար, եւ ունենալու համար քեզ`
ոսկու ծիծաղի ու բյուրեղյա ձայնի մեջ:
Զգալու համար քեզ երակներիս մեջ, ինչպես Աստված գետերում,
եւ պաշտելու համար քեզ` տխուր, փոշուց ու կրից ոսկորներիս մեջ,
քանզի էությունդ կանցնի կողքովս անցավ
ու դուրս կգա տողերի մեջ` մաքրագործված ամեն չարից:
Իմանայի սիրել քեզ, կինարմա՛տ,
իմանայի սիրել քեզ,
սիրել քեզ այնպես, ինչպես ո՛չ ոք երբեւէ չի՛ իմացել:
Մեռնե՛լ եւ դեռ
սիրել քեզ է՛լ ավելի:
Եվ դեռ…
սիրել քեզ
ավելի՜ ու ավելի՜ …
ՍՏՐԿՈՒՀԻՍ
Ստրկուհի՛ս, երկյուղիր ինձնից, սիրի՛ր ինձ, ստրկուհի՛ս:
Քեզ հետ ես ամենաընդարձակ մայրամուտն եմ իմ երկնքի,
Եվ նրանում է առանձնանում հոգիս` սառը աստղի պես:
Երբ հեռանում են քեզնից` վերադառնում են ի՛նձ քայլերս:
Իմ սեփական մտրակն ընկնում է կյանքիս վրա:
Այն ես, ինչ ներսումս է եւ հեռու է:
Փախչելով` ինչպես երգչախումբը հալածական մառախուղների:
Կողքիս, բայց որտե՞ղ: Հեռավո՜ր, այն, ինչը հեռու է:
Եվ այն, ինչը հեռու լինելով` ոտքերիս է դիպչում:
Ձայնի արձագանքը լռությունից անդին:
Եվ այն, ինչն աճում է հոգուս մեջ, ինչպես մամուռն ավերակներին:
ԼՌՈՒԹՅՈՒՆ
Ես, որ մեծացա ծառի մեջ,
շատ բան կունենայի ասելու,
բայց այնքան լռություն սովորեցի,
որ պիտի լռեմ... շատ,
եւ սա իմացվում է աճելու ընթացում.
առանց այլ վայելքի քան աճելը
առանց ավելորդ կրքոտության քան նյութը,
առանց այլ գործողության քան անմեղությունը,
եւ ներսում` ոսկե ժամանակը,
մինչեւ բարձրությունը կանչում է նրան`
փոխակերպելու համար նարնջագույնի:
ՍԱՐՆ ՈՒ ԳԵՏԸ
Հայրենիքումս կա մի սար,
հայրենիքումս կա մի գետ:
Արի՛ ինձ հետ:
Գիշերը` սարն է ելնում,
ու քաղցը` գետն է իջնում:
Արի՛ ինձ հետ:
Ո՞վքեր են, որ տանջվում են,
չգիտեմ, բայց իմոնք են:
Արի՛ ինձ հետ:
Չգիտեմ, բայց ինձ կանչում են,
ասում են ինձ՝ «տանջվո՜ւմ ենք…»:
Արի՛ ինձ հետ:
Ասում են՝ «ժողովուրդդ,
դժբախտ քո ժողովուրդը
գետի, սարի միջեւ,
սովի ու ցավերի մեջ
չի ուզում միայնակ պայքարել,
քեզ է սպասում, ընկե՛րս»:
Օ՜հ, դո´ւ, ում ես սիրում եմ,
փոքրիկ կարմիր ցորենի հատ,
պայքարը ծանր կլինի,
կյանքը դժվար կլինի,
բայց դու կգա՛ս ինձ հետ:
*****
Կարող եմ գրել ամենատխուր տողերն այս գիշեր:
Գրել, օրինակ՝ «Գիշերն աստղալից է,
եւ դողում են հեռվում կապույտ աստղերը»:
Գիշերային քամին պտտվում է երկնքում եւ երգում:
Կարող եմ գրել ամենատխուր տողերն այս գիշեր:
Ես սիրեցի նրան, նա էլ ինձ էր սիրում, երբեմն:
Այս գիշերվա պես գիշերներին գրկումս էր:
Համբուրեցի նրան անթիվ անգամներ անեզր երկնքի տակ:
Նա սիրեց ինձ, երբեմն, ես էլ սիրում էի նրան:
Ինչպես չսիրել նրա խոշոր անթարթ աչքերը:
Կարող եմ գրել ամենատխուր տողերն այս գիշեր:
Մտածել, որ նա իմը չէ: Զգալ, որ կորցրել եմ նրան:
Լսել ահռելի գիշերը, ավելի ամեհի՝ առանց նրա:
Եվ տողն ընկնում է հոգուն, ինչպես ցողը խոտին:
Ինչ կարեւոր է, որ իմ սերը չկարողացավ պահել նրան:
Գիշերն աստղալից է, եւ նա ինձ հետ չէ:
Սա է ամբողջը: Հեռվում ինչ-որ մեկը երգում է: Հեռվո՜ւմ…
Հոգիս չի խաղաղվում նրա կորստից:
Նրան մոտ զգալու համար հայացքս փնտրում է նրան:
Սիրտս փնտրում է նրան, եւ նա ինձ հետ չէ:
Նույն գիշերը, որ սպիտակեցնում է նույն այս ծառերը:
Մե´նք այլեւս նույնը չենք, այն ժամանակվանը չենք:
Եվ արդեն չեմ սիրում նրան, ճի´շտ է, բայց որքա՜ն եմ սիրել:
Ձայնս քամի էր փնտրում, որպեսզի դիպչեր նրա ունկին:
Ուրիշինը, ուրիշինը կլինի: Ինչպես առաջ՝ համբույրներինս էր:
Նրա ձայնը, նրա լուսե մարմինը, նրա անեզր աչքերը:
Այլեւս չեմ սիրում նրան, ճիշտ է, իսկ գուցե… սիրում եմ:
Այնքա՜ն վաղանցիկ է սերը, եւ այնքան երկար մոռացումը:
Որովհետեւ այս գիշերվա պես գիշերներին գրկումս էր,
հոգիս չի խաղաղվում նրա կորստից:
Եթե նույնիսկ սա վերջին ցավն է, որ նա ինձ պատճառում է,
եւ սրանք վերջին տողերն են, որ գրում եմ նրան:
Թարգմանությունն իսպաներենից՝ Աղավնի Գրիգորյանի
«Մշակութային Հրապարակ» ամսաթերթ
Կարծիքներ