Արժանի գիտնականին ոչ արժանի գնահատական

Այս տարի փետրվարին լրացավ թերապեւտ, սրտաբան, բժշկության պատմության մասնագետ, պրոֆեսոր, ՀՍՍՀ ԳԱԱ եւ ՍՍՀՄ Բժշկական գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս Լեւոն Հովհաննիսյանի ծննդյան 125 ամյակը: Սակայն ոչ մի տեղ, առավել եւս պետական մակարդակով չնշվեց հայ գիտնականի հոբելյանը: 1920 թվականին, երբ մալարիայի համաճարակը ողողել էր Հայաստանը, Լեւոն Հովհաննիսյանը ստեղծել է հակամալարիայի կոմիտե, որն ինքն է ղեկավարել եւ ծրագրված պայքար կազմակերպել համաճարակի տարածման դեմ: Արդյունքում նա մալարիայի դեմ պայքարի նոր մեթոդ է առաջարկել, ինչն էլ նպաստել է համաճարակի իսպառ վերացմանը:



Լեւոն Հովհաննիսյանը  1919 թվականին առաջին անգամ Հայաստանում բացել է ֆելդշերական դպրոց: Նա նաեւ բժշկական համալսարանում բացված պրոպեդեւտիկայի ամբիոնի հիմնադիրներից է, այն ղեկավարել է 48 տարի: Անվանի բժիշկը եղել է ՀՀ ԳԱԱ եւ Սովետական Միության բժշկության ակադեմիայի առաջին անդամը եւ բավական երկար ժամանակ Սովետական Միության միակ ներկայացուցիչը Միջազգային բժշկության ակադեմիայում: Ավելին՝ 1956թ. Նոբելյան մրցանակների կոմիտեից դիմել են նրան՝ Սովետական Միությունից Նոբելյան մրցանակի թեկնածու ներկայացնելու հարցով: Լեւոն Հովհաննիսյանն էլ առաջարկել է Օրբելու թեկնածությունը: Ակադեմիկոսը մասնակցել է նաեւ Սարիղամիշի պատերազմին եւ ստացել Սուրբ Աննայի եւ Սուրբ Ստանիսլավի շքանշաններ:



Նա է աշխարհում առաջին անգամ նկարագրել երկու հիվանդություն՝ խրամատային տենդը եւ երեւանյան հիվանդությունը: Վերջինը միայն 9 տարի անց է նկարագրվել Եվրոպայում: Լեւոն Հովհաննիսյանը շուրջ 400 գիտական աշխատությունների եւ 50 մենագրությունների հեղինակ է: Հատկապես արժեքավոր է նրա հեղինակած «Հայ բժշկության պատմությունը» հինգհատորյակը, որտեղ նկարագրված է  հայ բժշկության պատմությունը հին դարերից մինչեւ մեր օրերը: Լեւոն Հովհաննիսյանը հեղինակել է նաեւ ռուս-հայերեն բժշկական բառարանը, տիրապետել է 12 լեզվի: Նա է հիմնադրել Տրոպիկական ինստիտուտը, որը հետագայում դարձավ Վիրուսաբանության ինստիտուտ, ինչպես նաեւ Ֆիզիոթերապիայի եւ Սրտաբանության ինստիտուտները:



Սակայն նշվածներից եւ ոչ մեկը, ցավոք, չի կրում անվանի գիտնականի անունը: Միայն Սրտաբանության ինստիտուտն է մինչեւ 2005 թվականը կրել Լեւոն Հովհաննիսյանի անունը, իսկ դրանից հետո դադարել է կոչվել նրա անունով: Լեւոն Հովհաննիսյանը բոլոր բնագավառներում հետք է թողել: Նա է բժշկական հոգեբանության հիմնադիրը: Գիտնականի առաջարկով առաջին անգամ ուսումնասիրվել են մեր հանքային ջրերը: Լեւոն Հովհաննիսյանը նաեւ իսկական քաղաքացի է եղել: 1948թ. Մոսկվայում, Ստալինի ներկայությամբ, նա բացեիբաց խոսել է մեր ազգային կորուստներից: Թեպետ այս տարի լրացավ ակադեմիկոսի 125 ամյակը, սակայն մինչ օրս նրա մասին ոչ մի խոսք չի հնչել, ոչ մի միջոցառում պետական մակարդակով չի կազմակերպվել:



Անհասկանալի եւ տարօրինակ է պետության այս անտարբերությունը մի մարդու հանդեպ, ով այդքան վաստակ ունի իր ազգի, հայ եւ համաշխարհային բժշկության պատմության մեջ: Վերջերս՝ հոկտեմբերի 8-ին, մի խումբ գիտնականներ, ակադեմիկոսներ, բժշկական ողջ էլիտան բաց նամակով դիմել են Սերժ Սարգսյանին: Նամակում նշված է 3 խնդրանք՝ Սրտաբանության ինստիտուտը վերանվանել Լեւոն Հովհաննիսյանի անունով, Երեւանի որեւէ փողոց անվանակոչել նրա անվամբ եւ պետական մակարդակով նշել մեծ գիտնականի հոբելյանը: Նախագահականից պատասխանել են, որ նամակն ուղարկել են կառավարություն, իսկ կառավարությունից էլ, թե՝ ստացել են նամակը: Սակայն մինչ օրս ոչ մի արձագանք չի եղել: