Ինչ բարոյական չափանիշներով են առաջնորդվել չընտրելով Ոսկերչյանին

Ինչ բարոյական չափանիշներով են առաջնորդվել չընտրելով Ոսկերչյանին
Հարցազրույց նախկին արտգործ-նախարար Ալեքսանդր Արզումանյանի հետ



- Կարապետ Ռուբինյանի հրաժեշտի բաց նամակը երկրաշարժի էֆեկտ ունեցավ: Ինչպե՞ս եք գնահատում այն, մանավանդ առաջ քաշվեցին լուրջ մեղադրանքներ` վարչության ընտրությունների ժամանակ կեղծիքներ, ներքին ժողովրդավարության պակաս, այլախոհության նկատմամբ անհանդուրժողականություն:



- Խորը ափսոսանքի զգացում ունեմ անշուշտ, քանի որ Կարապետ Ռուբինյանը Հայոց համազգային շարժման հիմնադիր անդամներից է, պետական քաղաքական գործիչ է, որը կարեւորագույն դերակատարություն է ունեցել հայոց պետականության կայացման առաջին իսկ տարիներից սկսած, եւ կարծում եմ՝ իր կալիբրի քաղաքական գործչի ընդգրկումը ՀՀՇ վարչությունում վարչությանը միայն օգուտ կբերեր: Ցավով եմ ընդունել այդ որոշումը, որը կայացրել է Կարապետ Ռուբինյանը: Մյուս կողմից պետք է ասել, որ Կարապետ Ռուբինյանը փաստորեն ահազանգ է հնչեցրել, եւ  հուսով եմ, որ նորընտիր վարչությունը կկարողանա թափանցիկ գործողությունների շնորհիվ բոլոր առաջ քաշված հարցերին համոզիչ պատասխաններ գտնել եւ ներկայացնել ՀՀՇ լայն շարքերին:



- Դրանք ըստ ամենայնի կլինեն, անկախ նրանից՝   կընդունվե՞ն, թե՞ ոչ, համոզիչ կլինե՞ն, թե՞ չէ: Դեռ չկա "մյուս թեւի" արձագանքը, բայց կարծում եմ՝ կասվի, թե պետք չէր  կեղտոտ սպիտակեղենն ի ցույց դնել, թե կարելի էր այդ հարցերը բարձրաձայնել ներսում, քանի որ այս պայմաններում արմատական ընդդիմությունն իրեն չի կարող նման շռայլություն թույլ տալ եւ իր քայլերով ուրախություն պատճառել վարչախմբին:



- Այստեղ սպիտակեղեն դուրս հանելու հարց չկա, սա ներկուսակցական խնդիր է, եւ կարծում եմ հարցն այն մասին չէ, որ պետք է հրապարակային քննարկումներ գնան: Ահազանգ է հնչեցվել, թերություններ ամեն տեղ կան, եթե Հայաստանում կա անթերի որեւէ կառույց, ապա մեկը պետք է այն ցույց տա, ի վերջո ՀՀՇ-ն ունի 22-ամյա գործունեություն եւ անցել է բուռն գործընթացների միջով եւ մշտապես ավելի կուռ ու ամրապնդված է դուրս եկել: Այս պահին էլ... կրկնում եմ՝ նորընտիր վարչությունը պարտավոր է անդրադառնալ այս հարցերին: Կարծում եմ՝ ձեւ կգտնեն պատասխանները տալու, իսկ կհամոզեն դրանք շարքային ՀՀՇ-ականներին, թե չէ՝ ժամանակը ցույցը կտա:



- Դուք, լինելով ՀՀՇ վարչության նախկին նախագահ, համագումարին ներկա չէիք: Ի՞նչը բնականաբար միանշանակ չընկալվեց այս բոլոր խոսակցությունների համատեքստում: Ի՞նչն էր պատճառը:



- Նախ, իմ բացակայության հետ կապված մի քանի հանգամանք կա: Ես ճիշտն ասած՝ տեղեկացվել եմ, որ Հայոց համազգային շարժում կուսակցության համագումարի  պատվիրակ եմ ընտրվել համագումարի նախորդ օրը ուշ երեկոյան: Բացի այդ, ես այդպես էլ չկարողացա ճշտել, թե երբ է եղել Կենտրոն տարածքային կազմակերպության ընդհանուր ժողովը, որը պետք է որ ընտրած լինի պատվիրակներին, եւ եթե այն կայացել է, ապա ինչո՞ւ ես չեմ մասնակցել այն ժողովին, որն ինձ պատվիրակ է ընտրել: Այլ պատճառներ էլ կան, ճիշտն ասած՝ այդ օրը մի քիչ վատառողջ էի, եւ երրորդը, որը նույնպես կարեւորում եմ, այն է, որ ի սկզբանե կայացրել էի որոշում, որ չեմ առաջադրվելու վարչության կազմում, քանի որ դա նպատակահարմար չեմ գտնում: Եվ քանի որ չէի առաջադրվելու, այդպիսի մեծ կարեւորություն չէի տվել իմ անձնական մասնակցությանը:



- Բացի Կարապետ Ռուբինյանից, չընտրվեց նաեւ Գրիգոր Ոսկերչյանը:



- Ճիշտն ասած, սա ընդհանուր մթնոլորի անառողջության մասին է խոսում: Այն փաստը, որ Գրիգոր Ոսկերչյանին կողմ չի քվեարկել պատվիրակների երկու երրորդը, արտառոց է եւ միանգամայն անհասկանալի: Թե ՀԱԿ-ը, թե Հայոց համազգային շարժումը մշտապես հայտարարել են, որ քաղբանտարկյալների ազատ արձակման հարցը ամենաառաջնայինն է: Ի վերջո այս ողջ համագումարն անցավ քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու պահանջի ներքո, սա արտացոլված է նաեւ բանաձեւում, որը միաձայն ընդունվեց, եւ անգամ կանոնադրական փոփոխություններ եղան, որպեսզի քաղբանտարկյալները կարողանան ընդգրկվել ՀՀՇ վարչության կազմում: Եվ երբ այս ողջ ֆոնին, երբ այդ նույն պատվիրակները, այսինքն՝ այն մարդիկ, որոնք "Յոթի գործով" ստորագրել են հայտնի "Մյուսը ես եմ" նախաձեռնության տակ, ահա այդ մարդիկ, ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչ բարոյական չափանիշներով են առաջնորդվել՝ երկու երրորդով չքվեարկելով Գրիգոր Ոսկերչյանի օգտին: Քաղբանտարկյալ, որը մեկուկես տարի անցկացրել է բանտում, "Յոթի գործը" փաստորեն ողջ շարժման դատավարությունն էր:



- Եթե հանրությանը ոչ այնքան հայտնի մարդիկ են ընտրվում...



- Դա էական չէ, Աստված տա, որ բոլոր թեկնածությունները դրածներն ընտրվեին: Եթե կարելի էր վարչությունն ընդլայնել մինչեւ 31, ապա կարելի էր մինչեւ 32, 33 ընդլայնել եւ Գրիգոր Ոսկերչյանի նման մարդուն ընդգրկել: Կարծում եմ, այստեղ կան բարոյահոգեբանական ճգնաժամի նշույլներ: Եվ երկրորդը, ես ինչքան հասկացա հեռուստատեսությամբ կամ ինտերնետային սայթերը նայելով, դահլիճում կային բավական շատ թվով երիտասարդներ, եւ գիտեք, որ մարտի մեկից հետո ՀՀՇ շարքերը համալրվել են բազմաթիվ երիտասարդներով, ինչը միայն ողջունելի է: Կրկնում եմ՝ թե ՀԱԿ-ը եւ թե ՀՀՇ-ն նրանով է կարեւորվում, որ արթնացրեց, ակտիվացրեց երիտասարդներին, եւ նրանք են, որ շարունակելու են մեր գործը: Եվ այդ ֆոնին տարակուսելի է, երբ վարչության կազմում ընդգրկված անդամների միջին տարիքը 55-ից բարձր է: Այսինքն՝ չգտնվե՞ց եւ ոչ մի երիտասարդ, որը պետք է նոր ոգի, նոր շունչ բերեր ՀՀՇ վարչություն: Դա էլ խոսում է անառողջ մթնոլորտի մասին:



- Այս առումով լուրջ քննադատության տեղիք տվեց այն, որ հաշվետվությունը ներկայացնում էր ոչ թե հրաժարական տված Արարատ Զուրաբյանը, այլ Արամ Մանուկյանը, որն էլ հետո ընտրվեց ՀՀՇ վարչության նախագահ:



- Ես դա այդքան էլ էական չեմ համարում, դա երեւի Արարատ Զուրաբյանի հետ համաձայնեցված որոշում էր, բայց անշուշտ տարակուսելու տեղիք տալիս է, որ այդ տարիների հաշվետվությունը ներկայացվում է վարչության այլ անդամի կողմից՝ ողջ-առողջ վարչության նախկին նախագահի ներկայությամբ: Այ, եթե նա լիներ հիվանդանոցում, ապա դա կարելի էր վստահել վարչության ցանկացած անդամի: Ի վերջո, ինքը պետք է իր աշխատանքը ներկայացներ համագումարին, եւ համագումարը գնահատական տար: Դա է եղել պրակտիկան, բայց Արամ Մանուկյանն էլ վարչության  մեր ակտիվ  անդամ է եղել, մեծ փորձ ունի, այնպես որ...



- Իսկ կուսակցության նորընտիր վարչությունը, Ձեր կարծիքով, չպե՞տք է ավելի հանգամանալի բացատրություն տար կուսակցության ներքին խմորումների վերաբերյալ, ի վերջո, մեկ ամիս շարունակ մամուլում ամենատարբեր վարկածներ էին առաջ քաշվում՝ մանրամասներով... սեպարատ բանակցություններ ռեժիմի հետ եւ այլն:



- Ոչ, ես կարծում եմ, որ դա զուտ կուսակցության ներքին խնդիրն է, եւ այն, ինչ ասում եք, տեղ գտել է, բայց դրանք միայն մամուլի սպեկուլյացիաներ էին, այո, բազմաթիվ հրապարակումներ եղան, բայց եթե նույնիսկ ՀՀՇ-ի ներսում կան ինչ-որ կողմեր, ապա նրանցից ոչ մեկը չի նախաձեռնել նման հրապարակային քննարկում: Անշուշտ, հարցեր են առաջ եկել այս ընթացքում, բայց ժամանակը կտա  բոլոր հարցերի պատասխանը:



- Բայց ավելի լավ առիթ, քան համագումարը, կա՞ր:



- Սա հո վերջին համագումարը չէ, վստահ եմ, որ դեռ համագումարներ են լինելու, կոնֆերանսներ, համաժողովներ են լինելու, եւ բոլոր հարցերը կքննարկվեն:



- Իսկ կեղծիքների մասին տեղյա՞կ եք՝ ի՞նչ է կատարվել:



- Քանի որ համագումարին չեմ մասնակցել, եւ միայն սպեկուլյացիաներ կլինեն, ապա կարող եմ ասել, որ ճանաչելով Կարապետ Ռուբինյանին, հարգելով նրա սկզբունքայնությունը, կարծում եմ՝ ինչ-որ հիմքեր ունի նման խնդիրների մասին բարձրաձայնելու համար: Եվ դրա համար էի սկզբից ասում, որ անհրաժեշտ է, որ այդ հարցերին անդրադարձ լինի, որ այդ մասին խոսվի եւ նման բաներ անողները պատժվեն: Դա պարտադիր պայման է ժողովրդավարական կուսակցության ներսում:



- Ի վերջո, այս ամենից հետո ի՞նչ է լինելու, եւ կարո՞ղ եք ասել՝ ՀԱԿ-ը եւ նրա առաջնորդը ինչ խնդրի առաջ են ներկայումս կանգնած: Արդեն իսկ կարելի՞ է խոսել պառակտման մասին:



- Նախ ասեմ, որ սա կուսակցության պատմության ընթացքում առաջին դեպքը չէ, եղել են տարբեր մոտեցումներ, նույնիսկ ֆրակցիոնիզմ է եղել, եւ դա նույնպես հարիր է ժողովրդավարական կուսակցություններին: Դա նորմալ է, մենք ունենք կարծիքների բախում, այս պահին դա արտահայտվեց հրապարակայնորեն, նորից բերում է նրան, որ անհրաժեշտ է այդ բոլոր հարցերը քննարկել բաց բանավեճի շրջանակերում, չի կարելի գունավորել այս կամ այն կողմին, կողմերի բաժանել: Մենք բոլորս համախոհներ ենք, ընկերներ ենք, որոնք երկար ճանապարհ են անցել եւ իրենց կենսագրությամբ են ապացուցել եւ վաստակել կարծիք հայտնելու իրավունքը: Ինչքան ՀՀՇ որեւէ անդամ իրավունք ունի կարծիք հայտնելու, ոչ պակաս իրավունք էլ ունի Կարապետ Ռուբինյանը, որը, վստահ եմ՝ ՀՀՇ համակիրների շատ ու շատ անդամների ափսոսանքը հարուցելով հանդերձ, շատ սթափեցնող քայլի դիմեց: Ինչ վերաբերում է պառակտմանը, տարանջատումներին, որի մասին շատ է գրում մամուլը եւ հատկապես իշխանական մամուլը, ապա  դեռ չեմ լսել ՀՀՇ նախկին թե ներկա ղեկավարների կողմից որեւէ հայտարարություն, որ ՀՀՇ-ն մտադիր է դուրս գալ ՀԱԿ-ից: Եվ ընդհանրապես, ժամանակը ցույց կտա ինչ զարգացումներ կլինեն: Եվ նաեւ որեւէ անսասան բան չկա, քանի որ անսասանությունը լճացման տանող կատեգորիա է: