Նախագահը կարող է կոչում շնորհել, բայց ո՛չ զրկել․ դա դատարանի գործն է

«Գեներալի կոչումից եւ, առհասարակ, որեւէ պետական կոչումից զրկել կարող է միայն դատարանը: Մասնավորապես, Քրեական օրենսգրքի 53-րդ հոդվածի համաձայն՝ ծանր կամ առանձնապես ծանր հանցագործության համար անձին դատապարտելիս դատարանը, հաշվի առնելով հանցավորի անձը բնութագրող տվյալները, նրան կարող է զրկել հատուկ կամ զինվորական կոչումից, կարգից, աստիճանից կամ որակավորման դասից: Որեւէ մեկը, այդ թվում՝ այդ կոչում տված սուբյեկտը, նույնիսկ հանրապետության նախագահը, այդ իրավունքը չունեն: Այս իմաստով, հիշում եմ, որ մարտի 1-ի դեպքերի կապակցությամբ նախագահն Գագիկ Ջհանգիրյանին «զրկեց» գեներալ-գնդապետի կոչումից, դրանից առաջ՝ պաշտպանության նախկին նախարար Վաղարշակ Հարությունյանը զրկվեց գեներալի կոչումից: Պատճառաբանում էին, որ քանի որ հանրապետության նախագահը կոչումը շնորհել է, ուրեմն զրկելու իրավունք ունի: Նման բան չկա: Սահմանադրության 6-րդ հոդվածի համաձայն (իսկ նախորդ խմբագրությամբ՝ 5-րդ հոդվածի համաձայն), պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարելու միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով:
Այսինքն՝ նախագահն ունի միայն կոչում շնորհելու իրավունք, բայց ո՛չ զրկելու: Համեմատության համար նայենք քաղաքացիության հարցը. նախագահը ե՛ւ շնորհում է քաղաքացիություն, ե՛ւ զրկում քաղաքացիությունից, այսինքն՝ ունի այդ իրավունքը, իսկ կոչումների դեպքում չունի: Սահմանադրության 6-րդ հոդվածի համատեքստում այդպիսի միակ մարմինը Հայաստանում դատարանն է»,- ասաց նա: Ինչ վերաբերում է մյուս պարգեւներին, Ալեքսանդր Սիրունյանը նշեց, որ դրանց մասով պատիժ չունենք: «Իսկ Ազգային հերոսի կոչման մասով գործում է նույն մեխանիզմը: Դա հատուկ կոչում է, եւ դրանից զրկելու մեխանիզմը նույնն է. զրկում է դատարանը: Ինչ վերաբերում է պատվավոր քաղաքացու դեպքին, չգիտեմ որ նախարարության մեդալ եւ այլն, էլ չեմ ասում ԵԿՄ կամ այլ ՀԿ-ի մեդալ, դրանք, առհասարակ, պետական պարգեւներ չեն: Կենացի պես նվերներ են…: Ինչ է պետական պարգեւը եւ ինչ է պատվավոր կոչումը, գրված է «ՀՀ պետական պարգեւների եւ պատվավոր կոչումների մասին» օրենքում: Միշտ համարել եմ, որ գերատեսչական մեդալների, գերատեսչական շնորհակալագրերի գործնականում ձեւավորված ինստիտուտը պետք է վերացնել: Դա վերաբերում է նաեւ նախագահի, վարչապետի շնորհակալագրերին: Նման պետական խրախուսանքի ձեւ օրենքում չկա»:
**Ինգա ՄԱՐՏԻՆՅԱՆ**
Կարծիքներ