Իրանական պոեզիա․ Մարջան Մեհդավի
hraparak
21 Սեպտեմբեր 2018 | 18:30
0
**«Եվան սառն է» բանաստեղծությունների ժողովածուից**
***
_Երազանքները_
_Մերժում են կարմիր լույսը,_
_Դու կանգնած ես..._
_Փողոցով անցնող_
_Միակ անցորդը_
_Մի ոստիկան է,_
_Որը մտադիր է_
_Տուգանք գրել`_
_Քո բանաստեղծության տետրում։_
***
_Ծիծաղում է՝_
_Այտերի փոսիկներով..._
_Գայթակղվում եմ,_
_Ասես,_
_Լուսինը ծիծաղում է ջրհորում։_
_Դեմքս մոտեցնում եմ,_
_Եվ ձեռքերս,_
_Ասես,_
_Հող դարձած լինեն։_
_Գեղեցկությունս փորում եմ նրա այտերին։_
***
_Երանի վերնաշապիկդ_
_Այնքան տարողունակ լիներ,_
_Որ հագներ մենությունս,_
_Որ գնայինք,_
_Որ կարևոր չէ, թե ուր..._
_Լինեինք հերոսները հեքիաթի՝_
_Հարկադրաբար երջանիկ։_
***
_Լուսամուտը, որ բաց է մնում,_
_Մի հատված երկնքից վերցնում եմ ինձ՝_
_Պարզ, թե ամպամած…_
_Թերևս ինչ-որ թռչնի թևիկի մաս,_
_Կամ ինչ-որ մեկի ամբողջ հոգին_
_Ինձ պատկանի:_
_Լուսամուտը, որ բաց է մնում,_
_Օրացույցը թերթվում է..._
_Դեռևս ողջ եմ՝_
_Լուսամուտը, որ բաց է մնում..._
***
_Գեղեցկանում եմ,_
_Ամեն մի բացվող լուսամուտի հետ։_
_Հոգ չէ,_
_Եթե ոչ մի անցորդ չի անցնում փողոցով ..._
***
_Մեր տունը տանիք չունի..._
_Երկու սենյակ,_
_Մի քանի պատ և մի չեղած տանիք։_
_Մեր տունը_
_Հայր չունի,_
_Մայր չունի..._
_Փոքրիկ բակ ունի,_
_Մի քանի ափ հող_
_Եվ մի արքայանարնջենի..._
***
_Ես մրսում եմ..._
_Սև աչքերդ հառում ես ինձ_
_Ու ժպտում ես,_
_Գլխիս գլխարկ ես դնում,_
_Եվ վզիս շարֆ ես կապում։_
_Տաքանում եմ,_
_Մի ձնե մարդ՝_
_Քո ձմռան մեջ..._
_Մնում ես,_
_Որ չհալչեմ..._
***
_Այստեղ Իսպանիան չէ՝_
_Վայրի ցուլերով,_
_Եվ աղմկահարույց մահերով,_
_Եվ դու_
_Ներուդան չես,_
_Որ աքսորված լինես..._
_Այստեղ մի խաղաղ հետմիջօրե է,_
_Աշխարհի բոլոր վայրերում..._
_Մահը նստել է պատշգամբին_
_Եվ օրաթերթ է կարդում,_
_Իսկ դու_
_Բարձրացրու երաժշտության ձայնը_
_Եվ պարիր ինձ հետ ..._
_Այստեղ Իսպանիա չէ,_
_Եվ դու_
_Ներուդան չես։_
_Իսկ ես Մաթիլդան եմ,_
_Եվ հագելեմ կարմիր շրջազգեստ։_
***
_Երեխաներ, որ քարկոծում են մարմինը գետի..._
_Կանայք, որ իրենց նրա գիրկն են նետում..._
_Մեղքեր, որ մաքրվում են,_
_Ձկներ, որ վախենում են,_
_Եվ գետը, որ շարունակում է իր ճանապարհը..._
***
_Լուսամուտից անցնում է_
_Գիշերը,_
_Կառչում է օրվա շարունակությունից։_
_Բարձրագոչ ընկնում և կտոր-կտոր է լինում_
_Օրը..._
_Գիշերվա ձեռքի ափում ընկղմվում եմ,_
_Ճեղքվում են միմյանցից՝_
_Ցերեկը,_
_Գիշերը,_
_Ցերեկը,_
_Գիշերը..._
_Կռիվ եմ տալիս,_
_Կռիվ եմ տալիս սև և սպիտակ մազերը հյուսելիս..._
***
_Կրակոցի ձայն,_
_Վիրավոր լեռներ_
_Ու եղջերուներ,_
_Որ դուրս են նետվում իմ քնից..._
***
_Որս դառնալու համար_
_Ձուկ եմ դառնում,_
_Ձուկ դառնալու համար՝_
_Ծով,_
_Սիրահարների համար՝_
_Ձկնորս..._
***
_Մի ակնթարթում ամեն ինչ կանգ է առնում,_
_Աստիճաններով բարձրացող կինը_
_Կանգնում է,_
_Գեղեցկությունը բարձրանում է աստիճաններով..._
_Ժամացույցի սլաքը կանգ է առնում,_
_Ժամանակը բարձրանում է աստիճաններով..._
_Դու գալիս ես..._
_Աստիճան,_
_Աստիճան,_
_Բարձրանում ես աստիճաններով..._
_Սիրելը բարձրանում է աստիճաններով։_
_Կանգնում եմ..._
***
_Միայն մի քանի քայլ էր մնացել,_
_Երբ կանգնեցի։_
_Միայն մի քանի քայլ,_
_Երբ կանգնեցիր։_
_Եկել էի, որ քեզ հասնեմ..._
_Երբ կանգնեցիր,_
_Երբ կանգնեցի,_
_Եվ ժամանակը ընդմիշտ կանգնեց մեր միջև..._
***
_Ճյուղերը ձև են ստանում_
_Թռչունների համար։_
_Թռչունները՝_
_Թռիչքի համար։_
_Թռիչքը՝ երկնքի համար։_
_Երկինքը՝_
_Մարդու համար..._
_Ժպտում եմ_
_Եվ ժպիտը ձև է ստանում..._
_Մարդը՝_
_Ժպիտի համար,_
_Ժպիտը՝_
_Մոռացության համար..._
***
_Մի հովանոցի տակ,_
_Երկու անցորդ։_
_Մի հովանոցի տակ՝_
_Ես և դու։_
_Մի հովանոցի տակ՝_
_Ես։_
_Մի հովանոցի տակ՝_
_Դու։_
_Ես,_
_Դու,_
_Արդյոք անձրև կտեղա՞..._
***
_Այնքան մեծ չէր,_
_Որ աղետ լիներ։_
_Այնքան խորը՝_
_Որ վերք։_
_Այնքան փոքր չէր,_
_Որ մոռացվեր։_
_Այնքան քնքուշ,_
_Որ՝ հուշ..._
_Փակում եմ աչքերս,_
_Այնքան հոգնած չեմ_
_Որ քնով ընկնեմ..._
***
_Շատ գեղեցիկ է,_
_Կարող է մի թագուհի լինել։_
_Կարող է հողի մայրը_
_Կամ ջրի աստվածուհին լինել։_
_Կարող է_
_Մաշկ, ոսկոր, որդի, հող ունենալ։_
_Կարող է_
_Սպասումի մեջ մնալ,_
_Ծերանալ։_
_Սակայն_
_Միայնակ է։_
_Երկրի տղամարդիկ գնացել են_
_Հավերժական պատերազմի։_
_***_
_Քո կոկորդում_
_Ջրիմուռները,_
_Ձկները,_
_Ջրասույզ գեղեցիկ կանայք,_
_Քո կոկորդում գետը..._
_Մի ողբերգություն_
_Լռվել է քո կոկորդում..._
_Այս բառերի սուր սայրը,_
_Գետի ոսկորը_
_Քո կոկորդում..._
_Բերան առ բերան_
_Մահը խորտակվում է քո մարմնում..._
**Պարսկերենից թարգմանեց Էդուարդ Հախվերդյանը**
**Հրապարակ Մշակութային հավելված**
***
_Երազանքները_
_Մերժում են կարմիր լույսը,_
_Դու կանգնած ես..._
_Փողոցով անցնող_
_Միակ անցորդը_
_Մի ոստիկան է,_
_Որը մտադիր է_
_Տուգանք գրել`_
_Քո բանաստեղծության տետրում։_
***
_Ծիծաղում է՝_
_Այտերի փոսիկներով..._
_Գայթակղվում եմ,_
_Ասես,_
_Լուսինը ծիծաղում է ջրհորում։_
_Դեմքս մոտեցնում եմ,_
_Եվ ձեռքերս,_
_Ասես,_
_Հող դարձած լինեն։_
_Գեղեցկությունս փորում եմ նրա այտերին։_
***
_Երանի վերնաշապիկդ_
_Այնքան տարողունակ լիներ,_
_Որ հագներ մենությունս,_
_Որ գնայինք,_
_Որ կարևոր չէ, թե ուր..._
_Լինեինք հերոսները հեքիաթի՝_
_Հարկադրաբար երջանիկ։_
***
_Լուսամուտը, որ բաց է մնում,_
_Մի հատված երկնքից վերցնում եմ ինձ՝_
_Պարզ, թե ամպամած…_
_Թերևս ինչ-որ թռչնի թևիկի մաս,_
_Կամ ինչ-որ մեկի ամբողջ հոգին_
_Ինձ պատկանի:_
_Լուսամուտը, որ բաց է մնում,_
_Օրացույցը թերթվում է..._
_Դեռևս ողջ եմ՝_
_Լուսամուտը, որ բաց է մնում..._
***
_Գեղեցկանում եմ,_
_Ամեն մի բացվող լուսամուտի հետ։_
_Հոգ չէ,_
_Եթե ոչ մի անցորդ չի անցնում փողոցով ..._
***
_Մեր տունը տանիք չունի..._
_Երկու սենյակ,_
_Մի քանի պատ և մի չեղած տանիք։_
_Մեր տունը_
_Հայր չունի,_
_Մայր չունի..._
_Փոքրիկ բակ ունի,_
_Մի քանի ափ հող_
_Եվ մի արքայանարնջենի..._
***
_Ես մրսում եմ..._
_Սև աչքերդ հառում ես ինձ_
_Ու ժպտում ես,_
_Գլխիս գլխարկ ես դնում,_
_Եվ վզիս շարֆ ես կապում։_
_Տաքանում եմ,_
_Մի ձնե մարդ՝_
_Քո ձմռան մեջ..._
_Մնում ես,_
_Որ չհալչեմ..._
***
_Այստեղ Իսպանիան չէ՝_
_Վայրի ցուլերով,_
_Եվ աղմկահարույց մահերով,_
_Եվ դու_
_Ներուդան չես,_
_Որ աքսորված լինես..._
_Այստեղ մի խաղաղ հետմիջօրե է,_
_Աշխարհի բոլոր վայրերում..._
_Մահը նստել է պատշգամբին_
_Եվ օրաթերթ է կարդում,_
_Իսկ դու_
_Բարձրացրու երաժշտության ձայնը_
_Եվ պարիր ինձ հետ ..._
_Այստեղ Իսպանիա չէ,_
_Եվ դու_
_Ներուդան չես։_
_Իսկ ես Մաթիլդան եմ,_
_Եվ հագելեմ կարմիր շրջազգեստ։_
***
_Երեխաներ, որ քարկոծում են մարմինը գետի..._
_Կանայք, որ իրենց նրա գիրկն են նետում..._
_Մեղքեր, որ մաքրվում են,_
_Ձկներ, որ վախենում են,_
_Եվ գետը, որ շարունակում է իր ճանապարհը..._
***
_Լուսամուտից անցնում է_
_Գիշերը,_
_Կառչում է օրվա շարունակությունից։_
_Բարձրագոչ ընկնում և կտոր-կտոր է լինում_
_Օրը..._
_Գիշերվա ձեռքի ափում ընկղմվում եմ,_
_Ճեղքվում են միմյանցից՝_
_Ցերեկը,_
_Գիշերը,_
_Ցերեկը,_
_Գիշերը..._
_Կռիվ եմ տալիս,_
_Կռիվ եմ տալիս սև և սպիտակ մազերը հյուսելիս..._
***
_Կրակոցի ձայն,_
_Վիրավոր լեռներ_
_Ու եղջերուներ,_
_Որ դուրս են նետվում իմ քնից..._
***
_Որս դառնալու համար_
_Ձուկ եմ դառնում,_
_Ձուկ դառնալու համար՝_
_Ծով,_
_Սիրահարների համար՝_
_Ձկնորս..._
***
_Մի ակնթարթում ամեն ինչ կանգ է առնում,_
_Աստիճաններով բարձրացող կինը_
_Կանգնում է,_
_Գեղեցկությունը բարձրանում է աստիճաններով..._
_Ժամացույցի սլաքը կանգ է առնում,_
_Ժամանակը բարձրանում է աստիճաններով..._
_Դու գալիս ես..._
_Աստիճան,_
_Աստիճան,_
_Բարձրանում ես աստիճաններով..._
_Սիրելը բարձրանում է աստիճաններով։_
_Կանգնում եմ..._
***
_Միայն մի քանի քայլ էր մնացել,_
_Երբ կանգնեցի։_
_Միայն մի քանի քայլ,_
_Երբ կանգնեցիր։_
_Եկել էի, որ քեզ հասնեմ..._
_Երբ կանգնեցիր,_
_Երբ կանգնեցի,_
_Եվ ժամանակը ընդմիշտ կանգնեց մեր միջև..._
***
_Ճյուղերը ձև են ստանում_
_Թռչունների համար։_
_Թռչունները՝_
_Թռիչքի համար։_
_Թռիչքը՝ երկնքի համար։_
_Երկինքը՝_
_Մարդու համար..._
_Ժպտում եմ_
_Եվ ժպիտը ձև է ստանում..._
_Մարդը՝_
_Ժպիտի համար,_
_Ժպիտը՝_
_Մոռացության համար..._
***
_Մի հովանոցի տակ,_
_Երկու անցորդ։_
_Մի հովանոցի տակ՝_
_Ես և դու։_
_Մի հովանոցի տակ՝_
_Ես։_
_Մի հովանոցի տակ՝_
_Դու։_
_Ես,_
_Դու,_
_Արդյոք անձրև կտեղա՞..._
***
_Այնքան մեծ չէր,_
_Որ աղետ լիներ։_
_Այնքան խորը՝_
_Որ վերք։_
_Այնքան փոքր չէր,_
_Որ մոռացվեր։_
_Այնքան քնքուշ,_
_Որ՝ հուշ..._
_Փակում եմ աչքերս,_
_Այնքան հոգնած չեմ_
_Որ քնով ընկնեմ..._
***
_Շատ գեղեցիկ է,_
_Կարող է մի թագուհի լինել։_
_Կարող է հողի մայրը_
_Կամ ջրի աստվածուհին լինել։_
_Կարող է_
_Մաշկ, ոսկոր, որդի, հող ունենալ։_
_Կարող է_
_Սպասումի մեջ մնալ,_
_Ծերանալ։_
_Սակայն_
_Միայնակ է։_
_Երկրի տղամարդիկ գնացել են_
_Հավերժական պատերազմի։_
_***_
_Քո կոկորդում_
_Ջրիմուռները,_
_Ձկները,_
_Ջրասույզ գեղեցիկ կանայք,_
_Քո կոկորդում գետը..._
_Մի ողբերգություն_
_Լռվել է քո կոկորդում..._
_Այս բառերի սուր սայրը,_
_Գետի ոսկորը_
_Քո կոկորդում..._
_Բերան առ բերան_
_Մահը խորտակվում է քո մարմնում..._
**Պարսկերենից թարգմանեց Էդուարդ Հախվերդյանը**
**Հրապարակ Մշակութային հավելված**
Կարծիքներ