Ժամանակակից բացատրական բառարան (շարունակություն 5)

Ժամանակակից բացատրական բառարան (շարունակություն 5)
Չուժոյ պախմել - Եթե գրական ռուսերեն «чужое похмелье» արտահայտությունը փորձենք բառացի թարգմանել, կհնչի այսպես` «այլոց խումհար»: Սակայն ներկայիս խոսակցական գործածության մեջ այս հոգեբանաֆիզիկական վիճակը ոչ մի կապ չունի ալկոհոլը չարաշահելու հետ: Այն օգտագործողներն ուղղակի ցանկանում են հասկացնել, որ պետք է մի փոքր «քթի ծակ» ունենալ եւ ուրիշի գործողությունների արդյունքում չընկնել  հիմար իրավիճակների մեջ, այսինքն՝ ձեզ հետ կապ չունեցող վեճի, ընդհարման, հակամարտության երեսից չընկնել սկանդալի մեջ, քաղմաս կամ էլ վերակենդանացման բաժին, մի խոսքով, չհայտնվել այնտեղ, որտեղ ձեզ առանձնապես չէին սպասում: «Չուժոյ պախմելի» լավագույն օրինակ կարող է ծառայել, ասենք, եգիպտական դեպքերի ժամանակ Խուրգադայում հանգստացողների վիճակը:



Քյառթու - Բավական տհաճ հնչողության ու փոքր-ինչ բարդ բացատրելի այս արտահայտությունը սալոնային կամ բարձրաշխարհիկ հասարակության համար կարող է փոխարինել «ընդգծված», «չափից ավելի ակնառու», «սաստիկ» եւ նմանատիպ` ոմանց համար անընդունելի բառակապակցություններին: Սակայն մեր օրերում «քյառթուն» առավելագույնս է բնորոշում որոշ արտահայտված դրսեւորումներ ունեցող անհատներին, անգամ` որոշ երեւույթներ: Առավել գործածական է այնպիսի բառակապակցություններում, ինչպիսիք են «քյառթու ռաբիզ»-ը, «քյառթու պառավ/բիձա»-ն, «քյառթու ուռող»-ը, անգամ «քյառթու գներ»-ը:



Քերել - Արտահայտություն, որն իրենից ներկայացնում է բարդ իրավիճակում ինչ-որ բան ձեռք բերելու, ճարելու-հայթայթելու հնարամիտ գործողությունների համակարգ: Սա կարող է տեղի ունենալ միայն պրպուն մտքի ու հետեւողական գործելակերպի արդյունքում: Քերելը, փաստորեն, կարող է հոմանիշ լինել պոկելուն կամ կպցնելուն: Քերելու վառ օրինակ կարող է հանդիսանալ այն իրավիճակը, երբ, ասենք, ձմեռային արձակուրդների օրերին Աղավնաձորի համեմատաբար մատչելի հանգստյան տանը, գիշերվա կեսին, մանկավարժականի կամ գյուղակադեմիայի սոված ուսանողները հանկարծ, իրենց համար էլ անսպասելի, մի տեղից ուտելիք են ճարում: